Η σύγκρουση πλέον αποκτά τρεις άξονες. Σε θεσμικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.

Θεσμικό γιατί δεν είναι ξεκάθαρο ποιος διαχειρίζεται τα απορρίμματα στην Ήπειρο, ενώ υποτίθεται ότι με τη σύσταση του ΑΣΔΣΑ Περιφέρειας Ηπείρου ο πρώτος βαθμός της αυτοδιοίκησης θα έπαιρνε την αποκλειστική ευθύνη.

Πολιτικό γιατί ένα “μπλοκ Γιαννιωτών Δημάρχων”, το οποίο ενδεχομένως και να στηρίζεται “σιωπηρά” και από τους εκπροσώπους του Δήμου Πρέβεζας, δεν επιθυμεί να ορθοποδήσει ο ΑΣΔΣΑ και γιατί όχι και να διαλυθεί.

Οικονομικό γιατί ενδέχεται να την “πληρώσουν” στο τέλος της ημέρας οι δημότες των πιο απομακρυσμένων Δήμων από το εργοστάσιο στο Ελευθεροχώρι.

Στην απόφαση της ανάθεσης της μεταφοράς του υπολείμματος από την Περιφέρεια Ηπείρου αντέδρασε η διοίκηση του Φορέα, με την παρακάτω ανακοίνωση:

“Με έκπληξη λάβαμε γνώση για τη σημερινή απόφαση της Περιφέρειας Ηπείρου να προβεί σε απευθείας ανάθεση στην ιδιωτική εταιρεία «Μεταφορική Μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε» για τη μεταφορά υπολείμματος από τη ΜΕΑ Ηπείρου προς τους λειτουργούντες ΧΥΤ της Ηπείρου. Η απόφαση αυτή είναι σε αντίθεση με το περιεχόμενο της από 22.3.2013 Προγραμματικής Σύμβασης με την οποία ο Σύνδεσμός μας μεταβίβασε στην Περιφέρεια Ηπείρου συγκεκριμένο εύρος αρμοδιοτήτων, αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 227 του Ν. 4555/2018 στις οποίες γίνεται η απαρίθμηση των αποκλειστικών αρμοδιοτήτων των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και έρχεται σε ευθεία αντίθεση με προγενέστερα έγγραφα από των ετών 2018 και 2020 της ίδιας της Περιφέρειας Ηπείρου που καλούσε τον φορέα μας να αναλάβει την άσκηση της νόμιμης αρμοδιότητάς του. Παράλληλα η ανάθεση έγινε την ώρα που είναι ήδη σε εξέλιξη σύμβαση μεταφοράς υπολείμματος από τον ΦοΔΣΑ Ηπείρου μοναδικό καθ’ ύλην αρμόδιο φορέα για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Ηπείρου ενώ βρίσκεται στο στάδιο της κατακύρωσης νέα διαδικασία ανάθεσης ώστε να διασφαλιστεί το απρόσκοπτο της λειτουργίας της ΜΕΑ. Λαμβάνοντας υπόψην ότι οι μέχρι σήμερα αναθέσεις από το ΦοΔΣΑ για τη μεταφορά υπολείμματος υποχρέωναν τον ανάδοχο να χρησιμοποιεί αποκλειστικά ιδιόκτητο εξοπλισμό και σε αυτή τη βάση διαμορφώνονταν η τιμή μονάδος της ανάθεσης της υπηρεσίας, με ποιο δικαίωμα η Περιφέρεια Ηπείρου διαθέτει τον εξοπλισμό του ΦοΔΣΑ στον «δικό της» ανάδοχο, γεγονός το οποίο αποτελεί τη βασική αιτία για να διαμορφωθεί η χαμηλότερη τιμή υπενθυμίζοντας τη δέσμευση που κατατέθηκε δια στόματος Περιφερειάρχη σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Περιφέρεια παρουσία των εκπροσώπων όλων των Δήμων της Ηπείρου, ότι δεν θα υπάρξει επιπλέον κόστος για τη μεταφορά του υπολείμματος. Τα παραπάνω αποδεικνύονται εξάλλου από το γεγονός ότι στην αρχική ανάθεση που πραγματοποίησε η Περιφέρεια Ηπείρου το 2019 προϋπολογισμού 1,234 εκατ. Ευρώ από πιστώσεις που διατέθηκαν ειδικά γι΄αυτό το σκοπό από το Υπ. Οικ/μίας & Ανάπτυξης, η υπηρεσία συμβασιοποιήθηκε με τιμή μονάδος 0,23 €/τονοχιλιόμετρο (προ ΦΠΑ) αντί της τωρινής ανάθεσης που ανέρχεται σε 0,158 €. Αποδεικνύεται δηλαδή ότι η χαμηλότερη τιμή μονάδας της σημερινής ανάθεσης της Περιφέρειας προκύπτει αποκλειστικά εξαιτίας της παράτυπης χρήσης του εξοπλισμού που προμηθεύτηκε για λογαριασμό του φορέα μας ενόψει της επικείμενης λειτουργίας των Σταθμών Μεταφόρτωσης. Εύλογα λοιπόν γεννώνται τα παρακάτω κρίσιμα ερωτήματα:

• Με ποιες διαδικασίες διατίθεται σε ιδιωτική εταιρεία δημόσιος εξοπλισμός (containers) του οποίου η κυριότητα δεν ανήκει στην Περιφέρεια αλλά στον ΦοΔΣΑ , τη στιγμή που από μεριάς του ΦοΔΣΑ επανειλημμένα έχει αιτηθεί η παράδοση αυτού του εξοπλισμού ώστε να χρησιμοποιηθεί σύννομα προς όφελος των πολιτών της Ηπείρου.

• Τηρήθηκαν οι διαδικασίες που εμπίπτουν στον έλεγχο της Διαχειριστικής Αρχής του ΠΕΠ Ηπείρου;

• Ο εξοπλισμός αυτός θα παραδοθεί στον ΦοΔΣΑ Ηπείρου ως μεταχειρισμένος και ποιος θα έχει την ευθύνη των φθορών που θα έχει υποστεί;

• Πως προβαίνει ο Περιφερειάρχης σε αναθέσεις Υπηρεσιών για τις οποίες η Περιφέρεια είναι αναρμόδια;

• Με ποια έγκριση προϋπολογισμού και Τεχνικού Προγράμματος της Περιφέρειας έχει ανατεθεί η εν λόγω Υπηρεσία;

• Γιατί μέχρι σήμερα η Περιφερειακή Αρχή αγνόησε τα συνεχή αιτήματα του ΦοΔΣΑ Ηπείρου για την παράδοση του εν λόγω εξοπλισμού ώστε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά του υπολείμματος;

• Πως διασφαλίζεται περιβαλλοντικά η ποιότητα της προς ανάθεση Υπηρεσίας με βάση τις προδιαγραφές του ΠΕΣΔΑ, τη σωστή λειτουργία της ΜΕΑ και εν γένει των Περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων (ΣΜΑ, ΧΥΤ και ΜΕΑ);

Η διοίκηση του ΦοΔΣΑ Ηπείρου έχει επιδείξει μέχρι σήμερα πνεύμα συνεργασίας και συναντίληψης ώστε η διαχείριση των απορριμμάτων στην Ήπειρο να διενεργείται προς όφελος των πολιτών και σύμφωνα με τις προβλέψεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. Προς τον σκοπό αυτό αναγνωρίζει τη συμβολή της Περιφέρειας Ηπείρου στην κατασκευή των αναγκαίων υποδομών. Πλέον όμως η Περιφέρεια Ηπείρου πρέπει να αντιληφθεί ότι το σύνολο των αρμοδιοτήτων πρέπει να περιέλθει στον αρμόδιο διαδημοτικό ΦοΔΣΑ όπως συμβαίνει σε ολόκληρη την χώρα. Καλούμε λοιπόν τον κ. Περιφερειάρχη να ανακαλέσει άμεσα την απόφαση ανάθεσης της εν λόγω υπηρεσίας μεταφοράς υπολείμματος με την οποία παραδίδει παράτυπα τον εξοπλισμό κυριότητας του ΦοΔΣΑ και να παραδώσει άμεσα το σύνολο των υποδομών, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού στον αποκλειστικά αρμόδιο Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων Ηπείρου”.

Η περιφερειακή παράταξη “Κοινό των Ηπειρωτών” επίσης εξέδωσε ανακοίνωση, όπου αναφέρει:

“Έκπληκτοι παρακολουθούμε την εξέλιξη του σχεδίου εξόντωσης του Αναγκαστικού Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΔΣΑ) και διάλυσης του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων/ Απορριμμάτων (ΦοΔΣΑ) Ηπείρου. Το νέο επεισόδιο υπογράφεται και πάλι από τον κο Καχριμάνη, με την απόφαση του να αναθέσει έναντι οικονομικής προσφοράς τη μεταφορά του υπολείμματος από το χώρο της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στο Ελευθεροχώρι Δωδώνης, στους κατά τόπους ΧΥΤΥ, στην εταιρεία «ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ Μ.Ι.Κ.Ε.». Μόνο που αυτό το έργο το έχουν αναλάβει οι Δήμοι της περιφέρειας, από τον Αύγουστο του 2020, μετά από υπόδειξη του κ. Περιφερειάρχη! Από τότε ο ΦοΔΣΑ Ηπείρου υλοποιεί το έργο της μεταφοράς του υπολείμματος «εν αναμονή» της ανάληψης του συνόλου του έργου μεταφοράς των απορριμμάτων στην Ήπειρο, δεδομένου ότι γι αυτό το σκοπό συγκροτήθηκαν αυτοί Φορείς σε εθνικό επίπεδο.

Η παράταξη μας, με σειρά ανακοινώσεων ή δημοσίων παρεμβάσεων και με τοποθετήσεις μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, έχουμε αναφερθεί στην αποκατάσταση της κανονικότητας στη διαχείριση των απορριμμάτων. Δλδ, η ευθύνη για τη διαχείριση των απορριμμάτων είναι δικαίωμα και υποχρέωση της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης. Οτιδήποτε άλλο είναι εκτροπή από την κανονικότητα και πρέπει να επέμβει η πολιτεία μέσα από τα νόμιμα όργανα ελέγχου που διαθέτει και οι νόμοι υπάρχουν για να εφαρμόζονται. Αρκετά πήγε αυτή υπόθεση. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή μας για τους Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) καταγγείλαμε την περιφερειακή Αρχή για τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση τους, επειδή οι παρατάσεις ακριβαίνουν το έργο, ο Η/Μ εξοπλισμός σκουριάζει και καταστρέφεται στις αποθήκες και το κόστος από τη μη λειτουργία των ΣΜΑ μετακυλίεται στους πολίτες, γι αυτό και πρέπει να συνεργαστούν η Περιφέρεια και οι Δήμοι ώστε να προχωρήσει με ταχύτερους ρυθμός η ολοκλήρωση του έργου και η λειτουργία του δικτύου μεταφοράς – επεξεργασίας των απορριμμάτων. Δυστυχώς η περιφερειακή Αρχή αδυνατεί να βάλει ένα τέλος σε ένα έργο το οποίο η ίδια σχεδίασε, μελέτησε και δημοπράτησε.

Τέλος, θα πρέπει να εξηγήσει ο Περιφερειάρχης την επιλογή της αναδόχου εταιρείας «ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ Μ.Ι.Κ.Ε.», για τη μεταφορά του υπολείμματος. Η εταιρεία φέρεται να είναι συμφερόντων του Αστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων, που είναι εκ του νόμου «ειδικού σκοπού επιχείρηση» και απαγορεύεται να ασκεί δραστηριότητες αλλότριες από αυτές που ο νόμος της επιτρέπει”.

Η απάντηση της Περιφέρειας Ηπείρου ήταν σε ανάλογο ύφος:

“Ο ΦοΔΣΑ με τη σημερινή ανακοίνωσή του επιβεβαιώνει ότι αγνοεί τα στοιχειώδη για τον τρόπο που γινόταν η μεταφορά του υπολείμματος από τη ΜΕΑ Ηπείρου.

Ο ΦοΔΣΑ δεν «υποχρέωνε», όπως ανακριβώς ισχυρίζεται, τον ανάδοχο να χρησιμοποιεί αποκλειστικά ιδιόκτητο εξοπλισμό. Κοντέινερς για την εναπόθεση και τη μεταφορά του υπολείμματος είχαν παραδοθεί στη ΜΕΑ από την Περιφέρεια από 22.03.2019, δηλαδή από την έναρξη της λειτουργίας της, όπως προκύπτει από σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής με σειριακούς αριθμούς. Ο ανάδοχος του ΦοΔΣΑ χρησιμοποιούσε και αυτόν τον εξοπλισμό. Μάλιστα σήμερα το πρωΐ δύο κοντέϊνερς που είχε παραδώσει η Περιφέρεια στη ΜΕΑ τα φόρτωσε ο ανάδοχος του ΦοΔΣΑ και δεν είναι γνωστό αν τα επέστρεψε.

Επομένως η τιμή μονάδος που εξασφάλισε η Περιφέρεια πέραν του 30% χαμηλότερη σε σχέση με την τιμή που εξασφάλιζε ο ΦοΔΣΑ δεν έχει καμία σχέση με τον εξοπλισμό. Υποθέτουμε ότι μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι η Περιφέρεια δεν απαίτησε από τον ανάδοχο να διαθέτει ομάδα έργου με τρεις (3) μηχανικούς πανεπιστημιακής εκπαίδευσης για να επιβλέπουν τη φόρτωση του υπολείμματος, όπως απαιτούσε ο ΦοΔΣΑ, ούτε έθεσε ως προϋπόθεση τα απορριμματοφόρα να είναι εξοπλισμένα με παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσης (GPS). Η διαδρομή είναι γνωστή και δεν κινδυνεύουν να χαθούν οι οδηγοί, η τιμή έχει ορισθεί ανά χιλιόμετρο (φιξαρισμένη) και υπενθυμίζουμε ότι τα απορριμματοφόρα μεταφέρουν από τη ΜΕΑ στη Δωδώνη μέχρι το ΧΥΤΥ Ελληνικού υπόλειμμα και όχι χρηματαποστολή ώστε να απαιτείται ο εντοπισμός της θέσης τους ανά πάσα στιγμή με GPS.

Τέλος, ενημερώνουμε την περιφερειακή παράταξη «Κοινό των Ηπειρωτών» ότι η ανάδοχος εταιρεία είναι νομίμως καταχωρημένη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ). Σε κάθε περίπτωση ας απαντήσει η παράταξη αυτή στον Ηπειρώτη πολίτη: προτιμά να επιβαρύνεται αυτός με 30% επιπλέον, αρκεί η μεταφορά του υπολείμματος να εποπτεύεται από μηχανικούς πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και τα οχήματα να διαθέτουν GPS;”.