Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ του atpreveza.gr, ο Δήμος Πρέβεζας έχει ήδη κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να μπορέσει να είναι στην Α' Ομάδα δυνητικά δικαιούχων και να εκπονήσει το δικό του ΤΧΣ, ένα μοντέρνο και σύγχρονο χωροταξικό εργαλείο με πολυποίκιλα οφέλη για την τοπική κοινωνία. Έχει προλάβει μάλιστα και μεγαλύτερους Δήμους της Ηπείρου σε αυτή τη διαδικασία, όπως είναι ο Δήμος Ιωαννιτών και ο Δήμος Αρταίων.

Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες του atpreveza.gr, το Υπουργείο θα εκδώσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα πρόσκληση για χρηματοδότηση των Δήμων, πιλοτικά για σύνταξη Τοπικού Χωρικού Σχεδίου και ήδη ο Δήμος Πρέβεζας εδώ και 15 μέρες έχει αποστείλει επιστολή, ώστε να συμπεριληφθεί ο Δήμος Πρέβεζας στην πρώτη ομάδα των ωφελουμένων για να “ξεκλειδώσει” άμεσα τις διαδικασίες.

Η υλοποίηση του προγράμματος των ΤΧΣ αναμένεται να γίνει με χαμηλότοκο δάνειο ύψους έως 200 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία πρώτη φορά χρηματοδοτεί άυλη δράση (μελέτη η οποία δεν συνδέεται με κατασκευή έργου). Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής του τοποθετείται το 2024 με δυνατότητα παράτασης.

Με διαχειριστή το Πράσινο Ταμείο, οι Δήμοι μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων θα μπορούν να υπογράφουν δανειακή σύμβαση για την εκπόνηση της μελέτης του Τοπικού Χωρικού Σχεδίου έως τη θεσμοθέτησή της με Προεδρικό Διάταγμα, η οποία θα αποπληρώνεται από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι 332 ΟΤΑ θα κατηγοριοποιηθούν ανά ομάδες και οι μελέτες θα ανατεθούν σε τέσσερα διαδοχικά κύματα των 80 περίπου Δήμων, ενώ ενδέχεται να δημιουργηθεί κι άλλη μια πιλοτική ομάδα με 50 Δήμους.

Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια αποτελούν βασικό αναπτυξιακό εργαλείο και συνάμα εργαλείο προστασίας των κοινών και επιπρόσθετα δημιουργούν ασφάλεια δικαίου για την προσέλκυση επενδύσεων. Το Πράσινο Ταμείο θα λειτουργήσει ως help desk των δήμων, για να ξεκλειδώσουν τη διαδικασία, η οποία θα εξελιχθεί σε φάσεις.

 

Τι είναι τα τοπικά χωρικά σχέδια;

 

Τα τοπικά χωρικά σχέδια αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών και διαγραμμάτων με τα οποία καθορίζεται το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης, οι χρήσεις γης, οι όροι και περιορισμοί δόμησης, καθώς και κάθε άλλο μέτρο, όρος ή περιορισμός που απαιτείται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη ενός Δήμου.

Τα σχέδια αυτά θα γίνουν ανά Δήμο και θα αντιμετωπίζουν συνολικά τα ζητήματα της δόμησης στο τρίπτυχο «αρτιότητα – όροι δόμησης – χρήση γης» με στόχο την δημιουργία τράπεζας γης, την επιτάχυνση των πολεοδομικών σχεδίων με την απόδοση πολεοδομημένης γης στους πολίτες, τον καθορισμό των παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ανά περιοχή και τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης.

 

Σε ποιες εκτάσεις γίνονται τα Τ.Χ.Σ.;

 

Τα τοπικά χωρικά σχέδια καλύπτουν την έκταση ενός Δήμου. Μπορεί επίσης να εκπονούνται σε διαδημοτικό επίπεδο, έπειτα από σχετικές αποφάσεις των οικείων Δημοτικών Συμβουλίων. Τα τοπικά χωρικά σχέδια εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των περιφερειακών χωροταξικών πλαισίων και περιέχουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την επίτευξη των σκοπών τους.

Τι ακριβώς καθορίζουν τα Τ.Χ.Σ.;

 

Με τα τοπικά χωρικά σχέδια καθορίζεται για κάθε δημοτική ενότητα το πλαίσιο της οργάνωσής της, που είναι:

• Οι χρήσεις γης,

• Η πυκνότητα,

• Ο συντελεστής δόμησης,

• Η γενική εκτίμηση των αναγκών σε κοινόχρηστους χώρους, κοινωφελείς εξυπηρετήσεις και εν γένει δημόσιες υποδομές και δίκτυα,

• Οι λοιποί όροι και περιορισμοί δόμησης ανάλογα με τις κατηγορίες περιοχών ( π.χ. οικιστική, τουριστική, βιομηχανική κ.λπ.).

 

Στο τελευταίο αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο ωστόσο υπήρξαν νομοθετικές αλλαγές από την Κυβέρνηση, για τος οποίος ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:

 

“Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) μέλος του ευρωπαϊκού αντίστοιχου συλλόγου Εuropean Council of Town Planners (ECTP) μετά την κατάθεση στη βουλή του νομοσχεδίου με τίτλο «Επενδύοντας στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» καταθέτει τις απόψεις του επισημαίνοντας τα ακόλουθα:

Τα άρθρα 206, 207 και 208 του νομοσχεδίου, τα οποία αφορούν χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις και αλλάζουν ουσιαστικά την ισχύουσα νομοθεσία δεν υπήρχαν στο σχέδιο που αναρτήθηκε στη διαβούλευση. H πρακτική επιχειρείται πρώτη φορά και αντιβαίνει τις αρχές της διαφάνειας και δημοκρατίας που διέπουν αυτή την συμμετοχική διαδικασία.

Αναφορικά με το σχέδιο του άρθρου 208:

α) καταστρατηγούνται οι αρχές της χωρικής συνοχής και του ολοκληρωμένου σχεδιασμού που βεβαίως αποτελούν και τις βασικές κοινοτικές αρχές του χωρικού σχεδιασμού, εφόσον με την ανάθεση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων (ΤΧΣ) σε επίπεδο δημοτικής ενότητας αντί στο σύνολο της έκτασης του Δήμου κατακερματίζεται ο σχεδιασμός και ενισχύεται ο αποσπασματικός του χαρακτήρας. Ρυθμίζονται μεμονωμένα τμήματα των Καλλικρατικών Δήμων αφήνοντας εκτός ρύθμισης μεγάλο μέρος του ελληνικού χώρου

β) η μη προσέγγιση των Καλλικρατικών Δήμων ως ενιαίας χωρικής και διοικητικής οντότητας ακυρώνει, επιπλέον, τη δυνατότητα σύζευξης του χωρικού σχεδιασμού με τον αναπτυξιακό προγραμματισμό. Τα ΤΧΣ δε αποτελούν το κυριότερο χωρο- αναναπτυξιακό εργαλείο των Καλλικρατικών Δήμων.

Διεθνώς πάντως η πρακτική ανάθεσης τέτοιων μελετών όταν μάλιστα αποβλέπουν στην αποτελεσματική εφαρμογή του σχεδιασμού ανατίθενται με βάση τα αυτοδιοικητικά όρια.

γ) ακυρώνεται ο βασικός στόχος του προγράμματος χρηματοδότησης των ΕΧΣ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που είναι «η ταχεία εκπόνηση και έγκριση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων για το σύνολο της χώρας, που θα συμβάλει στην ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και εδαφική οργάνωση σε επίπεδο πρωτοβάθμιων ΟΤΑ, δημιουργώντας συνθήκες .ασφάλειας». Υπογραμμίζεται ότι στόχος της χρηματοδότησης του χωρικού σχεδιασμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ήταν ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.

δ) η υλοποίηση αυτής της πολιτικής (ανάθεση των ΤΧΣ σε επίπεδο δημοτικής ενότητας) πολλαπλασιάζει τον αριθμό των μελετών και αυξάνει υπέρμετρα το κόστος και τον χρόνο ολοκλήρωσης των μελετών που απαιτούνται ώστε να καλυφθεί το σύνολο της επικράτειας με σχέδια χρήσεων γης.

Με το άρθρο 207 προβλέπεται η κατάργηση της υποχρεωτικής εφαρμογής της διαδικασίας προέγκρισης των Ειδικών Χωρικών Σχεδίων. Έτσι ακυρώνεται η δυνατότητα αξιολόγησης των συνολικών επιπτώσεων σε αρχικό στάδιο μιας ρύθμισης που ουσιαστικά αποτελεί παρέκκλιση του σχεδιασμού. Ήδη η πρακτική ανάθεσης των ΕΧΣ καταστρατηγεί την υφιστάμενη νομοθεσία και τον σκοπό για τον οποίον συμπεριελήφθησαν σε αυτήν. Επομένως με την διάταξη αυτή ενισχύεται ο απορρυθμιστικός και σημειακός χαρακτήρας των ρυθμίσεων.

Σε ό,τι αφορά το άρθρο 13 επισημαίνεται ότι η αρχή της απομάκρυνσης των βιομηχανιών υψηλότερης βαθμίδας όχλησης από την Αττική συνιστά πολεοδομικό κεκτημένο και στηρίζεται σε μια πληθώρα λόγους που σχετίζονται όχι μόνο με ρύπανση αλλά και με την αύξηση των φόρτων κατά τη λειτουργία της πόλης καθώς και με στόχους αποκέντρωσης των λειτουργιών και δραστηριοτήτων που δεν συνδέονται άμεσα με τη μητροπολιτική Αθήνα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Ειδικό Πλαίσιο για τη Βιομηχανία. Η εγκατάσταση βιομηχανιών μέσης όχλησης στα Επιχειρηματικά Πάρκα της Αττικής είναι επιθυμητή και ευκτέα μόνο στις περιπτώσεις που αυτές μετεγκαθίστανται από περιοχές κατοικίας.

Τέλος, ο ψηφιακός χάρτης που προβλέπεται με το σύνολο των γεωχωρικών δεδομένων θα πρέπει α) να λάβει υπόψη τα υφιστάμενα συστήματα καταγραφής γεωχωρικών δεδομένων όπως το e- poleodomia, β) να συμπεριλάβει την γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και γ) να μην έχει κανονιστικό αλλά συμβουλευτικό χαρακτήρα”.