Ο πολιτισμός είναι δημόσιο, συλλογικό, αγαθό που πραγματώνεται σε συνθήκες ελευθερίας και διαλόγου. Αποτελεί μεγάλη αναπτυξιακή δύναμη της χώρας μας και ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Συγχρόνως ενισχύει την κοινωνική συνοχή, βελτιώνει την ποιότητα της ζωής και συμβάλλει στην αυτογνωσία των πολιτών. Η προστασία και η ανάδειξη του πολιτισμικού αποθέματος και η στήριξη και προβολή της σύγχρονης δημιουργίας αποτελούν βασικούς άξονες του μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος των προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων.

 1. Η Πολιτιστική κληρονομιά

Η ανάδειξη και προβολή της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και η σύνδεσή της με την τοπική παραγωγή και οικονομία ισχυροποιεί και προβάλλει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου, ενώ παράλληλα συμβάλει στην ισόρροπη ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας. Σε αυτή την προοπτική έχουν ιδιαίτερη σημασία

• Η συνέχιση του προγράμματος του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης των υποδομών (μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία) και η ουσιαστική αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών

• Η δημιουργία και η διάθεση επώνυμων πολιτιστικών-τουριστικών προϊόντων

• Η ανάπτυξη των ψηφιακών εφαρμογών

• Οι συνέργειες στο πλαίσιο ολοκληρωμένων περιφερειακών προγραμμάτων

• Η διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού και διαχειριστικού πλαισίου που να ενθαρρύνει και να στηρίξει την ολική προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ένταξή της στη σύγχρονη ζωή.

 2. Νέες τεχνολογίες και ψηφιακές εφαρμογές.

Η χρήση των νέων τεχνολογιών επιτρέπει τη δικτύωση και διάδραση πόλεων και περιφερειών μέσω ενός ψηφιακού Πολιτιστικού Χάρτη, ο οποίος θα έχει ρόλο στην διαμόρφωση συγκεκριμένων προγραμμάτων και δράσεων.

Η ανοικτή πρόσβαση στην πληροφορία επιτρέπει τη δημιουργία ψηφιακών πολιτιστικών εφαρμογών προς όφελος του τουρισμού, των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών (στις οποίες περιλαμβάνονται και τα μουσεία, η παραγωγή πιστών αντιγράφων ή εμπνευσμένων προϊόντων κλπ) και της ελεύθερης καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Η ψηφιοποίηση περιεχομένου (ψηφιακές βιβλιοθήκες, πολιτιστικό απόθεμα) πρέπει να ενισχυθεί και να συνδυαστεί με την αποτελεσματική προβολή της σύγχρονης δημιουργίας.

 3. Σύγχρονη Δημιουργία.

Η στήριξη, η ενίσχυση και η προβολή της σύγχρονης δημιουργίας συνδέεται άμεσα με το νομικό πλαίσιο και τους φορείς που θα αναλάβουν αυτόν τον ρόλο. Ήδη έχουμε θέσει το ερώτημα και ο αναλυτικός και σε βάθος διάλογος για αυτό το θέμα πρέπει να γίνει. Ένα ζήτημα γύρω από το οποίο φαίνεται να υπάρχει ομοφωνία είναι ότι ανεξάρτητα από το ζήτημα των φορέων το σύστημα των επιχορηγήσεων και των οικονομικών ενισχύσεων στις τέχνες πρέπει να αλλάξει και να υιοθετηθεί μια διαδικασία ανάλογη με εκείνην των ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων: οι αρχές της διαφάνειας, του απολογισμού και της αξιολόγησης, της καινοτομίας, όπως επίσης τα αυστηρά και συγκεκριμένα κριτήρια, πρέπει να διασφαλίζουν την αμεροληψία και το κύρος αυτών των πολιτικών.

Η οπτικοακουστική παραγωγή πρέπει να αντιμετωπιστεί ως παράγοντας καλλιέργειας του κοινού σύμφωνα με τις αρχές της ελευθερίας, της ισότητας και της πολυπολιτισμικότητας. Ως προς την προσέλκυση διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών στην Ελλάδα, το κράτος πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων και θέσπιση ουσιαστικών κινήτρων.

• Η διεθνής προβολή του πολιτιστικού αποθέματος και της σύγχρονης δημιουργίας, δηλαδή η αναβάθμιση του ρόλου της πολιτιστικής διπλωματίας, μπορεί να αποφέρει πολλαπλά οφέλη για την χώρα και τους δημιουργούς. Ένα από τα μέσα που πρέπει να αξιοποιηθεί περισσότερο είναι οι μορφωτικές και πολιτιστικές συμφωνίες που μπορούν να ενθαρρύνουν και να πολλαπλασιάσουν τις ανταλλαγές, τις υποτροφίες και την προβολή της σύγχρονης δημιουργίας κάθε χώρας στο κοινό της άλλης.

• Η συνεργασία των δημόσιων φορέων με τους ιδιωτικούς πολιτιστικούς φορείς, τα ιδρύματα και τις συλλογικότητες της κοινωνίας των πολιτών, ο ρόλος των οποίων γίνεται όλο και πιο σημαντικός, πρέπει να αναπτυχθεί και να στηριχθεί με τη διαμόρφωση κατάλληλου θεσμικού πλαισίου.

 

4. Παιδεία και Πολιτισμός.

Η πολιτική για τον πολιτισμό είναι άμεσα συναρτημένη με την παιδεία και την πολιτιστική λειτουργία όλων των βαθμίδων του εκπαιδευτικού συστήματος.

Πολιτιστική αποστολή της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να είναι η καλλιέργεια των νέων, η εξοικείωσή τους με την παράδοση και την ιστορία των τεχνών, με τα μνημεία και τα έργα της πολιτιστικής κληρονομιάς, με τα σύγχρονα έργα και τις γλώσσες κάθε τέχνης. Η ευαισθησία, η κατανόηση και η κριτική αποτίμηση των έργων τέχνης διευρύνει τη φαντασία και αναπτύσσει τις μαθησιακές ικανότητες των νέων ανθρώπων, την προσωπική έκφραση, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία.

• Δημιουργία Ακαδημίας Τεχνών με Σχολές Θεατρικών Σπουδών, Μουσικών Σπουδών, Χορού, Κινηματογράφου / Οπτικοακουστικών Μέσων.

 5. Τοπική και περιφερειακή πολιτιστική ανάπτυξη.

Η πολιτιστική πολιτική σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και η σύνδεσή της με τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι συγχρόνως μια πρόκληση και ένα πεδίο πρωτοβουλιών και δράσεων για τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις. Σε αυτή την προοπτική έχουν ιδιαίτερη σημασία:

• η ένταξη της πολιτιστικής κληρονομιάς στη σύγχρονη ζωή της κοινότητας και η άρθρωσή της με τη σύγχρονη δημιουργία,

• η επεξεργασία και εφαρμογή ολοκληρωμένων πολιτιστικών – αναπτυξιακών σχεδίων που θα συνδέουν τον πολιτισμό και τον τουρισμό με την τοπική παραγωγή, την οικονομία και το περιβάλλον

• οι συνέργειες φορέων του δημοσίου με φορείς της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και του ιδιωτικού τομέα

• η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και των επιχειρήσεων σε αυτή την προσπάθεια και η αποδοχή του επιδιωκόμενου αναπτυξιακού αποτελέσματος το οποίο θα θεωρούν δικό τους.

Συγχρόνως, η περαιτέρω ανάπτυξη και μετεξέλιξη του θεσμού των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων, η δημιουργία εργαστηρίων τεχνών και η στήριξη δημοτικών εκπαιδευτικών θεσμών (ωδεία, σχολές χορού, κλπ.), αλλά και η ενίσχυση της ερασιτεχνικής δημιουργίας μπορούν να έχουν καθοριστική συμβολή στην βιώσιμη τοπική-περιφερειακή πολιτιστική ανάπτυξη.

 6. Πόροι και χρηματοδοτικά εργαλεία.

Η χρηματοδότηση των ολοκληρωμένων σχεδίων πολιτιστικής ανάπτυξης μπορεί να συνδυάζει εθνικούς πόρους με:

• Ευρωπαϊκά προγράμματα (π.χ. Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις, Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων, πόρους από τους δημοτικούς – περιφερειακούς προϋπολογισμούς

• χορηγίες (ο ισχύων -αλλά στην πράξη ανενεργός- νόμος περί χορηγιών χρήζει άμεσης αλλαγής)

• χρηματοδότηση από τους πολίτες (crowd funding) (ο ισχύων απαρχαιωμένος νόμος περί εράνων πρέπει να επικαιροποιηθεί).

• Επίσης είναι αναγκαία η δημιουργία νέων τραπεζικών χρηματοδοτικών εργαλείων προκειμένου να τεθούν στη διάθεση των μικρών και ευέλικτων πολιτιστικών δημιουργικών βιομηχανιών (μόδα, design, οπτικοακουστικά κλπ) που αυξάνουν την απασχόληση και τις εξαγωγές.