ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών

Θέμα: Οικολογική καταστροφή στον ποταμό Λούρο εξαιτίας των έργων της Περιφέρειας Ηπείρου

Το φως της δημοσιότητας είδαν αποσπάσματα της έκθεσης αυτοψίας των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος για την περιβαλλοντική καταστροφή στον Ποταμό Λούρο στα οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται πως «σε μήκος περίπου 10km διαπιστώθηκε η πλήρης διακοπή της ροής των υδάτων και η πλήρης εξαφάνιση της βιοποικιλότητας στο τμήμα αυτό. Έγιναν επεμβάσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα τη διατάραξη του αδιαπέρατου στρώματος του πυθμένα με την επιπεδοποίησή του». Η δε ενημέρωση των Επιθεωρητών προς τον Εισαγγελέα αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ειδικά στα τμήματα που έγιναν επεμβάσεις η εικόνα του ποταμού παραπέμπει σε τεχνητή τάφρο διαστρωμένη με χαλίκι, παρά σε ποτάμι, με αποτέλεσμα να έχει απωλεσθεί η λειτουργία του υδάτινου οικοσυστήματος. Στο τμήμα των 10 km του ποταμού όπου διαπιστώθηκε η ολοκληρωτική διακοπή της ροής των υδάτων διαπιστώθηκε και πλήρης εξαφάνιση της βιοποικιλότητας (ψάρια, μακρόφυτα, πουλιά, βενθικά μακροασπόνδυλα, πλαγκτόν κ.ά.) και ειδικά απώλεια των ενδιαιτημάτων της υδροχαρούς βλάστησης, της πανίδας και ιχθυοπανίδας του ποταμού, πλήρης αλλοίωση της φυσικής διατομής της κοίτης του ποταμού όπου έγιναν επεμβάσεις, γεγονός που συνιστά υποβάθμιση του περιβάλλοντος και περιβαλλοντική ζημία, σύμφωνα με το ΠΔ 148/2009».

Στην πραγματικότητα ενώ κυβέρνηση και Ε.Ε. διευκολύνουν την αδειοδότηση κάθε είδους Ανανεώσιμης Πηγής Ενέργειας που αιτούνται οι επιχειρηματικοί όμιλοι, με το πρόσχημα της κλιματικής αλλαγής, «ξεχνούν» τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής για το λαό όπως για παράδειγμα τις πλημμύρες. Τα έντονα καιρικά φαινόμενα δημιουργούν νέα δεδομένα και αυξημένες απαιτήσεις για αντιπλημμυρικά έργα όπως απέδειξαν για παράδειγμα οι πλημμύρες στην Εύβοια λόγω της «Θάλειας» και στην Καρδίτσα λόγω του «Ιανού» .

Τα πλημμυρικά φαινόμενα στην ύπαιθρο γίνονται ακόμα πιο έντονα εξαιτίας των συνεπειών του μεταχρωματικού έλκους των πλατάνων. Οι κοίτες των ποταμών γεμίζουν με ξερούς κορμούς δέντρων, οι οποίοι δημιουργούν προσωρινά φράγματα εκτρέποντας τα ποτάμια σε σημεία που παλιότερα υπήρχε φυσιολογική ροή. Σε άλλες περιπτώσεις η αφαίρεση των πλατάνων, που έχουν ξηραθεί και που αποτελούσαν το φυσικό παράγοντα οριοθέτησης της κοίτης, δημιουργεί νέα δεδομένα για την ταχύτητα του νερού σε σχέση με την μέχρι πρότινος φυσιολογική ροή.

Κι ενώ τα παραπάνω δεδομένα καθιστούν απολύτως απαραίτητες τις γενικευμένες παρεμβάσεις και την σύνταξη μελετών που θα εξετάζουν ολόκληρη τη λεκάνη απορροής και όχι μόνο ένα στενό τμήμα του ποταμού, το οποίο είναι ευάλωτο, η περιβαλλοντική καταστροφή του ποταμού Λούρου εξαιτίας των έργων της Περιφέρειας Ηπείρου αποκάλυψε ότι δεν υπήρχε καμία απολύτως μελέτη ή αδειοδότηση.

Η πάγια τακτική της Περιφέρειας Ηπείρου να κάνει έργα καθαρισμού της κοίτης χωρίς προδιαγραφές, άδειες ή γνωμοδοτήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες είναι ενδεικτική της αδιαφορίας για ένα τόσο σημαντικό θέμα. Σε άλλες περιπτώσεις μαζί με τον καθαρισμό της κοίτης γίνονται – ομοίως χωρίς μελέτες- και εργασίες διευθέτησης της κοίτης παρά το γεγονός ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία απαιτεί την οριοθέτηση ποταμών και την περιβαλλοντική αδειοδότηση για εργασίες διευθέτησης.

Η κυνική γραπτή απάντηση (Δ.Υ./ 19-10-2022) του Αναπληρωτή Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Ιωαννίνων, σε αίτηση κατάθεσης εγγράφων της «Λαϊκής Συσπείρωσης Περιφέρειας Ηπείρου» για τους καθαρισμούς των ποταμών αναφέρει κατά λέξη ότι : «Η Περιφέρεια προβαίνει μονάχα σε απαραίτητους καθαρισμούς και διευθετήσεις όπου απαιτείται». Ο λαός δηλαδή πληρώνει και για τα εμβαλωματικά έργα, αφού με τη βούλα του κράτους δεν υπάρχει καμία μέριμνα, και για τις καταστροφές στην περιούσια του την κρίσιμη ώρα.

Η ανάγκη για αντιπλημμυρική προστασία δεν έχει επενδυτικό ενδιαφέρον και τα έργα κατατέμνονται και «βαφτίζονται» ως υπηρεσίες για να αποφευχθούν ακόμα και υποτυπώδεις μελέτες και επιβλέψεις. Έτσι για παράδειγμα στην περιοχή του Λούρου ο ίδιος εργολάβος ανέλαβε τέσσερις απευθείας αναθέσεις για τον καθαρισμό συνεχόμενων τμημάτων της ίδιας κοίτης και συνολικά δέκα (10) έργα με απευθείας ανάθεση για την αποκατάσταση με ογκόλιθους και την εν γένει προστασία του ποταμού Λούρου μέσα σε ένα χρόνο.

Συμπληρωματικά αν όχι ενθαρρυντικά στην ασυδοσία της Περιφέρειας Ηπείρου δρα η αδιαφορία της Κυβέρνησης και όλων των εμπλεκόμενων ελεγκτικών μηχανισμών (Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου, Διεύθυνση Δασών κοκ) που επιτρέπουν τις εκατοντάδες σημειακές παρεμβάσεις της Περιφέρειας Ηπείρου τόσα χρόνια σε μια περιοχή γνωστή για τους ορεινούς όγκους και τα ποτάμια οικοσυστήματα, μέχρι που οδηγηθήκαμε στην απόλυτη περιβαλλοντική καταστροφή του ποταμού Λούρου .

Ακόμα όμως και μετά τη διαπίστωση των αιτιών της καταστροφής, ο «τοποτηρητής της Κυβέρνησης», η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου, δια της Διεύθυνσης Υδάτων, δηλαδή μιας από τις υπηρεσίες που όφειλαν να ελέγχουν αν τα έργα της Περιφέρειας πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις του νόμου, προχώρησε ως μη όφειλε σε διερεύνηση των αιτιών της καταστροφής, κάνοντας λόγο για μείωση της ροής του ποταμού εξαιτίας «της παρατεταμένης καλοκαιρινής ανομβρίας» σε μια προφανή προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών της Περιφέρειας Ηπείρου.

Η κυβέρνηση είναι συνένοχη στο περιβαλλοντικό έγκλημα και η προσπάθεια συγκάλυψης από τα κυβερνητικά στελέχη είναι προφανής στην απάντηση που έλαβε το Κομμουνιστικό Κόμμα για την κατάθεση σχετικών εγγράφων.

Το Υπουργείο Οικονομικών δεν απάντησε ποτέ για τις άδειες που όφειλε να δώσει η Κτηματική Υπηρεσία Ιωαννίνων για τα έργα στο Λούρο, δεδομένου ότι από τις συμβάσεις προκύπτει η αφαίρεση χιλιάδων κυβικών μέτρων υλικών τα οποία είναι άγνωστο που καταλήγουν παρά το γεγονός ότι αποτελούν λαϊκή περιουσία.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος όχι μόνο δεν διαβίβασε το αίτημα του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Διεύθυνση Δασών για τις αδειοδοτήσεις που όφειλε να δώσει για εργασίες σε δασική περιοχή αλλά αντί για απάντηση παρέπεμψε στο Δελτίο Τύπου (!) που είχε εκδώσει.

Το Υπουργείο Εσωτερικών διαβίβασε την αίτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος σε αναρμόδιες υπηρεσίες ώστε να εντείνει το κλίμα σύγχυσης που προσπαθεί να καλλιεργήσει η Περιφέρεια Ηπείρου.

Τέλος, η Περιφέρεια Ηπείρου, στο έγγραφο της, εμπλέκει διαφορετικές εργασίες για τις οποίες απαιτούνται διαφορετικών ειδών αδειοδοτήσεις, ώστε να αιτιολογήσει την παντελή έλλειψη τους. Αποκρύπτει ότι συνάπτει συμβάσεις παροχής υπηρεσιών για να μην συνάψει συμβάσεις εκτέλεσης έργου στις οποίες απαιτούνται αναλυτικές επιμετρήσεις. Συντάσσει τεχνικές εκθέσεις που στερούνται προδιαγραφών και καταλήγει να εκτελεί έργα με προφορικές οδηγίες σαν αυτές που περιγράφονται στο πόρισμα των ελεγκτών περιβάλλοντος για τα έργα που οδήγησαν στην περιβαλλοντική καταστροφή.

ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ οι κ. Υπουργοί τι μέτρα θα λάβει η κυβέρνηση έτσι ώστε:

- Να αποδοθούν ευθύνες για την περιβαλλοντική καταστροφή στον ποταμό Λούρο,

- Να αποκατασταθεί το υδάτινο οικοσύστημα του ποταμού Λούρου,

- Να οργανώσει κρατικές υπηρεσίες στελεχωμένες, που θα ασχολούνται με την αντιπλημμυρική προστασία

Οι Βουλευτές

Παπαναστάσης Νίκος

Καραθανασόπουλος Νίκος

Κατσώτης Χρήστος