Αυτή την εβδομάδα φιλοξενούμε στην ιστοσελίδα μας τον Ηλία Χάιδα (Πολιτικός Επιστήμονας - Συμμετέχει στη «Δικτύωση για τη Ριζοσπαστική Αριστερά – Ζωή Μετά»).

-Ποιος πρέπει να είναι ο στρατηγικός στόχος της σύγχρονης Αριστεράς μετά και το δημοψήφισμα και τη θητεία του ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικές θέσεις;

«Αν μιλήσουμε γενικά, στρατηγικός στόχος της Αριστεράς, που εννοεί τις λέξεις είναι ο κοινωνικός μετασχηματισμός, με πρόταξη των “κοινών”, της συνεργατικότητας, της αλληλεγγύης, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της συμμετοχής. Με την κατάργηση του κέρδους, του ανταγωνισμού, της επιθετικότητας και της εκμετάλλευσης, που αποτελούν τους κινητήριους παράγοντες του καπιταλισμού σε οποιαδήποτε φάση της εξέλιξής του.

Στόχος της Αριστεράς είναι η ήττα της πολιτικής των μνημονίων, όποιον αριθμό και αν έχουν, 1ο , 2ο, 3ο και ανεξάρτητα αν υλοποιούνται από τις συνήθεις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού ή από την αρχηγική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, που υποτασσόμενη η ίδια και προχωρώντας στην άτακτη συνθηκολόγηση με τους θεσμούς, μεταλλάσσει έναν ολόκληρο πολιτικό χώρο σε υποστύλωμα του πολιτικού συστήματος του αστισμού.

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος χρειάζεται η συγκέντρωση μαχόμενων δυνάμεων της κοινωνίας και της πολιτικής αριστεράς: για την ανατροπή αντικοινωνικών πολιτικών, την αλληλεγγύη και την αντίσταση, με προτεραιότητα εκεί που εκδηλώνεται η αιχμή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, την ετοιμότητα για τη συγκρότηση πολιτικού μετώπου, σε μια διαδικασία ουσιαστικής ανασύνθεσης της Αριστεράς, με δημοκρατία, εμπλοκή της πληττόμενης κοινωνίας και πολιτικό σχέδιο Ανατροπής – Αναδημιουργίας»

-Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται πλέον κομμάτι της Αριστεράς;

«Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, με αυτόν τον πριν από ένα χρόνο, είναι πραγματικά αγνώριστος, πολύ φοβάμαι, πως το πιο ισχυρό στοιχείο που τον συνδέει με το κόμμα που δημιουργήθηκε μετά το 2000, με σημαντικούς σταθμούς την ‘Αριστερή Στροφή’ του 2004, τη σύνδεση με το πλατύ νεολαιίστικο κίνημα ενάντια στην αντιδραστική αναθεώρηση του Συντάγματος του 2006-2007, τη στήριξη της εξέγερσης της νεολαίας του 2008, την αποδόμηση της θεωρίας του μνημονιακού μονόδρομου, τη συμμετοχή του στις πλατείες, είναι η ονομασία.

Η αρχηγική του ομάδα ‘τα δίπλωσε’, όπως λέει ο λαός μας, στα δύσκολα, έγινε συμπληρωματική δύναμη του καταρρέοντος παλαιού – συντηρητικού δικομματισμού, ακόμη χειρότερα ανανέωσε το πολιτικό δυναμικό που στηρίζει την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού, εκκαθάρισε το κόμμα από έμπειρα αφοσιωμένα στην υπόθεση της Αριστεράς και της κοινωνίας στελέχη και μέλη, έφερε την απογοήτευση στην κοινωνία.

Δυστυχώς η όποια ανασυγκρότηση της Αριστεράς, η νέα Αρχή, όσο δύσκολη κι αν είναι, όσο χρόνο κι αν πάρει, θα γίνει κόντρα στην πολιτική και ιδεολογική μετάλλαξη του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, ως συγκροτημένου χώρου, πέρα από άτομα και όχι με αυτόν σύμμαχο της προσπάθειας.

-Πώς εξηγείτε τη σημαντική στήριξη που συνεχίζει να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ παρά τη «μετατόπισή» του από τις προεκλογικές εξαγγελίες του 2015;

«Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο, κάνοντας τη ριζοσπαστική επιλογή, με την ‘Αριστερή Στροφή’, γεγονός που του επέτρεψε να συνδεθεί με ό,τι ριζοσπαστικό γεννιόταν στην ελληνική κοινωνία. Να καταγραφεί σαν η δύναμη που θα τα βάλει με τους ισχυρούς. Μετά το 2010 στην ένταση της διαλεκτικής σχέσης του με τα κινήματα, το ενωτικό του πνεύμα, την προοπτική της νίκης και της ανατροπής, διεύρυνε τα πολιτικά του όρια, ‘πολιτογραφήθηκε’ στη συνείδηση της πληττόμενης κοινωνίας ως η δύναμη της ελπίδας και της δικαίωσης.

Με την ταπεινωτική συνθηκολόγηση και την επιλογή της αρχηγικής ομάδας, για εφαρμογή του 3ου και πάντα νεοφιλελεύθερου σχεδίου του αντιπάλου, την εκκαθάριση των εσωτερικών γραμμών και τις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ παρά τη μικρή πτώση του ποσοστού του, υπέστη απώλεια σε ψήφους (750.000 ψηφοφόροι απείχαν σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2015), συγκράτησε δυνάμεις που φυσικά δεν είχαν την ίδια θέρμη με αυτή των πρώτων εκλογών – έλαβε ψήφους ανοχής και ως επιλογή του μικρότερου κακού και παρά τις υποσχέσεις για ισοδύναμα, παράλληλα προγράμματα, ήταν ψήφος απογοήτευσης, αδιεξόδου και όχι ελπίδας.

Σήμερα, δυστυχώς, δικαιώνοντας με το πολιτικό του έργο την πολιτική των Σαμαρά – Βενιζέλου προετοιμάζει την επάνοδο της Ν.Δ. του Κυρ. Μητσοτάκη ή μιας ΚΕΝΤΡΟ-ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Συμμαχίας, με ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, και ό,τι άλλο ‘Λεβέντη’ αναδείξει η Βουλή.

-Πότε ήρθε το σημείο «ρήξης» με το ΣΥΡΙΖΑ για όσους επιλέξατε να αποχωρήσετε. Πότε είπατε ότι δεν πάει άλλο;

«Ήταν υπαρκτή η πολιτική διαπάλη στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και αποτυπώθηκε δημόσια στην πορεία προς τις τριπλές εκλογές του 2014, αλλά και στην έντονη συζήτηση μετά την πρωτιά στις Ευρωεκλογές.

Η γραμμή της αρχηγικής ομάδας επικέντρωνε στην παραπέρα διεύρυνση της πολιτικής – εκλογικής επιρροής, με ενίσχυση του αρχηγικού χαρακτήρα του κόμματος, την ένταση της επικοινωνιακής εικόνας, τις προνομιακές σχέσεις με παράγοντες των Μ.Μ.Ε., τις μεταγραφές άστεγου πολιτικού προσωπικού που εγκατέλειπε τον υπό κατάρρευση δικομματισμό.

Η γραμμή που προσέγγιζε την ανάγκη διεύρυνσης της κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας με επιμονή στα κινηματικά χαρακτηριστικά του Κόμματος, που μας ‘έφεραν ως εδώ’, έβλεπε ότι δεν αρκεί μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία, χρειάζεται πολιτική και τεχνική προετοιμασία του κόμματος στην κοινωνία -με την κοινωνία- για τη συγκρότηση του κοινωνικού πολιτικού μπλοκ της αλλαγής.

Η ρήξη στην ουσία επήλθε με τη μονομερή απόφαση της ηγεσίας, αυτονομημένης από κομματικές λειτουργίες – δεσμεύσεις, να μετεγγράψει αυθαίρετα το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος σε ΝΑΙ, μέσω της απόφασης –την αμέσως επόμενη ημέρα- του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Η ρήξη, στο εσωτερικό του Κόμματος, κατέστη αναπόφευκτη, μετά την παντελώς αυθαίρετη – πραξικοπηματική ενέργεια του Προέδρου και όσων στελεχών από πεποίθηση ή ‘συρόμενοι’ σε αυτό τον στήριξαν να αγνοήσει την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής για Συνέδριο του Κόμματος, πριν τις εθνικές εκλογές – στο οποίο είχε συμφωνήσει και ο ίδιος- και να προκηρύξει εθνικές εκλογές, στην ουσία εσωτερικού ξεκαθαρίσματος και μνημονιακής προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ».

-Ήταν ουτοπία τελικά το σύνθημα: «Εμείς θα αλλάξουμε την ΕΕ»;

«Η ουτοπία –ου τόπος, αυτό που σήμερα δε φαίνεται ‘ρεαλιστικό’, για τους αγωνιστές και τους αριστερούς στη μακραίωνη ταξική πάλη δεν τους είναι ούτε ξένο, ούτε τόπος προς αποφυγή, γιατί η Αριστερά δεν καλείται να κινηθεί μόνο περιοριστικά στο πλαίσιο του ‘ρεαλιστικού’, που καθορίζεται από τους συσχετισμούς του παρόντος, οι οποίοι συμπυκνώνουν τις σχέσεις εξουσίας - εκμετάλλευσης.

Καλείται να τους λαμβάνει υπ' όψη, όχι για να καθηλώνεται σε αυτούς, αλλά για να δημιουργεί τις κοινωνικές και πολιτικές προϋποθέσεις της υπέρβασής τους.

Έτσι ο αγώνας αυτός, για μια άλλη Ευρώπη και η διαδρομή του αφήνει ίχνη, ανεξάρτητα αν η έκβαση του παρόντος δεν ήταν ούτε η επιθυμητή, ούτε η δυνατή».

-Η Αριστερά πλέον πρέπει να έχει ξεκάθαρο στόχο για το εντός ή εκτός ΕΕ; Απαντάται αυτό το ερώτημα;

«Έχουμε να κάνουμε με μια αυταρχική – ταξική δομή καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, στη νεοφιλελεύθερη φάση τους, που υλοποιείται με την Ευρώπη φρούριο της λιτότητας, της έντασης της ταξικής εκμετάλλευσης, των ανταγωνισμών και των περιφερειακών ανισοτήτων.

Απαιτείται ρήξη και υπέρβαση της συγκεκριμένης υπερδομής, των σχέσεων εξουσίας – εκμετάλλευσης που αναπαράγει, αλλά από αριστερά και με κοινωνικό ταξικό πρόσημο.

Δεν μένουμε αδιάφοροι σε μια διαδικασία αμφισβήτησης από την άκρα δεξιά, στο πλαίσιο έντασης νέων εθνικών ανταγωνισμών, που θυμίζουν τη δεκαετία του ’30, πριν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Υπέρβαση λοιπόν αλλά από τα αριστερά, με πρόγραμμα περάσματος σε μια νέα φάση δημοκρατικής συνεργασίας των λαών της Ευρώπης, με συντονισμένη δράση των κινημάτων και των αριστερών συλλογικών υποκειμένων στην Ευρώπη και με την ωρίμανση των προϋποθέσεων σε κάθε χώρα ή ομάδα χωρών.

Η ωρίμανση των προϋποθέσεων συνδέεται με την άρθρωση από τα κάτω ενός πολιτικού σχεδίου, που θα προτάσσει τα ζωτικά συμφέροντα της κοινωνίας: στην εργασία, την εκπαίδευση, την υγεία, το περιβάλλον, που θα διευρύνει τη δημοκρατία και τη συμμετοχή και θα αποδυναμώσει την ισχύ της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας˙ που θα ενθαρρύνει τις αυτοδιαχειριστικές – αμεσοδημοκρατικές πρακτικές˙ που αναπόφευκτα θα οδηγεί σε σύγκρουση με την εγχώρια και υπέρ-κρατική εξουσία του διευθυντηρίου της Ε.Ε.˙ που θα ισχυροποιεί τη θέση και θα οργανώνει την κοινωνική ισχύ, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις αναπόδραστες συγκρούσεις και υπονομεύσεις˙ που εν τέλει θα συγκροτεί τις δυνατότητες για ευρύτερες ανατροπές και ανασχηματισμούς.

-Το δημοψήφισμα ήταν ορόσημο για τη διαμόρφωση νέων πολιτικών συσχετισμών; 

«Η έκβαση του δημοψηφίσματος, η αγωνιστική ένταση και ανάταση εκείνης της εβδομάδας, που συμπύκνωνε όλη την προγενέστερη αγωνιστική διαδρομή για τη νίκη, σε συνθήκες ταξικής πόλωσης και με ευκρινή τα κοινωνικά – πολιτικά μπλοκ: των από πάνω ΄΄Μένουμε Ευρώπη΄΄ και των από κάτω με το ΄ΌΧΙ της Αξιοπρέπειας και της Ανατροπής΄΄, άνοιγε δυνατότητες για ειλικρινή απεύθυνση, συμβόλαιο αγώνα, με τους λαούς της Ελλάδας και της Ευρώπης, για αλλαγή, που θα αμφισβητούσε τα μνημόνια και τη λιτότητα.

Η συνθηκολόγηση της ηγεσίας άφησε μετέωρο το βήμα προς το μέλλον, το οποίο καλούμαστε παρά τις συνθήκες απογοήτευσης, απέχθειας, θλίψης και οργής, που κυριάρχησαν και κυριαρχούν (ενδεικτικές και πρόσφατες μετρήσεις) και οδηγούν στην ‘αποστράτευση’, να ανασυγκροτηθούμε: πιο ώριμοι, πιο υποψιασμένοι, πιο αποτελεσματικοί».