Όποιος έδωσε το “παρών” στη συνέντευξη Τύπου των επαγγελματιών του εμπορικού λιμένα Πρέβεζας στο Εργατικό Κέντρο Πρέβεζας (δείτε ΕΔΩ), καλό είναι να συγκρατήσει μία φράση του κου Αργύρη Πλέσια, του τεχνικού συμβούλου των επαγγελματιών. Ανέφερε λοιπόν ο κ. Πλέσιας ότι κατά τη δική του άποψη στήνεται ένα συγκρουσιακό σκηνικό ανάμεσα στην εμπορική δραστηριότητα του λιμανιού και την χρήση κρουαζιέρας, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν τέτοια διλήμματα, καθώς οι θεσμοθετημένες χρήσεις του λιμανιού έχουν ξεκαθαρίσει.
Με αφορμή λοιπόν την κατάπλευση και παραμονή του κρουαζιερόπλοιου “Azamara Pursuit” στη νότια προβλήτα του λιμένα Πρέβεζας, αποδεικνύεται πως όντως ο κ. Πλέσιας είχε δίκιο, καθώς το κρουαζιερόπλοιο έχει γίνει θέμα συζήτησης και αντιπαραθέσεων. Κάτι λογικό μιας και το εντυπωσιακό του μέγεθος δεν περνά απαρατήρητο από τον απλό Πρεβεζάνο και τον επισκέπτη που βρίσκεται στην παραλία, αλλά και οι φόβοι των επαγγελματιών που θεωρούν ότι βρίσκονται προ τετελεσμένων καταστάσεων εξαιτίας των χειρισμών του ΔΛΤ Πρέβεζας επίσης δεν περνούν απαρατήρητοι.
Θα πρέπει όμως κατά τη γνώμη μου να γίνει μία αναλυτική περιγραφή των δεδομένων που υπάρχουν, γιατί ουσιαστικά δεν υπάρχει λόγος συγκρουσιακών καταστάσεων. Με τα όσα ισχύουν τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Παρ' όλα αυτά η παρουσία του κρουαζιερόπλοιου αναδεικνύει ένα μεγάλο έλλειμμα πολιτικής και στρατηγικής αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων στην περιοχής μας, σε επίπεδο Δήμου, αλλά και Περιφέρειας.
Και θα προσπαθήσω να το εξηγήσω αυτό.
Κατ' αρχάς να αναφέρουμε ότι το “Azamara Pursuit” δεν είναι στην Πρέβεζα για λόγους κρουαζιέρας, δεν “κουβαλάει” δηλαδή επιβάτες, αλλά θα παραμείνει “δεμένο” για αρκετές εβδομάδες μέχρι να γίνουν εσωτερικές εργασίες. Στη συνέχεια θα αναχωρήσει, καθώς έχει προγραμματίσει κρουαζιέρες στη Νότιο Αφρική από τον Ιανουάριο του 2022.
Κατά συνέπεια μιλάμε για κρουαζιέρα σε θεωρητικό επίπεδο και όχι με βάση πραγματικά δεδομένα. Μιλάμε για το τι θα γίνει στο μέλλον, καθώς το πλοίο δεν ήρθε στην Πρέβεζα με στόχευση να αφήσει τουρίστες αυτή τη στιγμή, αλλά για εργασίες.
Η προαναγγελθείσα εξέλιξη
Αποτελεί μία προαναγγελθείσα εξέλιξη πάντως η παρουσία του κρουαζιερόπλοιου στην Πρέβεζα. Ήδη από τον Ιούλιο του 2021, ο Δήμαρχος Πρέβεζας και Πρόεδρος του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Νίκος Γεωργάκος σε συνέντευξή του στα “Παραπολιτικά” έλεγε πως ενημερώνει όλες τις μεγάλες εταιρείες της κρουαζιέρας, έχει δηλαδή συνομιλίες μαζί τους, για να ενισχύσει την συγκεκριμένη δραστηριότητα στην Πρέβεζα. “Θέλουμε να ανοίξουμε την κρουαζιέρα και ευελπιστούμε να το πετύχουμε το 2022”. Το καλοκαίρι του 2022 η Πρέβεζα δεν θα έχει οργανωμένες εγκαταστάσεις για κρουαζιέρα, εκτός κι αν γίνει κάποιο... θαύμα, ωστόσο προφανώς ο Δήμαρχος θέλει να κάνει μία αρχή με τα δεδομένα που υπήρχαν το 2016, όταν επισκέφθηκε κρουαζιερόπλοιο τελευταία φορά την Πρέβεζα.
Στις 21 Σεπτεμβρίου 2021, υπάρχει “διαρροή” σε ιστοσελίδα που εργάζεται η δημοσιογράφος που πήρε τη συνέντευξη στον κ. Γεωργάκο στα “Παραπολιτικά”, η οποία και ξεναγήθηκε στην Πρέβεζα, που αναφέρει: “Μαθαίνουμε ότι αυξήθηκαν το τελευταίο διάστημα οι συζητήσεις του Δημάρχου Πρέβεζας, Νίκου Γεωργάκου με τις εταιρείες κρουαζιέρας, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου του να ανοίξει την συγκεκριμένη τουριστική αγορά στην περιοχή. Ιδίως, σε συνέχεια της μεγάλης επέκτασης που έχει ήδη ξεκινήσει στη Μαρίνα Πρέβεζας και της συνολικής προσπάθειας που κάνει ο Δήμος για να αναδειχθεί η περιοχή σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό.
Οι επαφές, αρχικά έχουν γίνει προς τις εταιρείες κρουαζιέρας και πολύ σύντομα αναμένονται συναντήσεις και διεξοδικές κουβέντες με τα αρμόδια υπουργεία. Ήδη, όπως πληροφορούμαστε, σε αρκετά προχωρημένο στάδιο είναι οι σχετικές επαφές με την Royal Caribbean που από την πρώτη επανεκκίνηση μετά το χτύπημα της πανδημίας COVID-19 έχει δείξει τις θετικές της προθέσεις σχετικά με το homeport από την Ελλάδα”.
Επιβεβαιώνει δηλαδή το δημοσίευμα ότι ο κ. Γεωργάκος έχει συχνές επαφές με διάφορες εταιρείες και μεταξύ αυτών με μία εταιρεία έχει προχωρημένες επαφές. Μπαίνει ένα ερώτημα: Η εταιρεία αυτή έχει σχέση με το κρουαζιερόπλοιο ή δεν έχει σχέση; Προφανώς και έχει, όπως προφανές είναι και από πού έχει προέλθει η “διαρροή” στην ιστοσελίδα.
Οι αποφάσεις
Το κρουαζιερόπλοιο λοιπόν “έδεσε” στην νότια προβλήτα του λιμανιού της Πρέβεζας, η οποία χρησιμοποιείται για εμπορική χρήση. Είναι ξεκάθαρο το ισχύον νομικό πλαίσιο για το ποιος αποφασίζει πού θα “δέσει” τι στο λιμάνι της Πρέβεζας. Είναι περιοχή αρμοδιότητας του φορέα διαχείρισης του λιμένα, ο οποίος είναι το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.
Για θέματα διασφάλισης της ασφαλούς ναυσιπλοΐας είναι αρμόδιες οι Λιμενικές Αρχές.
Το atpreveza.gr επικοινώνησε με τον Πρόεδρο του ΔΛΤ Πρέβεζας κ. Γεωργάκο και τον Αντιπρόεδρο κ. Κουμπή. Και οι δύο μας μετέφεραν ότι το θέμα δεν έχει συζητηθεί στο Δ.Σ. του Ταμείου, ούτε έχει παρθεί κάποια απόφαση. Τις συζητήσεις τις διεξήγαγε ο κ. Γεωργάκος με τα εμπλεκόμενα μέρη. Κοινώς... το “πήρε επάνω” του ο Πρόεδρος και τις όποιες ευθύνες βέβαια.
Στις συζητήσεις που έγιναν αναφέρθηκε πως όποτε έλθει εμπορικό πλοίο στο λιμάνι, το κρουαζιερόπλοιο θα αποχωρήσει και θα επιστρέφει στη θέση του όταν αποχωρήσει το εμπορικό πλοίο.
Ο ίδιος ο κ. Γεωργάκος επισήμανε πως δεν έχει έρθει εδώ το κρουαζιερόπλοιο για λόγους κρουαζιέρας, αλλά για λόγους επισκευών.
Κατά συνέπεια στην προκειμένη περίπτωση δεν μιλάμε για πλοίο που θα αφήσει επισκέπτες επιβάτες στην πόλη και φυσικά δεν είναι δεδομένο ότι η πλειοψηφία του πληρώματος θα μείνει στην Πρέβεζα ή ότι θα προτιμήσουν επαγγελματίες της πόλης για τυχόν προμήθειες. Ενδεχομένως να το κάνουν ενδεχομένως και όχι.
Δεν είναι το μείζον όμως αυτό.
Master Plan
Ας πάμε όμως και στο τι προβλέπει το ισχύον Master Plan, όπως αυτό καθορίστηκε με τα αντίστοιχα ΦΕΚ. Θυμίζουμε πως επίκειται η τροποποίηση του Master Plan, η οποία έχει θέσει και πολιτικά ζητήματα. Προς το παρόν πάντως ισχύουν τα ΦΕΚ του 2012 και 2013 (δείτε παρακάτω στα συνημμένα έγγραφα).
Το Master Plan αν και λίγοι ίσως το γνωρίζουν προβλέπει χρήση κρουαζιέρας στο λιμάνι της Πρέβεζας. Είναι τοποθετημένη στη ΒΑ πλευρά του λιμένα, όπου είχε προβλεφθεί να κατασκευαστεί το Επιβατικό Κέντρο και η πλατεία Επιβατικού Κέντρου.
Παρ΄όλα αυτά από τότε δεν έγιναν ενέργειες για να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις εκεί που προβλέπονταν.
Όπως και να έχει το ισχύον Master Plan τοποθετεί αλλού την κρουαζιέρα και όχι στη νότια προβλήτα, ωστόσο το κρουαζιερόπλοιο που ήρθε δεν επιτελεί χρήση κρουαζιέρας αυτή τη στιγμή.
Το atpreveza.gr κατέγραψε ορισμένες περιπτώσεις αφίξεων κρουαζιερόπλοιων από το 2012 και που αυτά τοποθετούνταν (κλικάρετε επάνω).
Τα στοιχεία επίσης για τις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στην Πρέβεζα έχουν ως εξής (πηγή: Ε.ΛΙΜ.Ε.):
|
Έτος |
Αριθμός Κρουαζιερόπλοιων |
|
2010 |
0 |
|
2011 |
0 |
|
2012 |
4 |
|
2013 |
4 |
|
2014 |
4 |
|
2015 |
5 |
|
2016 |
4 |
|
2017 |
0 |
|
2018 |
0 |
|
2019 |
0 |
|
2020 |
0 |
Προκύπτει δηλαδή ότι υπάρχει σαφώς μία φθίνουσα κατάσταση στην κρουαζιέρα για την Πρέβεζα, σε σύγκριση με το χρονικό διάστημα 2012-2016, λόγω κυρίως και της έλλειψης εγκαταστάσεων και υποδομών και δεν υπάρχουν ασφαλή στοιχεία που να δικαιολογούν ότι αυτό θα αλλάξει δραματικά.
Ασφάλεια
Στη συνέντευξη Τύπου των επαγγελματιών του εμπορικού λιμένα τέθηκε ένα ζήτημα αν τα “μπες-βγες” στο λιμάνι που ενδεχομένως να χρειαστούν, δημιουργούν κάποια θέματα ασφάλειας για το λιμάνι. Αυτά τα θέματα προφανώς είναι ικανά να απασχολήσουν τους ειδικούς του κλάδου και δεν μπορεί εύκολα κάποιος “τρίτος” που δεν γνωρίζει ναυτιλιακούς κανόνες να τα κρίνει.
Οφέλη
Η διοίκηση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου μας ανέφερε πως από την παρουσία του κρουαζιερόπλοιου προσδοκά παράπλευρα οφέλη. Προφανώς θα υπάρξουν κάποια οφέλη και για το ΔΛΤ, ωστόσο αυτά σε οικονομικό επίπεδο δεν μπορούν να αποτελέσουν κρίσιμο μέγεθος για την επιλογή του Ταμείου και για τη στόχευσή του.
Πιθανότατα η έλευση του κρουαζιερόπλοιου αποτελεί μία win-win κατάσταση, δηλαδή και η εταιρεία έχει οφέλη με την παρουσία της εδώ και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο προσδοκά σε περαιτέρω συνεργασία με την εταιρεία. Αυτός είναι ο πρακτικός λόγος. Υπάρχει όμως και ο πολιτικός-επικοινωνιακός λόγος. Δεν είναι “μυστικό” πως στον κ. Γεωργάκο η παρουσία για πολλές μέρες ενός κρουαζιερόπλοιου σε προβλήτα που οι Πρεβεζάνοι έχουν συνηθίσει εδώ και δεκαετίες την παρουσία εμπορικών καραβιών εξυπηρετεί “μια χαρά” την πρόταση που προωθεί η ηγεσία του ΔΛΤ για την τροποποίηση του Master Plan.
Επιδιώκει ίσως δημιουργία τετελεσμένων η δημοτική αρχή; Αυτό είναι κάτι που θα το δείξει το μέλλον.
Ακόμη πάντως κι αν έρθουν κρουαζιερόπλοια για να αφήσουν επιβάτες στην Πρέβεζα το 2022, η κατάσταση λίγο-πολύ θα είναι αυτή του 2016, μιας και δεν υπάρχουν οργανωμένες εγκαταστάσεις και σε ένα χρόνο είναι πρακτικά δύσκολο να δημιουργηθούν. Υπάρχει επίσης όπως είπαμε ένα Master Plan εν ισχύ, οπότε μέχρι να τροποποιηθεί -αν και όποτε συμβεί αυτό- τα πράγματα είναι λίγο πολύ δεδομένα και ξεκάθαρα.
Το χωροταξικό
Εκτός από το Master Plan του λιμένα Πρέβεζας, υπάρχει ακόμη ένα “εργαλείο” που αναφέρεται στην κρουαζιέρα και λέγεται: Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Ηπείρου. Σε αυτό αναφέρεται ρητά ότι: “Επιπλέον, τα λιμάνια της Ηγουμενίτσας και της Πρέβεζας εντάσσονται στις υποδομές υποστήριξης του τουρισμού κρουαζιέρας, στο βαθμό που ολοκληρώνονται οι υποδομές και τα αντίστοιχα τοπικά πολυθεματικά τουριστικά δίκτυα της Περιφέρειας και της ευρύτερης περιοχής”.
Κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει σε ένα χρόνο, ακόμη και σε 5-6 χρόνια, εκτός κι αν στην Περιφέρεια Ηπείρου επικρατήσει ένας “οργασμός” ανάπτυξης, επιχειρηματικότητας, συνεργειών κτλ.
Τι ανάπτυξη θέλουμε
Όπως ανέφερα και στην εισαγωγή μου, η παρουσία του κρουαζιερόπλοιου αναδεικνύει ένα μεγάλο έλλειμμα πολιτικής και στρατηγικής αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων στην περιοχής μας, σε επίπεδο Δήμου, αλλά και Περιφέρειας.
Τον Οκτώβριο του 2017, τέσσερα χρόνια πριν, πραγματοποιήθηκε ένα εμβληματικό συνέδριο για την Ήπειρο. Ήταν το Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν τότε στην Κυβέρνηση. Ακούσαμε λοιπόν τον τότε Υπουργό Αλέξη Χαρίτση, έναν αναμφίβολα εξαιρετικά καταρτισμένο άνθρωπο σε επίπεδο στρατηγικής και ανάπτυξης, να έχει διαμορφώσει για τον ρόλο του λιμένα Πρέβεζας, έναν λιμένα εθνικής σημασίας, την παρακάτω άποψη, επειτα φυσικά από τις εργασίες του συνεδρίου και τη διαβούλευση.
Ασφαλώς η χρήση της κρουαζιέρας και ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός για την Ήπειρο. Ωστόσο το αναπτυξιακό μοντέλο που “κούμπωνε” στην Ήπειρο, για να υπάρξει πολύπλευρη οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας, προέβλεπε για το λιμάνι της Πρέβεζας την ισόρροπη ανάπτυξη και ενίσχυση των τριών χρήσεων: αλιευτική-εμπορική-τουριστική.
Ιδιαίτερα δε είχε εντάξει σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό τη δημιουργία κέντρου logistics στην Πρέβεζα με σύνδεσή του με τη ΒΙ.ΠΕ. και το λιμάνι (για το αεροδρόμιο ήταν διαφορετικά τα δεδομένα).
Η συζήτηση που λείπει
Άρα αυτή είναι η συζήτηση που λείπει στην Πρέβεζα. Δεν υπάρχει δίλημμα κρουαζιέρα ή εμπόριο. Υπάρχει το ερώτημα τι ανάπτυξη θέλουμε και για ποιους. Αν θέλουμε την Πρέβεζα μία μικρού μεγέθους τουριστική πόλη που θα βασίζεται στην βιομηχανία του τουρισμού στη θάλασσα και την εστίαση ή αν θέλουμε μία πόλη που θα αναπτυχθεί ολόπλευρα, θα έχει κομβικό ρόλο για την Ήπειρο και θα βασίσει την οικονομία της σε δυνατούς άξονες ανάπτυξης με καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας. Και στη δεύτερη λύση εντάσσεται και η πρώτη.
Όλα αυτά όμως να προκύψουν έπειτα από βαθιά ανάλυση και μετρήσιμα στοιχεία και κυρίως συνέργειες.
Ένα αναπτυξιακό συνέδριο για το Δήμο Πρέβεζας δε θα ήταν άσχημη κίνηση.