Γράφει ο Σπυρίδων Σκλαβενίτης

Διδάκτωρ Ιστορίας, προϊστάμενος ΓΑΚ – Αρχείων Ν. Πρέβεζας

Μια σημαντική ημερομηνία του Νοεμβρίου είναι η 17η του μήνα, επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, που αποτελεί μια κορυφαία στιγμή του αντιδικτατορικού αγώνα, αλλά και της δράσης του ελληνικού φοιτητικού κινήματος. Με αφορμή αυτήν την επέτειο, θα επικεντρωθούμε στη σχέση της σπουδάζουσας νεολαίας Πρέβεζας με το φοιτητικό κίνημα πριν την δικτατορία παρουσιάζοντας ένα ενδεικτικό αλλά ενδιαφέρον τεκμήριο. Πρόκειται για ένα ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του «Συλλόγου Πρεβεζάνων Σπουδαστών», ενός συλλόγου που ιδρύθηκε το 1956 στην Αθήνα από τους φοιτητές που σπούδαζαν εκεί και κατάγονταν από τον νομό Πρέβεζας. Το ψήφισμα έγινε αποδεκτό από τη Συνέλευση του Συλλόγου στη συνεδρίασή του στις 26/2/1967, δύο μήνες σχεδόν πριν το απριλιανό πραξικόπημα το οποίο, συν τοις άλλοις, ανέστειλε και τη λειτουργία των φοιτητικών συλλόγων, ανάμεσά τους και του «Συλλόγου Πρεβεζάνων Σπουδαστών». Ευτυχώς το Βιβλίο Πρακτικών του Συλλόγου διασώθηκε από τον τελευταίο πρόεδρο του Συλλόγου Γ. Τζούρο και μετά τον θάνατό του, από τη σύζυγό του, κα. Βικτωρία Τζούρου - Παπαγεωργίου, η οποία παραχώρησε αντίγραφό του στα ΓΑΚ – Αρχεία Ν. Πρέβεζας.
Ακολουθεί το ψήφισμα, στο οποίο διατηρήσαμε την ορθογραφία του πρωτοτύπου:
«Α. Η Γενική Συνέλευση των Πρεβεζάνων Σπουδαστών μπροστά στην ωμή και απροκάλυπτη καταπάτηση του Ακαδημαϊκού ασύλου, μπροστά στον κίνδυνο για θάψιμο των ακαδημαϊκών ελευθεριών, διαμαρτύρεται έντονα, ζητάει τον σεβασμό και την κατοχύρωση του δικαιώματος των φοιτητών, σαν ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών, να μπορούν ελεύθερα και κυριαρχικά να αγωνίζονται για τα αιτήματα και τις διεκδικήσεις τους. Πιστεύει ότι οι Ακαδημαϊκές ελευθερίες είναι συνυφασμένες με το γενικώτερο πρόβλημα των πολιτικών ελευθεριών. Από αυτή τη σκοπιά κρίνοντας το θέμα συμπαρίσταται και πρωτοπορεί στον αγώνα για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Β. Η Γενική Συνέλευση των Πρεβεζάνων Σπουδαστών ζητάει, θεωρώντας σαν επιτακτική ανάγκη για την ανάπτυξη και την πρόοδο του Νομού μας, την δημιουργία
1ον Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου στην Πρέβεζα
2ον Γυμνασίου Θηλέων
3ον Σύνδεση της Πρεβέζης με το εθνικό οδικό δίκτυο, ώστε ο Νομός μας να γίνη πύλη της Ελλάδος προς τη Δύση.»
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί ένδειξη του υψηλού βαθμού ευαισθητοποίησης του Συλλόγου στα ζητήματα των ακαδημαϊκών και κατ’ επέκταση πολιτικών ελευθεριών, αλλά και στα προβλήματα που απασχολούσαν τον Νομό Πρέβεζας. Ως προς τα καθαρώς ακαδημαϊκά και πολιτικά ζητήματα, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι το ψήφισμα κινείται στο ίδιο πολιτικό πλαίσιο με αντίστοιχες πρωτοβουλίες φοιτητικών συνελεύσεων της εποχής. Είναι χαρακτηριστικό ένα δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθερίας στις 14/2/1967 με τίτλο «Συγκέντρωσις των φοιτητών χθες με αίτημα την κατοχύρωσιν των ακαδημαϊκών ελευθεριών». Το δημοσίευμα αναφέρεται σε συγκέντρωση των φοιτητών με πρωτοβουλία της Διοικούσας Επιτροπής Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών και με συμμετοχή της ΕΦΕΕ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ «οι ομιληταί ανεφέρθησαν εις τα επανειλημμένας παραβιάσεις του πανεπιστημιακού ασύλου κατά τα τελευταία έτη και τας διώξεις των φοιτητών». Στο ίδιο ακριβώς μήκος κύματος κινείται και το παραπάνω ψήφισμα των Πρεβεζάνων φοιτητών. Άλλωστε δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Σύλλογος λάμβανε θέση πάνω στο ζήτημα των «ακαδημαϊκών ελευθεριών». Τα πρακτικά της περιόδου 1965-1967 έχουν αρκετά ψηφίσματα διαμαρτυρίας ή συμπαράστασης σε διωκόμενους φοιτητές διαφόρων σχολών, όπως των μελών του ΔΣ του Συλλόγου «Πλάτωνας» της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και των απεργών φοιτητών της Ανωτάτης Βιομηχανικής (ψήφισμα στις 29-1-1966), φοιτητών του Πολυτεχνείου (ψήφισμα στις 27-3-1966) και της Γεωπονικής και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (ψήφισμα στις 19-1-1967).
Την ίδια στιγμή όμως, οι Πρεβεζάνοι φοιτητές δεν ξεχνούσαν την ιδιαίτερη πατρίδα τους, διατυπώνοντας προτάσεις για την ανάπτυξη και την πρόοδό της. Είναι δε τραγική ειρωνεία το πόσο επίκαιρα φαντάζουν σήμερα τα δύο από τα τρία αιτήματα που τίθενται στο παραπάνω ψήφισμα πριν από μισό περίπου αιώνα. Άλλωστε, αξίζει να αναφερθεί ότι το θέμα του Νοσοκομείου παρουσιάζεται και σε παλιότερα ψηφίσματα του Συλλόγου, ήδη από το 1965. Όσον αφορά στο ζήτημα του οδικού δικτύου, επίσης το ζήτημα αυτό είχε απασχολήσει και παλιότερα το Σύλλογο ο οποίος είχε εκφράσει την αγωνία του για την χάραξη του δικτύου και την διαφαινόμενη υποβάθμιση του λιμανιού της πόλης προς όφελος εκείνου της Ηγουμενίτσας (ψήφισμα στις 7-5-1966).
Κλείνοντας, ευελπιστούμε να δώσαμε μιαν αντιπροσωπευτική εικόνα των αγωνιών και των αιτημάτων των Πρεβεζάνων φοιτητών πριν την δικτατορία και ευχόμαστε το παρόν σύντομο σημείωμα να γίνει αφορμή για μια ευρύτερη έρευνα για τη δραστηριότητα του «Συλλόγου Πρεβεζάνων Σπουδαστών» που δεν ήταν δυνατόν να γίνει εδώ συνολικά.

Φωτογραφία: Το πρώτο και μοναδικό τεύχος του περιοδικού του Συλλόγου με τίτλο «Φοιτητικό Βήμα. Όργανο του Συλλόγου Σπουδαστών Νομού Πρεβέζης» που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1967, ωστόσο δεν πρόλαβε να κυκλοφορήσει καθώς επιβλήθηκε η δικτατορία. Το πλήρες περιεχόμενο του περιοδικού είναι προσβάσιμο από την ιστοσελίδα μας. [πατήστε εδώ]

Το παρόν κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό «Ο Κήπος της Πρέβεζας».