Σε λίγες μέρες θα συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής το πόρισμα της Επιτροπής για τα διεκδικήσεις των γερμανικών αποζημιώσεων. Στο κείμενο αναφέρονται οι μέχρι σήμερα κινήσεις των πολιτών που διεκδίκησαν αποζημιώσεις στα ελληνικά δικαστήρια.
Το 1995 κατατέθηκαν σε όλη την χώρα εκατοντάδες αγωγές με κύριο αίτημα την καταβολή αποζημίωσης για ηθική ικανοποίηση για τα εγκλήματα των γερμανικών στρατευμάτων στην διάρκεια της κατοχής. Ο δικαστικός αγώνας ξεκίνησε από τον νομικό και πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννη Σταμούλη, ο οποίος κατέθεσε αγωγή κατοίκων του Διστόμου με την οποία ζητούσαν αποζημιώσεις ύψους 60 εκατ. ευρώ (σε δραχμές τότε- τελικά επιδικάσθηκαν 28 εκατ. ευρώ) για ηθική ικανοποίηση για τις θηριωδίες στο Δίστομο. Θυμίζω ότι η υπόθεση έφτασε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το οποίο αναγνώρισε δικαίωμα ετεροδικίας στην Ο.Δ. Γερμανίας και έτσι η απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου δεν μπορούσε να εκτελεστεί .
Στην περιοχή του Νομού Πρέβεζας έγινε προσπάθεια να συντονίσει ο Δικηγορικός Σύλλογος Πρέβεζας και με την βοήθεια της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να γίνουν καταθέσεις παρόμοιων αγωγών. Δεν έγινε κατορθωτό και έτσι μεμονωμένα ανέλαβαν κάποιοι δικηγόροι. Ήμουν ανάμεσα σαυτούς τους δικηγόρους . Κατέθεσα συνολικά τέσσερις αγωγές στα Πολυμελή Πρωτοδικεία, Αγρινίου (των συγγενών των 23 εκτελεσθέντων κατοίκων της Κρυοπηγής την Μεγάλη Παρασκευή του 1944) , Άρτας (250 κατοίκων των χωριών Κερασώνα, Παναγιάς , Κλεισούρας για τις εκτελέσεις και καταστροφές που έκανε η Μεραρχία Εντελβάις το καλοκαίρι του 1943), Πρέβεζας (των συγγενών του Βαγγέλη Παπανίκου για την παραμονή του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου) και Άρτας (της Ιεράς Μονής Προφήτη Ηλία Κερασούντας για το κάψιμο και την καταστροφή του Μοναστηριού) . Το συνολικό ποσό που αναζητήθηκε με τις αγωγές ανήλθε στο ποσό των 800 εκ. δραχμών. Οι αγωγές, μεταφράσθηκαν στα γερμανικά, επιδόθηκαν δε μέσω της Εισαγγελίας στην Γερμανική Πρεσβεία. Κατά την συζήτησή τους το δικαστήριο αναγνώρισε το έννομο συμφέρον των εναγόντων , θεώρησε ότι δεν υπήρχε θέμα παραγραφής αλλά τις απέρριψε με την αιτιολογία της ότι το γερμανικό δημόσιο απολαμβάνει δικαιωμάτων ετεροδικίας. Η αρχή της ετεροδικίας, σημαίνει ότι ένα κράτος δε μπορεί να «δικαστεί» στα δικαστήρια ενός άλλου κράτους.
Στις παραπάνω αγωγές τέθηκαν πολλά νομικά ζητήματα όπως ποιες είναι οι διεθνείς συμβάσεις και οι νόμοι του ελληνικού κράτους που αιτιολογούν το έννομο συμφέρον όσων δικαιούνται αποζημιώσεις και την ενεργητική νομιμοποίησή τους, την παθητική νομιμοποίηση (την ύπαρξη αστικής ευθύνης) του γερμανικού δημοσίου, το δικαίωμα στην ετεροδικία του ή διαφορετικά αν έχουν ή όχι διεθνή δικαιοδοσία τα ελληνικά δικαστήρια , η παραγραφή των αξιώσεων , το είδος των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στην γερμανική κατοχή όπως αυτά χαρακτηρίζονται από το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο και αν αυτά τιμωρούνται κλπ.
Εβδομήντα και πλέον χρόνια μετά την τέλεση στην ελληνική επικράτεια διεθνών εγκλημάτων από τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η Γερμανία αμφισβητεί στον πυρήνα της την υποχρέωση επανόρθωσης.
Στην συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής θα παρουσιασθεί το πόρισμα της Επιτροπής για τα διεκδικήσεις των γερμανικών αποζημιώσεων. Το πόρισμα θα συνοδεύεται, με επιμέλεια της «Πανελλήνια ΄Ενωση Δικηγόρων για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις ( Π.Ε.Δ.)» , από αντίγραφα όλων των αγωγών που κατατέθηκαν στα ελληνικά δικαστήρια.
