“... Λέμε ότι, μέχρι το 2021, η είσπραξη του ΕΝΦΙΑ, αλλά και το πόσο ψηλός ή χαμηλός θα είναι ο ΕΝΦΙΑ τελικά θα καθορίζεται από τους ίδιους τους δήμους. Ταυτόχρονα, βέβαια, θα περικοπούν και οι κεντρικοί πόροι οι οποίοι μεταφέρονται στους δήμους, οι οποίοι σήμερα είναι περίπου 2 δισ., όσα δηλαδή προσβλέπουμε ότι θα εισπράττουμε από τον ΕΝΦΙΑ. Εάν ένας δήμος ή ένας δήμαρχος θέλει να αυξήσει τον τοπικό φόρο στην ακίνητη περιουσία -διότι θέλει να παρέχει περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες του- θα έχει τη δυνατότητα αυτό να το κάνει, αλλά θα λογοδοτεί στους πολίτες και για το φόρο που επιβάλλει και για τις παροχές τις οποίες προσφέρει. Σήμερα όλα αυτά χάνονται στο μεγάλο καλάθι του κρατικού προϋπολογισμού.
Έχω πει πολλές φορές ότι πιστεύω στην ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θέλω επίσης να σας πω ότι σήμερα η Τοπική Αυτοδιοίκηση διαχειρίζεται στη χώρα μας περίπου το 1/3 των πόρων που διαχειρίζονται Τοπικές Αυτοδιοικήσεις στην Ευρώπη. Και αυτό πρέπει να αλλάξει. Αν μιλάμε, λοιπόν, πραγματικά για ένα επιτελικό κράτος το οποίο χαράσσει πολιτική και για μια Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, που είναι κοντά στους πολίτες, τότε θα πρέπει να περάσουμε περισσότερες αρμοδιότητες, πόρους, αλλά και υποχρεώσεις στους δήμους. Υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστούν υπαρκτά προβλήματα. Κάποιος σήμερα μπορεί να είναι αντικειμενικά πιο φτωχός. Να μην έχει, να μην μπορεί να εισπράξει αρκετό ΕΝΦΙΑ, να είναι λιγότερος ο ΕΝΦΙΑ που θα μπορούσε να εισπράξει από τους πόρους που παίρνει σήμερα από την κυβέρνηση. Έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε εξαιρετικούς μηχανισμούς ώστε το σύστημα, στην πρώτη του εφαρμογή, να είναι δίκαιο. Για αυτό κιόλας ορίζω ότι θα χρειαστούμε μια διετή μεταβατική περίοδο ώστε το σύστημα αυτό να εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 2021”.
Η εξαγγελία αυτή προκάλεσε... πονοκέφαλο σε αρκετούς Δημάρχους της Ηπείρου, ανεξάρτητα με την κομματική τους τοποθέτηση, με τους οποίους επικοινώνησε το atpreveza.gr, καθώς τίθενται ορισμένα βασικά ζητήματα:
-Δεν αρέσει σε κανέναν Δήμαρχο ο ρόλος της είσπραξης φόρων.
-Ορισμένοι Δήμαρχοι δεν έχουν καν την τεχνογνωσία να προχωρήσουν τις διαδικασίες για τον ορισμό ενός νέου φόρου και θα χρειαστεί να απευθυνθούν σε ιδιώτες.
-Θα υπάρξει πρόβλημα με την περικοπή κεντρικών πόρων οι οποίοι μεταφέρονται στους Δήμους.
-Σε περίπτωση που οι πολίτες δηλώνουν αδυναμία να πληρώσουν ή δεν πληρώνουν επίτηδες, οι Δήμοι συνηθίζουν να μην εξαντλούν την αυστηρότητά τους και να παίρνουν τιμωρητικά μέτρα είσπραξης, καθώς δε θέλουν να έρχονται σε αντιπαράθεση με τους πολίτες. Είναι κάτι που φαίνεται και στις δημοτικές επιχειρήσεις αερίου και ύδατος κ.ο.κ. Οι Δήμοι δηλαδή έχουν δώσει διαπιστευτήρια για το αν είναι ικανοί εισπράκτορες και δε τα έχουν καταφέρει, σε μία περίοδο οξυμένης οικονομικής κρίσης.
Ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. Γ. Πατούλης, από την πλευρά του σε ανακοίνωση που εκδόθηκε είχε θετική αντίδραση, καθώς θεωρεί πως “... η δέσμευση του να προχωρήσει σε μεταβίβαση από το Κεντρικό Κράτος προς τους Δήμους, των πόρων από τη φορολογία της ακίνητης περιουσίας, είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα για να γίνει επιτέλους πράξη η φορολογική αποκέντρωση, που ισχύει σε όλη την Ευρώπη, ώστε να διασφαλιστεί μακροπρόθεσμα αφενός η οικονομική ανεξαρτησία και η λειτουργική αυτοτέλεια των Δήμων, έναντι του Κεντρικού Κράτους. Αφετέρου, για να διασφαλιστεί η ανταποδοτικότητα της φορολογίας καθώς και ο διαρκής έλεγχος από τις τοπικές κοινωνίες, για το πώς αξιοποιούνται τα χρήματα που πληρώνουν οι πολίτες”.
Η Εφημερίδα των Συντακτών πάλι, σε άρθρο της αναφέρει μεταξύ άλλων:
“Στον διαχωρισμό των δήμων σε... πατρίκιους και πληβείους και μάλιστα με σκληρά ταξικά χαρακτηριστικά οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια η εξαγγελία του προέδρου της Ν.Δ., Κυρ. Μητσοτάκη, για είσπραξη και καθορισμό του ΕΝΦΙΑ από τη Δημοτική Αυτοδιοίκηση με ταυτόχρονη περικοπή των κρατικών πόρων (γνωστών ως ΚΑΠ - Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι). Με τον τρόπο που διατυπώθηκε η «σημαντική μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία» του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης αφήνει περιθώρια μόνο για τη μετατροπή των δήμων σε αντικοινωνικούς φορομπηχτικούς μηχανισμούς, μεταβιβάζοντας στους δημάρχους και στα δημοτικά συμβούλια –εκτός από τη δυνατότητα καθορισμού του ΕΝΦΙΑ– και το πολιτικό κόστος της επιβολής ενός φόρου άδικου και στρεβλού στη συνείδηση των περισσοτέρων –αν όχι όλων– των φορολογούμενων”.
Αντίδραση υπήρξε και από τον Υπουργό Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση, ο οποίος δήλωσε:
“Η προγραμματική δήλωση του κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ για τη μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, με ταυτόχρονη περιστολή της χρηματοδότησής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, αποκαλύπτει το πραγματικό σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αποτελεί εγγύηση για τη διαιώνιση της ανισότητας μεταξύ των περιοχών της χώρας, ανάλογα με την οικονομική αξία της γης τους. Δείχνει την αδιαφορία της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών τις οποίες θέλει να μετατρέψει σε πεδίο πειραματισμού για τις πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Υπενθυμίζουμε στον κ. Μητσοτάκη:
1. Ότι οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στον τόπο κατοικίας του ίδιου διαφέρουν -εκ των πραγμάτων- σημαντικά από εκείνες λ.χ. των ορεινών ή παραμεθόριων ή γεωγραφικά απομονωμένων περιοχών της χώρας. Η υποκατάσταση, λοιπόν, μέρους των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων της Αυτοδιοίκησης από το φόρο ακίνητης περιουσίας που παράγεται και εισπράττεται σε κάθε τόπο και ο οποίος είναι συνάρτηση της αξίας των ακινήτων, αλλά και της πυκνότητας δόμησης, θα σήμαινε απλά τη θεσμοθέτηση της πλήρους ανισότητας και την απόλυτη αφαίμαξη των οικονομικά ασθενέστερων τοπικών κοινωνιών.
2. Ότι η κανονιστική αρμοδιότητα των Δήμων (όπου βεβαίως προβλέπεται συνταγματικά) δεν ανήκει σε «έναν Δήμαρχο», αλλά στα συλλογικά αιρετά όργανα των Δήμων, δηλαδή στα Δημοτικά Συμβούλια.
Δεν είναι πρόθεσή μας να αμφισβητήσουμε την «πνευματική ιδιοκτησία» του κ. Μητσοτάκη επί του ΕΝΦΙΑ, καθώς είναι γνωστό ότι ο ίδιος ήταν διακεκριμένο στέλεχος της κυβέρνησης Σαμαρά, που εμπνεύστηκε και επέβαλε το συγκεκριμένο φόρο. Οι θέσεις, όμως, που εξήγγειλε στη συνέντευξη τύπου αποτελούν μία ευθεία απειλή για τα συμφέροντα των τοπικών κοινωνιών, ενώ εγείρουν και σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη συνταγματικότητά τους.
Ευτυχώς, ο κόσμος της Αυτοδιοίκησης γνωρίζει ότι, με τον «Κλεισθένη Ι», έχουν ήδη θεσπιστεί νέα κριτήρια κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, που διαμορφώνουν όρους δικαιοσύνης στη χρηματοδότηση των Δήμων (λαμβάνοντας λ.χ. υπ’ όψη τη νησιωτικότητα, την ορεινότητα, τις υποδομές, το τοπικό ΑΕΠ, την τοπική ανεργία κ.α.).
Η πολιτική της ΝΔ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, έτσι όπως αποκαλύφθηκε αυτές τις μέρες από τον κ. Μητσοτάκη, συμπυκνώνει την πεμπτουσία του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Συνδυάζει την οικονομική αφαίμαξη των δήμων μέσω της μείωσης της χρηματοδότησής τους από το κράτος, τη διαιώνιση της υποστελέχωσής τους με τη διατήρηση του κανόνα «1 προς 5» για τις προσλήψεις στο δημόσιο που φανατικά υποστηρίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και την ιδιωτικοποίηση μέσα από την εκχώρηση κρίσιμων λειτουργιών των ΟΤΑ σε ιδιώτες.
Κατόπιν τούτων, οι διακηρύξεις του κ. Μητσοτάκη περί ισότητας ευκαιριών για όλους τους πολίτες αποδεικνύονται κενές περιεχομένου. Στη λογική της Νέας Δημοκρατίας δεν υπάρχουν πολίτες αλλά πελάτες που θα απολαμβάνουν τόσες υπηρεσίες όσες αντέχει η τσέπη τους”.
