Τα report, οι αναφορές, αφορούν τα Χριστούγεννα του 1944, όταν καναδικά πλοία είχαν αναλάβει το έργο της εκκένωσης της πόλης της Πρέβεζας από τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και πολίτες δεξιών καταβολών, την ώρα που οι δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ βρίσκονταν προ των πυλών της πόλης για να εισέλθουν σε αυτή.

Το Σεπτέμβριο του 1944 είχαν προηγηθεί τα Σεπτεμβριανά της Πρέβεζας και το ειδεχθές έγκλημα της Παργινόσκαλας.

Το παρακάτω έγγραφο (οι γνώστες της αγγλικής μπορούν να το διαβάσουν με ένα κλικ επάνω στη φωτογραφία που ακολουθεί), έχει μία ιστορική αξία, καθώς αποδίδει πως έβλεπαν την κατάσταση στην Πρέβεζα οι Καναδοί.

Στις 20 Νοεμβρίου 1944, 181 στρατιώτες προερχόμενοι από τον Πειραιά (ανήκαν στα σώματα της Μέσης Ανατολής) μεταφέρθηκαν με το καναδικό πλοίο PRINCE DAVID στην Πρέβεζα (έφτασαν στις 22), ενώ μέχρι το τέλος του μηνός μεταφέρθηκαν ακόμη 276 για την άμυνα της πόλης. Οι Καναδοί παρατηρούν στην αναφορά τους ότι οι στρατιώτες φαίνονταν καλά εκπαιδευμένοι και καλά εξοπλισμένοι, ωστόσο ηττήθηκαν μέχρι τα Χριστούγεννα από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ.

Στην Πρέβεζα οι ναύτες του PRINCE DAVID, συνάντησαν έναν συμπατριώτη τους από το Μόντρεαλ, ο οποίος ήταν σε αποστολή κατασκοπείας στην περιοχή της Πρέβεζας και όπως τονίζεται “τώρα απολαμβάνει τον καφέ του στην παραλία της πόλης”.

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 1944 το PRINCE HENRY ειδοποιήθηκε να πλεύσει πάση δυνάμει προς την Πρέβεζα, ώστε να σώσει τις δυνάμεις του Ναπολέοντα Ζέρβα από μία “καταστροφή”, όπως τη χαρακτηρίζει. Τα Χριστούγεννα του 1994 το Prince Henry έφτασε στην Πρέβεζα για να εκκενώσει την πόλη από 3.000 “πρόσφυγες”, όπως τους χαρακτηρίζει, καθώς οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ ήταν έτοιμες να καταλάβουν την πόλη.

Στην επιχείρηση εκκένωσης πήραν μέρος και σκάφη του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού.

Στη συνέχεια περιγράφεται ένας όχλος από άνδρες, γυναίκες και παιδιά, που στοιβάζονταν πεινασμένοι πάνω στο πλοίο. Το πλοίο μετέφερε 1.100 επιβάτες στην Κέρκυρα και επέστρεψε στην Πρέβεζα στις 27 Δεκεμβρίου, για να παραλάβει τους μαχητές του ΕΔΕΣ (κάνει αναφορά για 1.300 άνδρες στην παραλία). Ανάμεσά τους οι ΕΔΕΣίτες ανακάλυψαν και 3 Γερμανούς λιποτάκτες, οι οποίοι όπως αναφέρεται κρατήθηκαν ξεχωριστά από τους Καναδούς και ανακρίθηκαν.

Το πλοίο επέστρεψε τρίτη και τελευταία φορά στην Πρέβεζα στις 29 Δεκεμβρίου και παρέλαβε 823 στρατιώτες του ΕΔΕΣ, 542 Ιταλούς ως αιχμαλώτους πολέμου, 50 πρόσφυγες και 50 Ρώσους με πολιτικά ρούχα, για τους οποίους κανείς ποτέ δεν κατάλαβε πως βρέθηκαν στην Πρέβεζα.

Στις 30 Δεκεμβρίου ο ΕΛΑΣ κατέλαβε την πόλη, ενώ το πλοίο άφησε τους άνδρες του ΕΔΕΣ στην Κέρκυρα και τους Ιταλούς και Ρώσους στον Τάραντα της Ιταλίας.

Στο σχετικό έγγραφο-αναφορά περιγράφεται και ένα αστείο γεγονός, πως αρκετοί αντάρτες του ΕΔΕΣ ζήτησαν... καμπίνα από τους Καναδούς.

Δείτε το έγγραφο: