Η ιστορία της “Ευαγγελίστριας” ξεκινά κοντά στο 1900 στην παλαιά Φώκαια της Μικράς Ασίας, ως βάρκα μεταφοράς αλατιού από τις αλυκές, επειδή λόγω κατασκευής μπορούσε να πλέει σε αβαθή ύδατα.

Έχει μήκος 6,35 μέτρα και πλάτος 1,44 μέτρα, δεν διαθέτει καρίνα και ανήκει στον παραδοσιακό τύπο βάρκας ¨κορίτα” ή “κουρίτα”, ο οποίος δε σώζεται πια. Μάλιστα η “Ευαγγελίστρια” έφερε αργότερα τον αριθμό 3 εκ του νηολογίου Μυτιλήνης.

 

 

Το ιστορικό φορτίο της “Ευαγγελίστριας” ήταν βαρύ. Στον πρώτο διωγμό του 1914 ακολουθεί την οικογένεια του Παναγιώτη Χαραλάμπους στη Μυτιλήνη δεμένη σε μεγαλύτερο καϊκι, όπου αν και χάνεται τελικά η οικογένεια την ξαναβρίσκει. Το 1916 λέγεται πως υποδέχτηκε ως επιβαίνοντα τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Το 1919 η οικογένεια Χαραλάμπους επιστρέφει με την “Ευαγγελίστρια” στα πατρογονικά της εδάφη, αλλά τον Αύγουστο του 1922, μετά τον μεγάλο διωγμό, αναγκάζεται να σαλπάρει κρυφά και να επιστρέψει στη Μυτιλήνη, έχοντας προσφέρει νωρίτερα βοήθεια σε πρόσφυγες που είχαν αποκλειστεί σε νησάκια κοντά στα παράλια. Στη νέα της πατρίδα η οικογένεια Χαραλάμπους, επιβίωσε χάρη στην “Ευαγγελίστρια” και την αλιεία. Η αλιευτική αυτή δραστηριότητα μαζί τη βάρκα απαθανατίστηκε και σε ζωγραφικό έργο του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου το 1928.

 

 

Ευτυχώς όμως για την πολιτισμική υπόσταση των κατοίκων, βρέθηκαν -προφανώς- τα κατάλληλα άτομα μαζί με τους υπεύθυνους κυριολεκτικά φορείς και συνειδητοποιώντας την αξία του σκάφους αυτού, αλλά και το χρέος που προκύπτει για τη διάσωση αυτής της κληρονομιάς, προστάτευσαν αυτό το πλωτό μνημείο.

 

“...κι έτσι έγινα ψαράς, κι εγώ κι ο αδελφός μου. Αν δεν ήταν η βάρκα μπορεί να γινόμασταν δάσκαλοι ή γιατροί, μπορεί όμως να μέναν εκεί τα κεφάλια μας...”

[Παναγιώτης Χαραλάμπους]

 

 

Δημήτρης Κατηνιώτης