Πώς θα παρουσιάζατε με μια μικρή ιστορία την ταυτότητά σας;

Ιφιγένεια Μαστρογιάννη: Σύμφωνα με τον Μάρκες, «η ζωή δεν είναι αυτή που έζησε κανείς, αλλά αυτή που θυμάται». Θυμάμαι λοιπόν τη μικρή πόλη όπου γεννήθηκα, την Πρέβεζα, που απαγκιάζει στο Ιόνιο και στα γαλήνια νερά του Αμβρακικού. Στολίδια της ο μυθικός
Αχέροντας, η ρωμαϊκή Νικόπολη, η αρχαία Κασσώπη, το Νεκρομαντείο, το Ζάλογγο, οι ζεστοί, φιλόξενοι άνθρωποί της. Σε τέτοιο τόπο είναι φυσικό τα παιδικά χρόνια να πλημμυρίζουν από τον πατροπαράδοτο λόγο των θρύλων. Οι κλειστές πόρτες και τα παράθυρα το χειμώνα ήταν το κατάλληλο σκηνικό για να μυηθούμε, όσοι μαζευόμασταν γύρω από τη φωτιά, στη γοητεία των παραμυθιών που μας έλεγε η γιαγιά ή η μάνα μας. Και η γοητεία των παρα-μυθιών βρίσκεται στον τρόπο που απο-καλύπτουν την εσωτερική μας φύση, τις ηθικές και πνευματικές μας ιδιότητες, με τις οποίες αναζητούμε το νόημα της ζωής. Θυμάμαι ακόμα πως η μαγεία των χρόνων εκείνων κόπηκε με το θάνατο της μητέρας μου, της Ναυσικάς. Ήταν 32 και πέθανε μ’ ένα θάνατο ανοιξιάτικο, γεμάτο λουλούδια. Η Μνήμη όμως και η Αγάπη κρατούν ζωντανούς μέσα μας τους αγαπημένους. Σαν να μην υπάρχει ο θάνατος. 

Βρήκα καταφυγή στα βιβλία. Έγινα δασκάλα και πέρασα πολλά χρόνια της ζωής µου κοντά στους εφήβους. Μου δόθηκε η χάρη να δραπετεύω καθηµερινά από τη φυλακή του εαυτού µου, να ξεχνώ τους προβληµατισµούς µου και ελεύθερη να βλέπω τον κόσµο µε τα δικά τους έκπληκτα µάτια, να αφουγκράζοµαι την ψυχή τους, να αποδέχοµαι την αλήθεια τους, να τους αναγνωρίζω. Αυτούς τους εφήβους που µε σεβασµό και αγάπη έκλεισα στα βιβλία µου. Γράφοντας γυρίζω νοητά στην πόλη µου, για να ξαναβρώ τους µυστικούς ήσυχους δρόµους της, ν’ ακούσω τον σταθερό, αιώνιο σφυγµό της θάλασσας, το ήσυχο φύσηµα του ευκαλύπτου στην άκρη του δρόµου, τα γνώριµα πρόσωπα των απλών ανθρώπων, που είναι µέρος της ύπαρξής µου. 

Χαρίστε µας µια εικόνα, µια γεύση, ένα άκουσµα, ένα άγγιγµα και µια µυρωδιά από τα παιδικά σας χρόνια. 
Ι. Μ.: Οι τεράστιες για τα παιδικά µάτια ρόδες των παϊτονιών² στο µαγαζί του πατέρα µου, το βουητό του ποταµιού το χειµώνα, το αδελφικό άγγιγµα των αγνώστων στη µάζωξη για το πρώτο αναστάσιµο φως, η υγρή µυρωδιά του φιλέµατος που µαγειρευόταν σε κάθε σπίτι και για όλα τα παιδιά, στις γιορτές.

Σχολείο. Ας του «φτιάξουµε» ένα διαφορετικό πορτρέτο. Αν ήταν… τι θα ήταν; 
Ι. Μ.: Χρώµα: Αχνό, εξωρεαλιστικό, του ουράνιου τόξου. Ρούχο:Λευκό, φρεσκοπλυµένο γιορτινό φόρεµα ή πουκάµισο που λάµπει στον ήλιο. Κτίριο: Παλιό αρχοντικό µε κολόνες στην είσοδο και κούνια στον κήπο. Φαγητό: Ένα ωραίο σπιτικό λαδερό. Με πολλά ανάµεικτα και διαφορετικά λαχανικά. Παιχνίδι: Κουκλόσπιτο µε ανακυκλώσιµα υλικά. Βιβλίο:Η «Καρδιά» του Αµίτσι.³ Μουσικό όργανο: Όµποε Έργο τέχνης: «Οι µικροί κατεργάρηδες» και το «Προστατεύοντας τους µαθητές» του Αντρέ Νταργκελάς.4 Καιρικό φαινόµενο: Μια ελαφριά φθινοπωρινή βροχή. Στοιχείο της φύσης: Αέρας.

Όταν διάβαζα «Τα παιδιά του τελευταίου θρανίου», αναρωτιόµουν: Τελικά υπάρχει σωτηρία στον πλανήτη… Εφηβεία; 
Ι. Μ.: Στον πλανήτη των Εφήβων υπάρχει κίνηση, αµφισβήτηση, λαχτάρα για µια ζωή καλύτερη από αυτήν που τους καλούµε να ζήσουν. Σε τέτοιο κόσµο όλα στο τέλος σώζονται. 

Τι συµβολίζει «Ο Πρίγκιπας µε τα Κρίνα» για την εποχή του και για τη ζωή µας σήµερα; 
Ι. Μ.: Τον φυσιοκρατικό χαρακτήρα του Μινωικού πολιτισµού. Ο ήρωας του βιβλίου προσφέρει στη θεά ό,τι πολυτιµότερο έχει. Έναν µικρό ταύρο, όχι χρυσάφι. Το στέµµα του δεν έχει διαµάντια, είναι στολισµένο µε κρίνα. Πολλοί άνθρωποι σήµερα, ιδιαίτερα οι νέοι, έχουν αρχίσει να αντιλαµβάνονται την Πλάνη πάνω στην οποία έχει στηριχτεί ο σηµερινός πολιτισµός. Αρνούνται την καταναλωτική υστερία, το πάθος για δύναµη και εξουσία και αναζητούν την αρµονία της ζωής στη ζεστή παρουσία του Άλλου δίπλα τους, στην ασύγκριτη γοητεία της Φυσικής Καλοσύνης. 

Tο βιβλίο σας «Χάρτινη αγκαλιά» είναι ένας υπέροχος ύµνος στην οµορφιά και τη δύναµη της φιλίας και της βιβλιοφιλίας. Αλλά (γιατί) είναι πάντα τόσο δύσκολο να κατανοήσουν οι καθηγητές τους µαθητές τους; 
Ι. Μ.: Πολλές φορές, οι δάσκαλοι της Μέσης Εκπαίδευσης προσπαθούµε να διαφυλάξουµε το προκαθορισµένο µας κύρος από την αντίδραση, τη φυσική επαναστατικότητα ή και την απόρριψη των εφήβων, µε αποτέλεσµα να οδηγούµαστε σε ένα επίπεδο αντιπαλότητας µε το παιδί, κάτι που ακυρώνει την αξία της παιδευτικής πράξης. Έπειτα, το εκπαιδευτικό µας σύστηµα δε δίνει στον µαθητή και στον δάσκαλο τον απαραίτητο χρόνο για να «γνωρίσουν» και να αναγνωρί-σουν ο ένας τον άλλο. Έχει κυρίως διεκπεραιωτικό χαρακτήρα.

 Πώς νιώσατε όταν πήρατε στα χέρια σας «Το παραµύθι µε τις ξεχασµένες λέξεις», σε εικονογράφηση της Φωτεινής Στεφανίδη;  
Ι. Μ.: Η τέχνη της Φωτεινής Στεφανίδη  ρίχνει το βάρος στην πνευµατικότητα των µορφών. Με ιδιαίτερο µορφοπλα-στικό λεξιλόγιο εξαϋλώνει το υλικό και φανερώνει την ουσία, µε τρόπο βαθύτατα ελεύθερο και εξοµολογητικό. Όταν κράτησα στα χέρια µου το βιβλίο, ένιωσα πως η Φωτεινή πήγε πολύ πιο πέρα από εκεί που εγώ έβλεπα.

Ποιο είναι το όνειρό σας για το µέλλον της παιδείας στη χώρα µας; Με ποιους τρόπους µπορεί να βοηθήσει η λογοτεχνία; 
Ι. Μ.: Να µη λησµονήσει τον θεµελιώδη στόχο της. Να βοηθήσει δηλαδή την ψυχή του παιδιού στην ολοκλήρωσή της. Σχετικά µε τη συµβολή της λογοτεχνίας, είναι γνωστό πως τα θεµέλια που πάνω τους χτίζεται ένα βιβλίο για εφήβους είναι τα ανθρώπινα ιδανικά. Η ειρήνη, η δηµοκρατία, η αλληλεγγύη, η ανεκτικότητα, η συνεργασία, η ανθρωπιά. Οι αξίες αυτές προσωποποιούνται στους ήρωες του βιβλίου που, όταν κινείται στο πλαίσιο µιας ποιοτικής αισθητικής και λογοτεχνικής λειτουργικότη τας, βοηθάει τους νέους να συνειδητοποιήσουν τα προβλήµατα της κοινωνίας, τη θέση τους στο κοινωνικό σύνολο και το ρόλο που πραγµατικά τους καταξιώνει.
 

Μικρό πορτρέτο 
Η Ιφιγένεια Μαστρογιάννη σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήµιο της Αθήνας. Έχει δηµοσιεύσει διηγήµατα και άρθρα παιδαγωγικού περιεχοµένου σε εφηµερίδες και περιοδικά. Το 1997 τιµήθηκε µε το πρώτο βραβείο Ιπεκτσί για την ποιητική της συλλογή «O ναός του καλοκαιριού». 

 Τα βιβλία της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καλέντη.