Στην Τριμερή Σύνοδο Κορυφής στην πόλη Μπέερ Σέβα, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης και ο Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έδωσαν τα χέρια και ανέφεραν πως στην Κρήτη, τον Φεβρουάριο του 2019, οπότε και θα διεξαχθεί η 6η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, θα πέσουν οι τελικές υπογραφές στη συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού East Med, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο.

“Ξεκινώντας από τον τομέα της ενέργειας, εδώ και αρκετό καιρό συζητάμε την προοπτική ενός project που θα δώσει πιστεύω μια άλλη πνοή σταθερότητας στην περιοχή. Και αναφέρομαι στον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, στον EastMed. Ο EastMed δεν είναι απλά ένα ενεργειακό project, αλλά ένα project με ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία και σημασία.

Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε τη ροή, τη μεταφορά των ενεργειακών πηγών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Και υπό αυτή την έννοια, στόχος μας είναι, σε αυτή τη συνεργασία, να συμπεριληφθούν στο μέλλον και άλλες χώρες. Και άλλες χώρες με πηγές ενέργειας στην περιοχή. Δεν αποκλείουμε κανέναν, αλλά καταθέτουμε την αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε σε μια συνεργασία, που -επαναλαμβάνω- έχει τόσο οικονομική αξία, εμπορική αξία, όσο και γεωπολιτική αξία. Διότι όσοι συνεργαστούμε για την κατασκευή αυτού του δρόμου ενέργειας, ανοίγουμε και τον δρόμο για τη σταθερότητα, την ειρήνη στην περιοχή μας.

Και θα είναι πολύ ενδιαφέρον να βρεθούμε την επόμενη φορά, στις αρχές του 2019, στην Κρήτη, όχι μόνον για να έχουν την ευκαιρία ο Νίκος και ο Μπέντζαμιν να επισκεφτούν την Κνωσό, αλλά για να σηματοδοτήσουμε ότι το νησί αυτό, που είναι στην καρδιά της Μεσογείου, ένα νησί συνεργασίας και συνανάπτυξης, καθώς από αυτό το νησί θα περνά ο αγωγός EastMed στη διαδρομή του από την Νοτιοανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Και να επαναλάβω ότι αυτός ο αγωγός θα είναι μια γέφυρα για την περιοχή μας. Η ενέργεια θέλουμε να είναι η γέφυρα ανάμεσα στους λαούς και όχι αντικείμενο συγκρούσεων”, είπε μεταξύ άλλων ο Αλέξης Τσίπρας.

Τη διετία 2011 - 2012, η ΔΕΠΑ διερεύνησε τη δυνατότητα κατασκευής του αγωγού Eastern Mediterranean Pipeline (EastMed) με στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Λεβαντίνης στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου, μέσω της Ελλάδας. Το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου θα κατευθύνεται υποθαλάσσια προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης, και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας, στην Ιταλία. Στη γειτονική μας χώρα θα φθάνει μέσω του αγωγού IGI - Poseidon (ΠΟΣΕΙΔΩΝ), που θα συνδέεται με τον EastMed στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας. Από τον Ιούλιο του 2014, η διαχείριση του Έργου ανήκει στην θυγατρική της ΔΕΠΑ «ΥΑΦΑ - ΠΟΣΕΙΔΩΝ», στην οποία συμμετέχει ισομερώς η ιταλική Edison. 

Ο αγωγός EastMed εντάχθηκε στον Κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCIs) της ΕΕ, το 2013. Βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 347/2013, η συμμετοχή του σε αυτόν ανανεώθηκε το 2015. Την ίδια χρονιά ξεκίνησε η συγχρηματοδότησή του από την ΕΕ για τη Δράση «Eastern Mediterranean Νatural Gas Pipeline - Pre-Feed Studies».

Το σύνολο των ανωτέρω συγχρηματοδοτούμενων μελετών που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο των Pre-Feed Studies καταστούν σαφή την τεχνική εφικτότητα, την οικονομική βιωσιμότητα και την εμπορική ανταγωνιστικότητα του Έργου. Επίσης, επισημαίνουν την προστιθέμενη αξία του αγωγού EastMed, αλλά και το συμπληρωματικό του χαρακτήρα, στο πλαίσιο των προοπτικών εξαγωγής του φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.

Σύμφωνα με τις εν λόγω μελέτες, η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου (φ. α.) ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δισ. κυβ. μέτρα φ. α.. Σημειώνεται ότι ανάλογα έργα, αναφορικά με τη δυσκολία υλοποίησής τους λόγω του θαλάσσιου βάθους, είτε έχουν ήδη κατασκευασθεί και λειτουργούν με επιτυχία (αγωγός Medgas Αλγερία - Ισπανία), είτε είναι σε φάση έναρξης κατασκευής (αγωγός Galsi Αλγερία - Ιταλία).

Επισημαίνεται ότι η ανάπτυξη του αγωγού EastMed χαίρει εξαρχής της στήριξης τόσο των Κυβερνήσεων των κρατών από τα οποία θα διέρχεται, όσο και της ΕΕ, όπως προαναφέρθηκε. Επιπρόσθετα, τα συμπεράσματα των προαναφερόμενων συγχρηματοδοτούμενων από την Ε.Ε. μελετών δίνουν νέα ώθηση στην ανάπτυξη του Έργου, μέσω της ανάληψης πρωτοβουλιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσα στο νέο αυτό πλαίσιο, στις αρχές Απριλίου 2017 οι Υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ιταλίας υπέγραψαν παρουσία του Ευρωπαίου Επιτρόπου Κλιματικής Αλλαγής και Ενέργειας Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε Κοινή Διακήρυξη για την περαιτέρω συστηματική παρακολούθηση και προώθηση της ανάπτυξης του Έργου.