Παρόμοια γεγονότα μεγάλης έκτασης που έχουν απασχολήσει αρκετά τους πολίτες αλλα και την αρθρογραφία ( αλλά όχι και την εξουσία στον βαθμό που θα έπρεπε) το τελευταίο διάστημα είναι οι βανδαλισμοί που γίνονται σε μέσα μεταφοράς στην Αθήνα. Τα περιστατικά δεν αποτελούν νέο φαινόμενο, καθώς από πέρυσι τον χειμώνα είχαν ξεκινήσει επιθέσεις σε σταθμούς του μετρό, σε ελεγκτές, ενώ το κάψιμο λεωφορείων και τρόλεϊ αποτελεί διαδεδομένο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια. Οι πράξεις βανδαλισμού όμως δεν επικεντρώνονται μονο σε στοιχεία που αφορούν την κρατική εξουσία ή την ιδιωτική περιουσία, η οποία, αν και απεχθής και καταδικαστέα πρακτική έχει κάποιο (στρεβλό) ιδεολογικό υπόβαθρο ( αναρ-χία, μίσος του πλούτου κτλ) αλλα επεκτείνεται και σε μνημεία και χώρους που αποτελούν τον πολιτισμό μας και την ιστορία μας.
Μπορεί όλοι να έχουμε καταδικάσει την ανατίναξη γιγαντιαίου Βούδα από τζιχαντιστές και την καταστροφή της Παλμύρας από το Ισλαμικό κράτος όμως δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τη βεβήλωση της προτομής του Κωστή Παλαμά καθώς και της υπέροχης κουκουβάγιας του street artist Wild Drawing, που πρόσφατα βανδαλίστηκε.
Αυτό που κάνει ιδιαιτέρα ανησυχητικό το φαινόμενο των βανδαλισμών είναι αφενός η εκκόλαψη τέτοιων συμπεριφορών που αναπτύσσονται και ωριμάζουν μέσα στην κοινωνία και βρίσκουν διάφορες αφορμές για να εκδηλωθούν απέναντι σε σύμβολα της κοινωνίας και του παρελθόντος, απέναντι σε ορόσημα που αποτελούν σημεία κοινωνικών αναφορών και αφετέρου η εξάπλωση του φαινομένου (Διεθνές, εθνικό αλλά και τοπικό επίπεδο).
Μάλλον η ομορφιά, η παράδοση, ο πολιτισμός είναι κάτι που μερικοί απλώς δεν μπορούν να ανεχθούν. Δημιουργούν μικρές ομάδες (σχεδόν ποτέ δεν υπάρχει ατομικός βανδαλισμός) που κύριο σκοπό έχουν να αμαυρώσουν ή να εμποδίζουν την κοινωνία όλων. Η μνησικακία των ανθρώπων που δεν μπορούν να δημιουργήσουν. και να αφήσουν κάτι άξιο να το μνημονεύσει η ιστορία ( ένα έργο τέχνης) η κάτι που να αξίζει να βιώσει κάποιος (μια καθαρή και όμορφη πόλη) τους οδηγεί στην καταστροφή των συμβολών της ομορφιάς, της ιστορίας, του πολιτισμού του κύρους κτλ.
Το φαινόμενο δεν μπορεί να θεωρηθεί αποκομμένο από τη γενικότερη κατάσταση. Σήμερα βιώνουμε και προσπαθούμε να δράσουμε μέσα σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη κοινωνία, μια κοινωνία με συνεχής ανακατατάξεις. Η κοινωνία ακολουθεί τη φθίνουσα γραμμή της καταρρέουσας οικονομίας. Το σύνολο της κοινωνίας αλλα και τα επιμέρους δομικά στοιχεία της η παιδεία, η οικογένεια, η εργασία κτλ βρίσκονται σε κρίση. Και όταν αυτοί , οι βασικοί πυλώνες κλονίζονται εμφανίζονται φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας όπως η βία και οι βανδαλισμοί. Ιδιαιτέρα στους νέους που αδυνατούν να εντοπίσουν κάποιες σταθερές, είναι δύσκολο να δομήσουν έναν ηθικό κώδικα. Για το λόγο αυτό όλοι θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τους στόχους αλλα και τις μεθόδους επίτευξης τους. Δεν αρκεί μονο να υπάρχει παιδεία προσανατολισμένη στη γνώση, όπως είπε ο Theodore Roosevelt «Το να εκπαιδεύεις το μυαλό ενός ανθρώπου και όχι την ηθική του είναι σαν να εκπαιδεύεις μια απειλή για την κοινωνία».
Το ζήτημα είναι οι υπόλοιποι να καταλάβουμε τι συμβαίνει και να συνεχίζουμε να προσπαθούμε να δημιουργούμε. Να προσέχουμε την πόλη μας, να φτιάχνουμε σύμβολα. Να αποδείξουμε στο μέλλον ότι ήμασταν κοινωνία της δημιουργίας, της παραγωγής και της αισθητικής και όχι κοινωνία της καταστροφής. Και βεβαίως να δώσουμε μεγάλη σημασία στην παιδεία. Και οι ιστορικές αλλα και πολιτιστικές «εγγραφές» στο DNA μας, να μας επιτρέψουν να ανταπεξέλθουμε στα κελεύσματα αλλά και στα προβλήματα των καιρών.