Η Κασσώπη είναι χτισμένη σε ένα ευρύχωρο οροπέδιο με υψόμετρο περίπου 550μ. – 650μ. στις νότιες πλαγιές της οροσειράς του Ζαλόγγου σε θέση φυσικά οχυρή και στρατηγική. Η αρχαία πόλη οργανώθηκε ως «πόλις – κράτος» και υπήρξε το πολιτικό, διοικητικό, θρησκευτικό και οικονομικό κέντρο των Κασσωπαίων, ενός από τα τέσσερα σημαντικότερα φύλλα της αρχαίας Ηπείρου. 

Η μεγάλη ακμή της σημειώθηκε από τα τέλη του 3ου αι. π.Χ. και εξής, την εποχή αυτή κατασκευάστηκαν ή ανοικοδομήθηκαν τα μεγάλα δημόσια κτίρια της Αγοράς και επεκτάθηκε η πόλη προς τα ΝΔ. Ο πληθυσμός της υπολογίζεται ότι έφτασε τότε σε 8.000-10.000 κατοίκους.

Η Κασσώπη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ολοκληρωμένης αστικής πόλης των Ηπειρωτικών φύλων του 4ου αι. π. Χ. Εφαρμόστηκε κατά την οικοδόμησή της το Ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα. Είκοσι παράλληλοι δρόμοι, πλάτους 4,20μ. οι «στενωποί», διασχίζουν την πόλη με άξονα από Β – N και διασταυρώνονται κάθετα σε απόσταση 30μ. με δυο φαρδύτερους δρόμους τις «πλατείες οδούς» ή «λεωφόρους» πλάτους 6,00μ. με κατεύθυνση Α - Δ. Οι δρόμοι ήταν λιθόστρωτοι στομισό πλάτος τους ενώ στο υπόλοιπο είχαν πατημένο χώμα. Στον άξονα των κάθετων δρόμων διαμορφωνόταν ρείθρο για τη συλλογή των υδάτων ενώ η κύρια οδός διέθετε κατά μήκος υπόγειο κτιστό αποχετευτικό αγωγό, που ήτανσκεπασμένος μεασβεστολιθικές πλάκες.
Στο πλάτος κάθε οικοδομικής νησίδας ήταν χτισμένα δυο σπίτια ίσου εμβαδού (225 τ.μ.), διώροφα, τα οποία χωρίζονταν με μικρό αποχετευτικό διάδρομο πλάτους 1,20μ. την «περίσταση». Υπολογίζεται ότι μέσα στον περίβολο ήταν χτισμένα περίπου 600 ιδιωτικά σπίτια. Όλα διέθεταν μεσημβρινό προσανατολισμό, άρτια κατασκευή και λειτουργικότητα και επικοινωνούσαν με τους κάθετους δρόμους.
Το κέντρο του δημόσιου, πολιτικού και θρησκευτικού βίου αποτελούσε η πολιτική αγορά, ο υπαίθριος δηλαδή χώρος που περιβάλλονταν από μεγάλα δημόσια οικοδομήματα. Η αγορά καταλάμβανε ορθογώνιο χώρο διαστάσεων περ. 70μ. χ 60μ. Επισημαίνεται στην χωροταξική οργάνωση η χαρακτηριστική θέση της Αγοράς και του δημόσιου χώρου της Κασσώπης κοντά στην ανατολική πύλη της πόλης και σε επαφή με την κύρια οδό. Από τα τέλη του 3ου αι. π.Χ. και αρχές του 2ουαι. π.Χ. ο χώρος απέκτησε μνημειακή διαμόρφωση και πλαισιώθηκε στα βόρεια και δυτικά από δυο στοές και στα ανατολικά το Ωδείο - Βουλευτήριο. Πίσω από τη δυτική στοά εκτείνεται το Πρυτανείο το οποίο χρονολογείται πιθανώς β΄μισό του 3ου αι. π.Χ. Μπροστά από τη δυτική στοά είχε τοποθετηθεί βωμός ο οποίος είναι αφιερωμένος στο Δία Σωτήρα, σύμφωνα με τμήμα της επιγραφής που σώθηκε πάνω στο βωμό. Δίπλα του σώζονται άλλοι τρεις μικρότεροι. Πίσω από τη βόρεια στοά κατασκευάστηκε την ίδια περίοδο (τέλη 3ου αι. π.Χ.) ένα μεγάλο οικοδόμημα το οποίο είχε την κάτοψη μνημειακής οικίας με περίστυλη αυλή στο κέντρο. Το μνημειώδες αυτό κτίριο βόρεια της αγοράς ανήκει στα δημόσια κτίρια και είναι γνωστό ως «καταγώγιο».
Η πόλη διέθετε άρτιο αποχετευτικό σύστημα, το οποίο διοχέτευε τα λύματα στο διαχωριστικό υπόνομο των σπιτιών, και από εκεί σε μεγαλύτερο δίκτυο υπονόμων που τα απομάκρυνε έξω από το νότιο και το δυτικό τείχος. Τα νερά τηβροχής παρέσερναν τα απόβλητα στους γύρω αγρούς.
Η καταστροφή των Ηπειρωτικών πόλεων από τους Ρωμαίους το 167π.Χ. επηρέασε και την Κασσώπη, η οποία όμως, από τα μέσα του 2ου αι. π.Χ., με την ανασύσταση του κοινού των Ηπειρωτών γνώρισε και πάλι μικρή περίοδο ανάκαμψης. Η πλήρης εγκατάλειψή της συνδέεται με την ίδρυση της Νικόπολης από τον Οκταβιανό Αύγουστο μετά τη νίκη του στη Ναυμαχία του Ακτίου το 31π.Χ. και τη μεταφορά των κατοίκων των ηπειρωτικών πόλεων στη νέα πόλη.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Εισιτήριο Ολόκληρο: 2€
Εισιτήριο Μισό: 1€
Ώρες λειτουργίας: 08.30 - 15.00

Πηγή: www.lgepka.gr