Το Υπουργείο προσανατολίζεται στην κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης (στην περιοχή μας έχουμε τους Φορείς Διαχείρισης Αμβρακικού-Λευκάδας και Αχέροντα-Καλαμά-Κέρκυρας) και στη συγχώνευσή τους σε 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΜΔΠΠ ), οι οποίες όμως θα υπάγονται σε έναν ενιαίο κεντρικό φορέα, που θα ονομάζεται ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής).

Η βασική αλλαγή αυτού του νομοσχεδίου έχει να κάνει με την προσπάθεια συγκεντρωτισμού της όλης διαχείρισης του ζητήματος του περιβάλλοντος, που πλέον στις σύγχρονες κοινωνίες μπαίνει σε άξονες προτεραιότητας. Σε διεθνές επίπεδο η διαχείριση του τοπικού περιβάλλοντος, λόγω ιδιομορφιών και κοινωνικών προεκτάσεων στις κατά τόπους κοινωνίες, έχει χαρακτήρα τοπική ή περιφερειακό. Η Κυβέρνηση επιλέγει την κεντρική εποπτεία και έλεγχο, μετατρέποντας ουσιαστικά τους Φορείς (που θα μετατραπούν σε Μονάδες) σε... πρακτορεία του κεντρικού φορέα, του ΟΦΥΠΕΚΑ.

Το γεγονός της κεντρικής διαχείρισης θέτει σοβαρά ερωτηματικά αποδοτικότητας του συστήματος, καθώς πολύ χρήσιμες πληροφορίες και λεπτομέρειες θα χάνονται στον... γραφειοκρατικό δρόμο, ενώ θα χάνεται το πλεονέκτημα της σύνδεσης περιβάλλοντος-τοπικής ανάπτυξης, όπως αναφέρουν στο atpreveza.gr, έμπειροι επιστήμονες.

Για παράδειγμα πόσο εύκολο είναι να καταλάβει ένας κεντρικός φορέας διαχείρισης ότι αρκετές κοινωνικές ομάδες φτιάχνουν το εισόδημά τους από τον Αμβρακικό Κόλπο, ενώ αυτό δεν είναι κάτι μετρήσιμο, αλλά οι ντόπιοι ασφαλώς και το αντιλαμβάνονται;

Χαρακτηριστικό είναι σχόλιο στη διαβούλευση επί του σχεδίου νόμο, όπου αναφέρεται:

“Είναι παράλογο ο ίδιος νόμος που συστήνει έναν οργανισμό (τον ΟΦΥΠΕΚΑ) με σκοπό «την εφαρμογή της πολιτικής που χαράσσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα», να στερεί από τις διοικητικές κατά τόπους μονάδες του ίδιου οργανισμού (τις ΜΔΠΠ εν προκειμένω) τη δυνατότητα να γνωμοδοτούν για τα έργα και τις δραστηριότητες εντός των περιοχών ευθύνης τους, μην περιλαμβάνοντας στις αρμοδιότητές τους τη γνωμοδότηση και καταργώντας ταυτόχρονα την παράγραφο 7 του άρθρου 20 του 4014/2011 (βλ. άρθρο 9, παρ. 4 του σχεδίου νόμου)”.

Παράλληλα υπάρχει και ένα ζήτημα αναφορικά με τις επιτροπές διαχείρισης των μονάδων. Δόθηκε η εντύπωση ότι αυτές θα αποτελούνται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, ενώ στην πραγματικότητα θα συμμετέχουν και πάλι αιρετοί. Οπότε η επιστημονικότητα ίσως ορίζεται εκ του... πονηρού.

Παραμένει στο μεταξύ μία έλλειψη πολιτιτικής βούλησης για μία ολιστική προσέγγισης στη διαχείριση και το σχεδιασμό για το περιβάλλον (ανάλογη αντιμετώπιση από την Πολιτεία υπήρχε τουλάχιστον μέχρι και το 2017 και προς τους Φορείς), ωστόσο φαίνεται πως πηγαίνουμε προς το χειρότερο.

Παραμένουν επίσης, ειδικά για την περιοχή μας κρίσιμα ερωτηματικά αναφορικά με τη δραστηριότητα εντός του Αμβρακικού;

Πόσο καλά έχει σχεδιαστεί η δραστηριότητα της ιχθυοκαλλιέργειας εντός του Αμβρακικού;

Θα οπισθοχωρεί το περιβάλλον για την οικονομική ανάπτυξη ή αυτά τα δύο θα λειτουργήσουν αρμονικά;

Θα επιτρέπονται εξορύξεις σε προστατευόμενες περιοχές ή υπάρχει “θολό τοπίο” αναφορικά με το νομοθετικό πλαίσιο;

Αναφορικά με τα χωρικά στοιχεία του Νομοσχεδίου, μέρος του Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού-Λευκάδας θα απορροφηθεί από τη νεοσύστατη ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΟΙΛΑΔΑΣ ΑΧΕΛΩΟΥ ΚΑΙ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ, ενώ ένα άλλο μέρος από την ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ. Αντίστοιχα, ένα μέρος του Φορέας Διαχείρισης Αχέροντα-Καλαμά-Κέρκυρας θα περάσει στη ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ και ένα μέρος στη ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ.

Για το αν η ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΟΙΛΑΔΑΣ ΑΧΕΛΩΟΥ ΚΑΙ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ θα έχει έδρα στην Πρέβεζα, αυτό θα το δείξει το τελικό νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί και θα γίνει ΦΕΚ.

Οι αρμοδιότητες των ΜΔΠΠ είναι οι ακόλουθες:

α) Εφαρμογή και παρακολούθηση των σχεδίων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών της χωρικής αρμοδιότητάς τους, καθώς και παρακολούθηση των ειδών και των τύπων οικοτόπων ενωσιακού ενδιαφέροντος στις περιοχές της χωρικής αρμοδιότητάς τους.
β) Κατάρτιση ετήσιας έκθεσης για τις προστατευόμενες περιοχές της χωρικής αρμοδιότητάς τους με προτεραιότητα στην κατάσταση διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων.
γ) Κατάρτιση μελετών και διεξαγωγή ερευνών, καθώς και εκτέλεση τεχνικών ή άλλων έργων που περιλαμβάνονται στα οικεία Σχέδια Διαχείρισης και είναι απαραίτητα για την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των προστατευόμενων περιοχών.
δ) Διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, τους παραγωγικούς φορείς και κάθε άλλον εμπλεκόμενο κατά περίπτωση φορέα, εντός των περιοχών ευθύνης τους σε οποιαδήποτε περίπτωση απαιτείται, με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση, την αποτελεσματική προστασία και την ανάδειξη των αξιών των προστατευόμενων περιοχών, καθώς και την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής παραμέτρου στα τοπικά αναπτυξιακά πρότυπα και προγράμματα.
ε) Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και των παραγωγικών φορέων σε θέματα αναγόμενα στο έργο και τους σκοπούς των ΜΔΠΠ. Στο πλαίσιο αυτό, οι ΜΔΠΠ μπορούν να ιδρύουν και να λειτουργούν κέντρα πληροφόρησης και να αναλαμβάνουν σχετική εκδοτική δραστηριότητα έντυπης ή και ηλεκτρονικής μορφής.
στ) Διοργάνωση και συμμετοχή σε προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης, καθώς και σε συνέδρια, ημερίδες, σεμινάρια και σε άλλες ενημερωτικές εκδηλώσεις για την προώθηση και ανάδειξη των στόχων της διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών.
ζ) Επικουρία των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών στον έλεγχο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας καθώς και των ειδικότερων όρων και ρυθμίσεων που αφορούν κάθε περιοχή.
η) Συμμετοχή στον τοπικό αντιπυρικό σχεδιασμό στις περιοχές ευθύνης τους σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
θ) Κατάρτιση Τοπικών Σχεδίων Δράσεων Προτεραιοτήτων (ΤΣΔΠ), στα οποία καθορίζονται οι εκάστοτε ανάγκες και οι προτεραιότητες χρηματοδότησης αναφορικά με την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των προστατευτέων αντικειμένων με προτεραιότητα στην κατάσταση διατήρησης των οικοτόπων.
ι) Συγκέντρωση επιστημονικών πληροφοριών και αξιόπιστων στατιστικών δεδομένων που προέρχονται από ερευνητικά και άλλα προγράμματα στις περιοχές ευθύνης τους και οργάνωση σε κατάλληλη υποδομή θεματικών και χωρικών βάσεων των δεδομένων που αφορούν τα προστατευτέα αντικείμενα της χωρικής ευθύνης τους.
ια) Αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων και εσόδων από οικοτουριστικές και λοιπές δραστηριότητές τους για την ανάδειξη τοπικών προϊόντων του πρωτογενούς τομέα και την υλοποίηση έργων και δράσεων προώθησης της περιφερειακής και της τοπικής ανάπτυξης.
ιβ) Υποστήριξη στην εκτέλεση εθνικών, ευρωπαϊκών ή διεθνών προγραμμάτων και δράσεων σχετικών με την περιοχή ευθύνης τους, τα οποία προάγουν ή προβάλλουν τους σκοπούς των ΜΔΠΠ.
ιγ) Σύνταξη προτάσεων φύλαξης των περιοχών αρμοδιότητάς τους, τα οποία αποστέλλονται στους αρμόδιους φορείς για την εφαρμογή τους, καθώς και παρακολούθηση της εφαρμογής τους.
ιδ) Συμμετοχή σε Προγραμματικές Συμβάσεις και Μνημόνια Συνεργασίας με άλλες δημόσιες υπηρεσίες και φορείς κατά τις διατάξεις των άρθρων 37 και 38 του παρόντος.

Εκ του... πονηρού το ενιαίο πλέγμα για την περιβαλλοντική νομοθεσία

Στο μεταξύ στο σχετικό σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται και άλλα άρθρα για τον εθνικό και περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, για της χρήσεις γης, τους δασικούς χάρτες κ.α. Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ τα κόμματα της αντιπολίτευσης βλέπουν ως μία ενέργεια εκ του... πονηρού από πλευράς Υπουργείου το “τσουβάλιασμα” όλων αυτών των θεμάτων σε αυτό το νομοσχέδιο, καθώς πρόκειται για πολύ σοβαρά θέματα που θα έπρεπε να εξεταστούν ξεχωριστά.