Τον Ιούνιο του 2016 ολοκληρώθηκε μία μελέτη από το ΥΠΕΝ για την κατάσταση των οικοσυστημάτων και οι μελετητές έκαναν μία πρόταση βασιζόμενη σε λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν με την προστασία της θαλάσσιας χελώνας και των δελφινιών του Αμβρακικού. Αναλυτικά τις εισηγήσεις μπορεί κάποιος να τις διαβάσει στην ιστοσελίδα του Υπουργείου, όπως και τη διαβούλευση.
Ο κ. Φάμελλος πριν από λίγες ημέρες παραβρέθηκε στο Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος στο Λουξεμβούργο. Ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι εντός του έτους θα έχουμε στην Ελλάδα επικυρώσει ένα νέο και πλήρη κατάλογο των περιοχών Natura (στον οποίο περιλαμβάνεται και ο Αμβρακικός Κόλπος) συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων και ένα νέο νόμο για τη διοίκηση τους μέσα από φορείς διαχείρισης. Επεσήμανε όμως, ταυτόχρονα, απευθυνόμενος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι η υλοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την προστασία της φύσης καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής αφού οι φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών δεν μπορούν να στελεχωθούν με προσωπικό δεδομένου ότι, λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών δεν μπορούν να γίνουν προσλήψεις. Προέτρεψε δε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση για την επίλυση του προβλήματος, διότι δεν μπορεί να υπάρξει διαχείριση και έλεγχος περιβάλλοντος χωρίς στελέχη και εργασία και ζήτησε τη δημιουργία ειδικού ταμείου για τη χρηματοδότηση της προστασίας των περιοχών του Δικτύου Natura 2000.
Το δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα ευρωπαϊκά προγράμματα για την προστασία της φύσης. Η οδηγία του 1992 για τους οικοτόπους επιβάλλει σε κάθε χώρα της Ε.Ε. να ξεχωρίσει τις γεωγραφικές εκείνες περιοχές, που η σπουδαιότητα της οικολογικής τους ταυτότητας τις καθιστά τόπους ευρωπαϊκής σημασίας. Επιπλέον, ζητά από τα κράτη-μέλη να καταρτίσουν διαχειριστικά σχέδια για τις συγκεκριμένες περιοχές. Τα σχέδια αυτά πρέπει να συνδυάζουν αρμονικά τη διατήρηση της άγριας πανίδας και χλωρίδας με τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες και να είναι ενταγμένα σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης. Οι τοποθεσίες αυτές σχηματίζουν το δίκτυο Natura 2000, ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για τη διατήρηση της φύσης.
Τα «βαφτίσια» του Αμβρακικού ως περιοχή Natura φέρνουν όμως τις επιθυμητές αλλαγές για ένα ιδιαίτερα επιβαρυμένο οικοσύστημα όπως είναι αυτό της περιοχής μας, για το οποίο ως φράση… κλισέ χρησιμοποιούμε συχνά ότι εκπέμπει SOS;
Το Υπουργείο ενδεχομένως να έχει ουσιαστικές προθέσεις να αλλάξει κάτι υπέρ της προστασίας του Αμβρακικού, αλλά πρέπει να δώσει απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα και να είναι διατεθειμένο να «συγκρουστεί», ώστε ο χαρακτηρισμός Natura να μην είναι μόνο «βαφτίσια» για λόγους εντυπωσιασμού.
Προτίθεται το Υπουργείο να περιορίσει τις ανθρώπινες δραστηριότητες εντός του Κόλπου, όπως η αλιεία και οι ιχθυοκαλλιέργειες; Θα υπάρξει προστασία των «μικρών» αλιέων, που βιοπορίζονται από τον Αμβρακικό; Θα υπάρξει περιορισμός της δραστηριότητας της ιχθυοκαλλιέργειας, την ώρα που στρατηγικά θεωρείται ένας από τους «δυνατούς» κλάδους της οικονομίας με τζίρους και κέρδη εκατομμυρίων ευρώ;
Υπάρχει μία ολιστική προσέγγιση του τι επιθυμούμε ως τοπική κοινωνία και ως χώρα να γίνει και πού αυτό θα γίνει στον Αμβρακικό Κόλπο, ώστε να υπάρξουν βήματα προς την προστασία του ή οι όποιες παρεμβάσεις πραγματοποιούνται αποσπασματικά και τομεακά.
Το οικοσύστημα του Αμβρακικού είναι σε δύσκολη κατάσταση. Το να ονομαστεί Natura σε αυτή τη φάση –και καλώς ενδεχομένως θα ονομαστεί- δε λύνει προβλήματα από μόνο του, ούτε διασφαλίζεται κάπως ότι θα γίνουν ενέργειες και προσπάθειες για τη «σωτηρία του». Θα είναι σε καλύτερη κατάσταση ο Κόλπος αν ονομαστεί Natura;
Η ουσία πάντως είναι πως τη σχετική ΚΥΑ θα την υπογράψουν και άλλα Υπουργεία, οπότε η όλη υπόθεση έχει δρόμο ακόμη…