Ενδιαφέρον παρουσιάζει η απάντηση της Κομισιόν, σε ερώτηση του Ευρωβουλευτή Νίκου Χουντή στις αρχές του 2018, όταν ρωτούσε:

“Το 2014, η Ελληνική Κυβέρνηση παραχώρησε, μέσω νόμου, τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη χερσαία περιοχή της Ηπείρου. Δεδομένου ότι: Το 2017, η ανάδοχος ισπανική εταιρία «Repsol» ανακοινώνει τη διεξαγωγή γεωφυσικών σεισμικών ερευνών στην περιοχή, συνολικής έκτασης 4 200 km2. Η έναρξη των εργασιών έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση κατοίκων και φορέων της περιοχής, αφού για την έρευνα απαιτείται η αποψίλωση εκατοντάδων στρεμμάτων δασικής έκτασης, η διάνοιξη ζωνών μήκους 575,5 km, η διάτρηση περίπου 11 500 ερευνητικών γεωτρήσεων και η οικοδόμηση 219 ελικοδρομίων εντός προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, εθνικών πάρκων καθώς και εντός προστατευόμενου από την Unesco, Παγκόσμιου Γεωπάρκου. Θα πληγεί η ήδη επιβαρυμένη περιοχή του Ποταμού Καλαμά, στην οποία εκβάλλουν υγρά απόβλητα από τις βιομηχανικές μονάδες των Ιωαννίνων. Ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας και ο τουρισμός αποτελούν την κύρια πηγή εσόδων των κατοίκων της περιοχής.

Ερωτάται η Επιτροπή:

Είναι συμβατή η έρευνα και η εξόρυξη υδρογονανθράκων υπό τις ανωτέρω καταστάσεις και, εάν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις για τις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000;

Προϋποθέτει η ανωτέρω έρευνα την εφαρμογή της Σύμβασης του Άαρχους; Εάν ναι, τι δικαιώματα στην ενημέρωση και τη συμμετοχή έχουν οι πολίτες;

Σε περίπτωση επιτυχούς έκβασης της έρευνας, μπορεί να αποχαρακτηριστούν εκτάσεις ενταγμένες στο Natura 2000;”.

Εξ' ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο κ. Vella απάντησε έπειτα από μήνες, ξεκαθαρίζοντας μεταξύ άλλων ότι δε θα υπάρξει αποχαρακτηρισμός περιοχών Natura:

“Στην Ήπειρο υπάρχει μεγάλος αριθμός προστατευόμενων τόπων του δικτύου Natura 2000. Εναπόκειται στις ελληνικές αρμόδιες αρχές να αξιολογήσουν κατά πόσον οι εργασίες ερευνών για υδρογονάνθρακες που αναφέρει ο κ. βουλευτής συμβιβάζονται με τη διατήρηση των τόπων. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας για τους οικοτόπους(1), οι προγραμματισμένες εργασίες πρέπει να εκτιμώνται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις τους στον τόπο που ενδέχεται να επηρεαστεί.

Υπό το πρίσμα της εκτίμησης και τυχόν κατάλληλων μέτρων μετριασμού, οι εργασίες μπορούν να εγκριθούν μόνο εφόσον εξακριβωθεί ότι δεν θα επηρεάσουν την ακεραιότητα των τόπων, ή με την επιφύλαξη των ειδικών προϋποθέσεων του άρθρου 6 παράγραφος 4 της οδηγίας.

Η εκτίμηση αυτή πρέπει να εξετάσει όλες τις πτυχές των εργασιών και τις σωρευτικές επιπτώσεις τους και να λάβει υπόψη τυχόν σχέδια διαχείρισης για τις περιοχές. Το έργο θα μπορούσε να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ)(2), η οποία μεταφέρει επίσης στο ενωσιακό δίκαιο τις απαιτήσεις της Σύμβασης του Aarhus για τη συμμετοχή του κοινού.

Το άρθρο 6 της οδηγίας ΕΠΕ ορίζει τις πληροφορίες και τα δικαιώματα συμμετοχής του κοινού και το άρθρο 11 εξασφαλίζει ότι η απόφαση των αρχών μπορεί να ελεγχθεί από εθνικό δικαστήριο. Επιπλέον, η οδηγία 2003/4/ΕΚ(3) περιέχει διατάξεις σχετικά με τις περιβαλλοντικές πληροφορίες που παρέχουν οι δημόσιες αρχές κατόπιν αίτησης (άρθρο 3) ή μέσω ενεργού διάδοσης (άρθρο 7). Εναπόκειται στις ελληνικές αρχές να προσδιορίσουν αν οι οδηγίες αυτές εφαρμόζονται στη συγκεκριμένη περίπτωση, ανάλογα με τη φύση των εργασιών και τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Ο αποχαρακτηρισμός μιας περιοχής Natura 2000 μπορεί να εξεταστεί μόνο εφόσον αυτό δικαιολογείται από τη φυσική εξέλιξη, σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας για τους οικοτόπους, και όχι ως συνέπεια μιας επιβλαβούς δραστηριότητας.

1. Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7.

2. Οδηγία 2011/92/ΕΕ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2014/52/ΕΕ· ΕΕ L 124 της 25.4.2014, σ. 1.

3. Οδηγία για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και για την κατάργηση της οδηγίας 90/313/ΕΟΚ του Συμβουλίου· ΕΕ L 41 της Παρασκευή, 14 Φεβρουαρίου 2003, σ. 26”.