Η ανέγερση του Μνημείου ήταν πρόταση του Πολιτιστικού Συλλόγου «Πρέβεζα» και θα είναι  αφιερωμένο στον άμαχο πληθυσμό της Πρέβεζας, που έχασε τη ζωή του κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το χρονικό διάστημα από 28-10-1940 έως και 15-9-1944, ημέρα απελευθέρωσης της πόλης από τη Γερμανική κατοχή.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πρέβεζας σε σχετική ανακοίνωση αναφέρει:

Το 2005 ο Πολιτιστικός Σύλλογος <<ΠΡΕΒΕΖΑ>> κατασκεύασε με δικές του δαπάνες και τοποθέτησε κάτω από το κάστρο του Αγίου Ανδρέα μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των Πρεβεζάνων πεσόντων κατά τους αγώνες του Έθνους, καλύπτοντας έτσι ένα διαχρονικό έλλειμμα τόσο της Πολιτείας, αλλά κυρίως των Δημοτικών Αρχών.

Λίγο αργότερα αποφάσισε την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας με τα ονόματα όλων των φονευθέντων κατά τους ανηλεείς σφοδρότατους βομβαρδισμούς της Πρέβεζας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την ημερομηνία απελευθέρωσης της πόλης την 15η Σεπτεμβρίου 1944, καθώς και του άμαχου πληθυσμού, που χάθηκε από άλλες αιτίες πολέμου (εκτελέσεις, νάρκες κλπ) κατά το χρονικό αυτό διάστημα.

Μετά από πολύπλευρη, λεπτομερή και εξονυχιστική έρευνα του Πέτρου Αρταβάνη, υποστράτηγου έ.α. στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και στα βιβλία του Δήμου Πρέβεζας, καθώς και με την βοήθεια της Δήμητρας Γουβιά, τότε Προισταμένης στα ΓΑΚ Πρέβεζας και της Ελένης Καράμπαλη καταλήξαμε σε κατάσταση θυμάτων.

Τον Ιούνιο 2009 η κατάσταση αυτή δημοσιεύθηκε στις τοπικές εφημερίδες και αναρτήθηκε στο γραφείο του Συλλόγου, καθώς και σε κεντρικό σημείο της πόλης, προς τυχόν διόρθωση και συμπλήρωση ή ενστάσεις συμπολιτών μας ως προς την πληρότητα και την ιστορική της αλήθεια.

Εν συνεχεία στις 3 Φεβρουαρίου 2010, πριν από πεντέμισι και πλέον χρόνια, στείλαμε ΓΡΑΠΤΗ ΠΡΟΤΑΣΗ στον κ. Δήμαρχο και στο Δημοτικό Συμβούλιο Πρέβεζας για την τοποθέτηση μνημειακής πλάκας με τα ονόματα των αμάχων, που χάθηκαν , όπως προαναφέρθηκε.

Το Δημοτικό Συμβούλιο έλαβε τότε την αριθ 56/2010 απόφαση να τοποθετηθεί μεν μνημειακή πλάκα, αλλά χωρίς τα ονόματα των φονευθέντων.

Η απόφαση αυτή του Δημοτικού Συμβουλίου θεωρήθηκε από τον Σύλλογο επιεικώς απαράδεκτη και εξόργισε τους συγγενείς των νεκρών, γι' αυτό και αντιδράσαμε έντονα με έγγραφο στον Δήμο και δημοσιεύσεις στον τοπικό τύπο, αναφέροντας ότι:

-τα άτομα που φονεύθηκαν από βομβαρδισμούς ή άλλη αιτία πολέμου έχουν ονοματεπώνυμο

-θα επιθυμούσαμε και εμείς, και πολύ περισσότερο οι οικείοι τους, ο αριθμός των θυμάτων να ήταν μικρότερος, ώστε να χωρούσαν ευκολότερα τα ονόματά τους σε μία απλή πλάκα.

-δεν κατανοούμε γιατί σε άλλες πόλεις, πχ στη Σπάρτη να υπάρχει μνημειακή πλάκα με τα ονόματα εκατό δεκαοκτώ (118) φονευθέντων και στην Πρέβεζα μίζερα να αρνούμαστε την αναγραφή πολύ λιγότερων.

Επίσης, δηλώσαμε στον Δήμο, ότι η κατασκευή του μνημείου θα γίνει με αποκλειστική δαπάνη του Συλλόγου και ότι δεν θα αναγραφεί σ' αυτό καμία ένδειξη για την πρωτοβουλία και την τοποθέτησή του από τον Σύλλογο, όπως υπάρχει στην πλάκα των Πρεβεζάνων πεσόντων, στο ομοίωμα του παλαιού φάρου και στο περίπτερο μουσικών εκδηλώσεων της Πλατείας Ανδρούτσου.

Όλων δηλαδή των μέχρι τότε, το 2010, κατασκευών, που φέρουν την σφραγίδα του Συλλόγου.

Παρά ταύτα το θέμα λίμνασε, τα έγγραφά μας ουδέποτε απαντήθηκαν, όπως και οι προσωπικές παραστάσεις μας αγνοήθηκαν. Επιτέλους το 2014 οι συνεχείς οχλήσεις στον Δήμο προκάλεσαν την αριθ 10/2014 απόφαση της Δημοτικής Κοινότητας Πρέβεζας, που ομόφωνα αποφάσισε την τοποθέτηση πλάκας με τα ονόματα των φονευθέντων σε κεντρικό σημείο της πόλης. Έτσι και μετ' εμποδίων μετά από ενάμισι χρόνο φθάσαμε στην σημερινή ημέρα των αποκαλυπτηρίων του μνημείου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί ο ιδιαίτερος αγώνας, που έδωσε η κ.Δέσποινα Ματζαμόρτου, που οι βομβαρδισμοί της Πρέβεζας της στέρησαν σε μικρή ηλικία τον πατέρα.

Δεχθήκαμε την επίσκεψή της ένα βράδυ στο γραφείο του Συλλόγου και κυριολεκτικά συγκλονιστήκαμε, όταν με συνταρακτικό τρόπο περιέγραψε όχι μόνο τον πόνο και τον σπαραγμό για τον αναίτιο χαμό του πατέρα της, αλλά το μετέπειτα δράμα και την δυστυχία της απροστάτευτης οικογένειας στις κρίσιμες ημέρες της κατοχής και των μεταπολεμικών δύσκολων χρόνων.

Η Δέσποινα έγινε μόνιμος και κουραστικός επισκέπτης των Δημάρχων, Αντιδημάρχων και Δημοτικών Συμβούλων. Γνωρίζουμε, ότι ενοχλούσε, πολλές φορές αγνοήθηκε και εκδιώχθηκε για την επιμονή της. Πιστεύουμε πως σήμερα νοιώθει δικαιωμένη.

Δικαιωμένος νοιώθει και ο Σύλλογος, για μία ακόμη φορά.

Έτσι, μετά

-την μνημειακή πλάκα των Πρεβεζάνων πεσόντων στους πολέμους του Έθνους

- το περίπτερο μουσικών εκδηλώσεων στην πλατεία Ανδρούτσου

-το ομοίωμα του παλαιού φάρου στην παραλία

-την πινακίδα στο κτίριο, όπου υπήρχε το σπίτι του Ανδρούτσου

-την πινακίδα στο σπίτι, που έζησε ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης

-την πινακίδα στο σπίτι, που έζησε ο ζωγράφος Γιάννης Μόραλης

-την πινακίδα στο Δικαστικό Μέγαρο με το ιστορικό του κτιρίου

-την πινακίδα στον ενετικό πύργο του ρολογιού

-την πινακίδα στον ιερό βράχο του Ζαλόγγου με το ιστορικό της θυσίας και

-τον καθαρισμό του ηρώου,

έργων που δεν ήταν προτεραιότητα καμίας δημοτικής αρχής, έργων πολύ μικρού κόστους σε σύγκριση με την σημασία τους, (όταν χιλιάδες ποσά σπαταλήθηκαν διαχρονικά σε χορούς και πανηγύρια), έργων βασικών για την ιστορική μνήμη της πόλης, παραδίδουμε σήμερα στην ιστορία της πόλης το μνημείο για την θυσία του άμαχου πληθυσμού της.

Του πληθυσμού, που ξεφόρτωνε τα πολεμοφόδια για το Αλβανικό μέτωπο αδιαφορώντας για τους βομβαρδισμούς και για την αυτοθυσία του οποίου η Πρέβεζα παρασημοφορήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό, που κοσμεί το Δημαρχιακό γραφείο.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ <<ΠΡΕΒΕΖΑ>>