«Εχω την παράνοια στα σωθικά μου» λέει η φοβερή και τρομερή Μαρίσα Παρέδες σε μια σκηνή μονολόγου στη νέα κινηματογραφική φιέστα του Πέδρο Αλμοδόβαρ «Το δέρμα που κατοικώ», ατάκα που προσδιορίζει και τον εντελώς ιδιαίτερο χαρακτήρα του φιλμ. Η Παρέδες υποδύεται τη Μαρίλια, στωική οικονόμο ενός φημισμένου πλαστικού χειρουργού στο Τολέδο, του Ρομπέρ Λεντγκάρντ, που έχει κάνει άλμα στο πεδίο της μεταμόσχευσης προσώπου.

Οι συνάδελφοί του ακαδημαϊκοί τον αντιμετωπίζουν με θαυμασμό και δέος, αγνοούν, ωστόσο, πως το έργο του βασίζεται σε πειράματα που διεξάγει στο υπόγειο εργαστήριο της βίλας του με μια αινιγματική γυναίκα. Αιχμάλωτη σ' ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα και μια πνιγηρή ελαστική στολή, η Βέρα πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη για τις ορέξεις του Ρομπέρ, επιστημονικές και σεξουαλικές. Οι ισορροπίες θα ανατραπούν με την ξαφνική εμφάνιση του Ζέκα, του φυγόδικου γιου της Μαρίλια, που ζητεί να «αλλάξει» το πρόσωπό του για να διαφύγει των Αρχών.

Είναι απ' αυτό το σημείο και μετά που ξεκινά να ξετυλίγεται, μετά από μια μακρά σειρά φλασμπάκ, το κουβάρι των ταυτοτήτων των ηρώων και του παρελθόντος που τα συνδέει. Ενα κουβάρι τερατώδες σε αποκαλύψεις και ξέφρενο σε εκπλήξεις, μα τόσο μοναδικά αλμοδοβαρικό. Ο Ισπανός σκηνοθέτης μοιάζει να βρήκε στην πηγή του σεναρίου, το μυθιστόρημα «Tarantula» του Τιερί Ζονκέ, επακριβή σύνοψη όλων των κινηματογραφικών του επιρροών, των προσωπικών του εμμονών - το ζουμί ολόκληρης της φιλμογραφίας του. Η αγκίστρωση στη μνήμη, η μανία της εκδίκησης, η μητρική αφοσίωση, η σεξουαλική διττότητα, οι εκφάνσεις του ανθρώπινου ενστίκτου εν γένει, συναντούν εδώ τα βιβλικά μοτίβα της γένεσης, την αρχαιοελληνική έννοια της ύβρεως, τους γοτθικούς μύθους αλά δρ Φρανκενστάιν, τα χιτσκοκικά παιχνίδια με το «είναι» και το «φαίνεσθαι» των πραγμάτων, τον μπουνιουελικό σουρεαλισμό ή το εξπρεσιονιστικό μελόδραμα της παράδοσης του Σερκ, σ' έναν στρόβιλο γλυκό μέσα στις ταχύτητες, κομψό μέσα στην τρέλα, ποιητικό μέσα στον χείμαρρο, συγκινητικό μέσα στις αλλεπάλληλες δραματικές επιπλοκές του.

Και τελικά, σ' ένα σύμπαν ασύγκριτα δικό του, προσδιορισμένο όχι απλά με όρους αισθητικούς (η ζεστή, έντονη φωτογραφία του Χοσέ Λουίς Αλκάιν, η κινούμενη αριστοτεχνικά, ανάμεσα στο μίνιμαλ και το συμφωνικό, μουσική του Αλμπέρτο Ινγκλέσιας, οι «πειραγμένης» εκφοράς ερμηνείες, με τον Αντόνιο Μπαντέρας να «κεντάει» στην καλύτερη σύνθεση της καριέρας του), αλλά και με φιλοσοφικούς, στον τρόπο που διερωτάται για το ποιόν της ανθρώπινης ταυτότητας σε σύγκριση με την περιβολή (το «δέρμα που κατοικούμε») και θέτει υπό συζήτηση το πώς ο καθένας μας την αντιλαμβάνεται.

Roby Eksiel-Έθνος