Σαν σήμερα, πριν 108 χρόνια, το Συρράκο αποτίναξε τον τουρκικό ζυγό. Είναι μια μέρα Τιμής και Μνήμης για όλους τους Συρρακιώτες.

Γι’ αυτό, υποκλινόμαστε, με σεβασμό, στους προγόνους μας, οι οποίοι με τις θυσίες και τους αγώνες τους, μάς κληροδότησαν το αγαθό της Ελευθερίας.

Ο Σύνδεσμος Συρρακιωτών Πρέβεζας, λόγω των μέτρων της πανδημίας που μαστίζει τη χώρα μας, δεν πραγματοποίησε εκδηλώσεις και δημοσιεύει το σύντομο ιστορικό κείμενο που ακολουθεί για να συντηρήσει την ιστορική μνήμη και να παραδειγματίσει τις νεότερες γενιές.

Το 1881, με τη Συνθήκη του Βερολίνου, τα σύνορα μεταξύ του ελληνικού και οθωμανικού κράτους καθορίστηκαν στο Χρούσια ποταμό, με αποτέλεσμα οι μεν Καλαρρύτες να ενταχθούν στο ελεύθερο ελληνικό κράτος, το δε Συρράκο να παραμείνει σκλαβωμένο. Το όνειρο και οι αγώνες των Συρρακιωτών για την απελευθέρωσή τους από τους Τούρκους πραγματοποιήθηκε τελικά το πρωί της 23ης Νοεμβρίου 1912, στο πλαίσιο των Βαλκανικών πολέμων.

Νωρίτερα, στους Καλαρρύτες είχαν συγκεντρωθεί ελληνικά στρατεύματα αποτελούμενα από: ένοπλο σώμα Συρρακιωτών με επικεφαλής τον Γεώργιο Λεπενιώτη, Λόχο Ευζώνων με επικεφαλής τον Λοχαγό Τρυπογιώργο και ένοπλα σώματα εθελοντών Κρητών με επικεφαλής τους Γιάννη Καλογερή, Σήφη Αναγνωστάκη, Σταύρο Πολέντα, Γιώργο Γαλάνη και Γιώργο Παπαγιαννάκη. Το πρωί της 23ης Νοεμβρίου εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση εναντίον των Τούρκων που είχαν υπό την κατοχή τους το Συρράκο και τους ανάγκασαν να οχυρωθούν σε σπίτια. Ο σημαιοφόρος του Σώματος Λεπενιώτη, Ιωάννης Βαρκαγιάννης, ύψωσε αμέσως την ελληνική σημαία στον Προφήτη Ηλία και ακολούθησε δίωρη σκληρή μάχη. Οι Τούρκοι διαπιστώνοντας το άσκοπο της αντίστασης παραδόθηκαν. Στη μάχη σκοτώθηκαν 10 Τούρκοι στρατιώτες και τραυματίστηκαν 8, ενώ από τους Έλληνες σκοτώθηκε μόνο ένας, ο Γεώργιος Κίστης και τραυματίστηκαν δύο, ο Γ. Λεπενιώτης κι ένας εθελοντής από την Κρήτη. Αξίζει να σημειώσουμε πως η συμβολή των Κρητικών οπλαρχηγών στην απελευθέρωση του Συρράκου ήταν σημαντική.