Εικόνα: Ο Tissot και οι σύντροφοί του εκφωνούν τον όρκο του θανάτου των Δημοκρατικών Γάλλων τον Οκτώβρη του 1798. Myrbach 1894.Αρχείο Ιδρύματος Ακτία Νικόπολις.
Πρέβεζα, 24 Οκτώβρη 2015
Πέρασαν 217 χρόνια, λησμονημένε λοχαγέ Tissot, από εκείνη την αξέχαστη περιπέτειά σου, στην πόλη των προγόνων μας. Μια περιπέτεια που συνεχίστηκε με επώδυνη οδοιπορία σαράντα ημερών προς την Πόλη, κουβαλώντας τα κεφάλια των πιστών στρατιωτών σου, σε ασκό στην πλάτη. Αλλά ούτε εκεί η περιπέτεια σου τελείωσε, μιας και η “φιλοξενεία” που σου επιφύλαξαν στα κελιά του Γεντικουλέ κράτησε καιρό. Τελικά δεν ξέρω αν πήρες αυτό που σου άξιζε, αφού ακόμα και ο συμπατριώτης σου, Charles Mullie, λησμόνησε να σε μνημονεύσει στο βιβλίο του για τους διάσημους Γάλλους στρατιωτικούς (που μεγαλούργησαν) από το 1789 έως το 1850.
Ίσως η γενναιότητα σου ήταν υπερβολική και δυσανάλογη του βαθμού σου. Ο στρατηγός La Salcette, σε είχε αφήσει μακριά από το πεδίο της μάχης της Νικόπολης, να φρουρείς την πόλη. Από εύνοια ή από δυσπιστία, ίσως δεν μάθουμε ποτέ. Εσύ όμως, έσπευσες με τους ογδόντα γρεναδιέρους σου ,τρέχοντας αρκετά χιλιόμετρα φορτωμένοι με τον εξοπλισμό σας και πολέμησες απρόσμενα ηρωικά, για να σώσεις τον La Salchette και τον ευγενή υπολοχαγό Camus de la Richemont, που είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι από το ασκέρι του Αλή πασά, μαζί με άλλους αρκετούς. Αλλά και όταν οι άνισες και ανελέητες επιθέσεις των εχθρών σου, σε ανάγκασαν σε υποχώρηση, κράτησες την ψυχραιμία των ανδρών σου και έτρεξες γρήγορα πίσω στην Πρέβεζα, για να σώσεις τους πιστούς αμάχους. Εκεί μπροστά στον πύργο με το ρολόι, στην εκκλησιά του Αγίου Χαραλάμπους πάλεψες με όλη σου τη δύναμη, μέχρι να σωθούν τα βόλια και μέχρι ο κάματος και η πείνα να κάνουν το σπαθί σου ασήκωτο πλέον. Εσύ λησμονημένε λοχαγέ, με τους άλλους οχτώ γρεναδιέρους που απομείνατε μόνοι, όταν και η γαλλική βομβάρδα La Frimaire, σαλπάρισε πίσω για την Αγία Μαύρα, αποδεχόμενοι το όποιο τέλος σας , πιστοί στα ιδανικά της Ελευθερίας, της Ισότητας και της Αδελφότητας.
Μα κατά βάθος δεν σε ξεχάσαμε ποτέ. Δις στη σκέψη μας, η επιθυμία να ανεγείρουμε ένα μεγαλειώδες μνημείο για να θυμόμαστε την προσφορά σας, εμείς και οι Γάλλοι επισκέπτες. Βλέπεις όμως λίγο η χαρά της απελευθέρωσης του 1912 , λίγο η έξαψη του έπους του '40...Είναι μάλλον στο ριζικό αυτού του τόπου, να υστερεί στις διαμνημονεύσεις των πρωτολείων, τον Οκτώβρη.
Με συναίσθηση
ένας Πρεβεζάνος...
Υστερόγραφο: Δεν βοήθησε μόνο η φαντασία μου στα γραφόμενα. H απoτύπωση έγινε από τα έργα των
-
Η.ΒΑΣΙΛΑ, Η μάχη της Νικοπόλεως και ο Χαλασμός της Πρέβεζας (12/24 Οκτωβρίου 1798). Ηπειρωτική εστία,1954-1955. ΑΠΑΝΤΑ Η.ΒΑΣΙΛΑ, Δήμος Πρέβεζας και Ίδρυμα Ακτία Νικόπολη, Πρέβεζα, 2012.
-
J.S.CURLIN, Remember the Moment when Previsa fell,The 1798 Battle of Nicopolis and Preveza, Ανάτυπο, Πρέβεζα 2010.
-
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 1913-1919 & 1920-29 (Ανατύπωση), Γιάννενα,Πρέβεζα, Άρτα και Βόρειος Ήπειρος, Αθήνα , 2013