Γιατί όμως αντί για γιορτή σήμερα, έχουμε μόνο την αγωνία που ακούμε από παντού τα τελευταία χρόνια, ότι ο Αμβρακικός αργοπεθαίνει; Προφανώς δεν είχαμε αντιληφθεί πως οι αυστηροί περιορισμοί που ακολουθούν τον χαρακτηρισμό μιας σημαντικής περιβαλλοντικά περιοχής δεν αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της, αλλά τουναντίον συνοδεύονται από υψηλές χρηματοδοτήσεις και πρακτικούς οδηγούς ώστε η οικονομική ανάπτυξη της εκάστοτε περιοχής να σχεδιάζεται και να υλοποιείται λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα, δηλαδή τη μέγιστη δυνατή απολαβή αγαθών από το περιβάλλον, χωρίς όμως να διακόπτεται η φυσική παραγωγή αυτών των προϊόντων σε ικανοποιητική ποσότητα και στο μέλλον.
Η σημερινή πραγματικότητα δείχνει πως παρόλη την υλοποίηση πολλών τέτοιων προγραμμάτων τόσα χρόνια, Leader, Life, Φορέας Διαχείρισης κλπ, τελικά μάλλον έχουμε αποτύχει να συνδυάσουμε σε ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό πρωτογενή παραγωγή, αλιεία, πολιτισμό, τουρισμό κ.α με την προστασία του περιβάλλοντος , τόσο σε τοπικό, όσο και σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Η δουλειά που έγινε τόσα χρόνια μέσα από αυτά τα προγράμματα σίγουρα δεν μπορεί να μηδενιστεί ή να μην αναγνωριστεί. Η καταγραφή, η συλλογή δεδομένων, η επεξεργασία είναι απαραίτητα εργαλεία για τη διαχείριση αλλά μάλλον χάσαμε λίγο την ουσία.. ή δεν κατανοήσαμε ή δε διαβάσαμε ποτέ σωστά τις όποιες/κάποιες μελέτες. Και η ουσία είναι πως για να διαχειριστείς έναν τέτοιο σημαντικό φυσικό πόρο προς κοινό όφελος , απαιτείται καταρχήν να έχεις αναγνωρίσει την αξία του και έπειτα να τον προστατέψεις αφού λάβουν γνώση αλλά και συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων όλοι οι εμπλεκόμενοι.
Εάν λοιπόν, είχαμε αντιληφθεί την υπεραξία του περιβάλλοντος στο οποίο έτυχε να ζούμε, τους παρεξηγημένους βάλτους, υπεραξία η οποία προκύπτει από τις παρακάτω πολλαπλές αξίες των υγροτόπων για τον άνθρωπο :
▪ η μεγάλη τους βιολογική ποικιλότητα είναι απαραίτητη για τη βελτίωση καλλιεργούμενων φυτών, αγροτικών ζώων και μικροοργανισμών, για ένα μέρος της επιστημονικής προόδου, ιδιαίτερα στην ιατρική, για πολλές τεχνολογικές καινοτομίες και για την ομαλή λειτουργία πολλών οικονομικών δραστηριοτήτων στις οποίες χρησιμοποιούνται ζωντανοί οργανισμοί,
▪ δίνουν νερό για ύδρευση και άρδευση, εμπλουτίζουν τους υπόγειους υδροφορείς, προστατεύουν από πλημμύρες, ενεργούν ως φίλτρα καθαρισμού ρύπων, μειώνουν τις ζημίες από παγετούς και καύσωνες,
▪ παράγουν αλιεύματα, συντηρούν θηράματα, δίνουν πλούσια τροφή σε αγροτικά ζώα,
▪ παρέχουν ευκαιρίες για αναψυχή, άθληση, οικολογικό τουρισμό, εκπαίδευση και έρευνα,
▪ είναι συνδεδεμένοι με την ιστορία, τη μυθολογία και την πολιτιστική παράδοση.
...Εάν είχαμε αντιληφθεί αυτήν την υπεραξία (πάλι όχι μόνο τοπικά, αλλά και περιφερειακά και εθνικά), ο Αμβρακικός κόλπος δεν θα κινδύνευε τόσο σοβαρά σήμερα από την πιθανότητα ανατροπής εύθραυστων ισορροπιών, με απρόβλεπτες συνέπειες για την τοπική κοινωνία. (ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΣΜΠΕ) ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΕΑΠ) ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ (ΑΝΑΣΑ) Αθήνα, Μάρτιος 2010 : Εκτιμάται ότι εάν δεν εφαρμοστούν οι προτεινόμενες παρεμβάσεις και συνεχιστεί η υφιστάμενη κατάσταση, σε διάστημα 10 ετών θα ανακύψουν ιδιαίτερα εμφανή προβλήματα οικολογικής απορρύθμισης του οικοσυστήματος της περιοχής με επίκεντρο τον Αμβρακικό κόλπο.» )
Αυτή η εκτίμηση που έγινε το 2010 θα έπρεπε να είχε ήδη χτυπήσει καμπανάκι συναγερμού και να είχε θέσει σε εγρήγορση όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Πόσο μάλλον δε, αν λάβουμε υπόψη μας και το γεγονός ότι πολλές παρεμβάσεις του έργου κινδυνεύουν να μην υλοποιηθούν τελικά λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.
Μήπως τώρα, λοιπόν, έστω και την ύστατη ώρα, ήρθε ο καιρός να αναλογιστούμε τι κινδυνεύουμε να χάσουμε; Μήπως τώρα που βλέπουμε πιο καθαρά από ποτέ πως ότι δεν φροντίζουμε να διατηρήσουμε και να προστατέψουμε πέφτει και μας πλακώνει, είναι η ώρα να αναλογιστούμε πως πρέπει να συζητήσουμε σοβαρά για τους φυσικούς μας πόρους τοπικά και σε άλλη βάση; Μήπως τώρα, που δεν περιμένουμε πια παχυλές χρηματοδοτήσεις από άλλους, θα πρέπει να αναλογιστούμε πως αν εμείς δεν κάτσουμε γύρω απ'το ίδιο τραπέζι και δεν σπάσουμε τα κεφάλια μας να βρούμε λύσεις, δεν θα μας τις προσφέρει κανείς ;
Ο χρόνος κυλάει επικίνδυνα εις βάρος μας και δε σηκώνει άλλη αδράνεια. Το κόστος της άγνοιας ή/και της αδιαφορίας μας το πληρώνουμε ήδη και είναι δεδομένο πως στο μέλλον αυτό το κόστος θα είναι ακόμη μεγαλύτερο και πολύ πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμο. Ας ελπίσουμε λοιπόν, πως η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων θα μας βρει όλους με διάθεση για δράση ή έστω με διάθεση να προσπαθήσουμε να επενδύσουμε στην προστασία των πόρων/πλούτου μας, αναγκαία επένδυση και σίγουρα κερδοφόρα για όλους μας.
Eco cruising
Πρέβεζα 2/2/2015