Τρίτη, 30 Αυγούστου 2022 11:11

Γιάννης Μόραλης vs Κώστας Καρυωτάκης (του Βασίλη Ευαγγέλου)

Ο Γιάννης Μόραλης έζησε στην Πρέβεζα από το 1922 έως το 1927. Όταν ήρθε στην Πρέβεζα ήταν 6 χρονών. Ο Κώστας Καρυωτάκης ήρθε στην Πρέβεζα στις 18 Ιουνίου 1928 και αυτοκτόνησε τις 21 Ιουλίου του 1928.

Είναι η πρώτη φορά που συναντώ μια αισιόδοξη αναφορά για την Πρέβεζα εκείνης της εποχής και έχει ιδιαίτερη σημασία όταν αυτή η αναφορά γίνεται από τον μεγάλο Έλληνα ζωγράφο Γιάννη Μόραλη.. Με αφορμή την έκθεση που έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη με τίτλο ’’Τιμή στον Γιάννη Μόραλη’’ 11 Μαΐου 2011 - 29 Αυγούστου 2011, στον σχετικό τόμο που κυκλοφόρησε για την έκθεση αυτή, περιέχεται ένα άρθρο <<ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡ∆ΙΚΑΣ>> Συνομιλίες του Γιάννη Μόραλη με τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.

Ξεκινώντας το κείμενο η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα αναφέρει:Στον Γιάννη Μόραλη δεν άρεσε να δίνει συνεντεύξεις. Σε μένα, νέα συνάδελφο στη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1975, δεν μπόρεσε να αρνηθεί υπό έναν όρο: ότι τη συνομιλία μας, που έγινε ένα μεσημέρι στις 15 Απριλίου του 1988 στο χώρο της αναδρομικής του έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη, δεν θα την παρουσίαζα ως συνέντευξη αλλά ως απόσταγμα των μακρών συζητήσεων που είχαμε, όλα αυτά τα χρόνια, στις συναντήσεις μας στη Σχολή.

Η συνομιλία μαγνητοφωνήθηκε, αλλά δεν δημοσιεύτηκε ποτέ ολόκληρη. Πολλά σημεία της ήταν εξομολογητικά. Σεβάστηκα τον ιδιωτικό της χαρακτήρα. Στην συνέχεια αναφερει η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα: << O Μόραλης έχει μνήμη ζωγράφου. Συχνά ακούγοντάς τον θυμόμουνα αφηγήσεις από κείμενα του Κλέε που γράφει κάπου: «Είμαι αφηρημένος με αναμνήσεις». Σχολιάζοντας το πορτρέτο που έχει κάνει στην πρώτη του γυναίκα, εκείνο το υπέροχο με το μαύρο ριγέ σακάκι (1943), εξομολογείται:«Πάντα μου άρεσε η αντίθεση λευκού μαύρου. Η πρώτη μου αγάπη, η παιδική-ήμουνα δεν ήμουνα εννιά χρονών-ήταν ένα κορίτσι με παράξενο όνομα. Το πρόσωπό του ήταν φιλντισένιο, κάτασπρο. Τα μαλλιά του κατάμαυρα σαν του κοράκου».

Αυτή η αντίπαλη αρμονία ξυπνάει μέσα του τη μακρινή ανάμνηση από ’κείνο το πρόσωπο. «Βέβαια, το άσπρο και το μαύρο μου αρέσουν και για λόγους καθαρά πλαστικούς. Αναδεικνύουν όλα τα χρώματα»,βιάζεται να επανορθώσει τη μικρή συγκινησιακή εκτροπή. Χώρος του ειδυλλίου η Πρέβεζα, όπου ο πατέρας του υπηρετεί ως Γυμνασιάρχης από το 1923. Η πόλη του Καρυωτάκη δεν είναι διόλου ασφυκτική για το εκστατικό αγόρι. «Θυμούμαι ένα κατάμαυρο ιστιοφόρο -θαρρώ ήταν γιουγκοσλάβικο- που αγκυροβόλησε στο λιμάνι. Μια κίτρινη γραμμή, μια ώχρα,έτρεχε πάνω στο μαύρο σκαρί. Κάποια εξαρτήματα ήταν κόκκινα. Ίσως αυτές οι ώχρες στα έργα μου πλάι στα μαύρα, αυτό το ελάχιστο κόκκινο, να κατάγονται από αυτή τη μαγική μνήμη». «Από την Πρέβεζα πηγαίναμε στη Νικόπολη.

Ο αδελφός του Ξενόπουλου κλασικός Επτανήσιος-καθάριζε τα ψηφιδωτά δάπεδα. Μου άρεσαν. Πολύ αργότερα μιλούσα για τις βυζαντινές μου εμπειρίες στον Κόντογλου κι εκείνος μου έλεγε: «Γιατί δεν ζωγραφίζεις αυτά;». Στο σπίτι είχαμε πάρει, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, μια πρόσφυγα από την Κερασούντα. Μας διάβαζε από τη Λαογραφία του Νικόλαου Πολίτη. Τους μεγάλους ζωγράφους τους πρωτογνώρισα από κάτι γαλλικά βιβλία τέχνης, που ήταν στη βιβλιοθήκη, και κυρίως από το περιοδικό της Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού. Τότε διάβασα αυτό που έλεγε ο Κορό και δεν το ξέχασα ποτέ μου: «Καλύτερα να μην είμαι τίποτε παρά να είμαι η ηχώ των άλλων». Ο πατέρας μου έπαιρνε τα Ελληνικά Γράµµατα του Μπαστιά. Εκεί ανακάλυψα τον Φώτη Κόντογλου. Στο περιοδικό του Ερυθρού Σταυρού Νεότητος είδα για πρώτη φορά δυο σχέδια του Γιάννη Τσαρούχη». «Το Ιόνιο με διαπότισε. Εμείς είμαστε του Ιονίου. Εκεί έχει άλλο φως, πιο γλυκό, πιο μαλακό>>. Δεδομένης της σχέσης που είχε ο Μόραλης με Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα και την εξομολογητική διάθεση του απέναντι της, η φράση που χρησιμοποιεί η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα ‘’ Η πόλη του Καρυωτάκη δεν είναι διόλου ασφυκτική για το εκστατικό αγόρι’’ μόνο τυχαία δεν είναι και βέβαια εκφράζει την ευεργετική επίδραση της ΌΜΟΡΦΗς μικρής μας πόλης στη παιδική ψυχή του Γιάννη Μόραλη. Μα και ο ίδιος λέει: ίσως αυτές οι ώχρες στα έργα μου πλάι στα μαύρα, αυτό το ελάχιστο κόκκινο, να κατάγονται από αυτή τη μαγική μνήμη.

Στον αντίποδα ο Κώστας Καρυωτάκης ερχόμενος με δυσμενή μετάθεση στην Πρέβεζα και με σύφιλη, δεν μπορεί να δει τίποτα καλό, όμορφο, ευπρεπές και ρομαντικό στην μικρή μας πόλη.

Βασίλης Σπ. Ευαγγέλου

27Αυγούστου 2022

Πρέβεζα.

πηγή:https://www.nationalgallery.gr

 

  1. ΡΟΗ-ΕΙΔΗΣΕΩΝ
  2. ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΑ

title1 -- Διαβάστε επίσης... --

Στήλες

Κοινωνία

06 Νοεμβρίου 2024
Η ΔΕΥΑ ΠΡΕΒΕΖΑΣ, στα πλαίσια του ν. 5143/2024 (ΦΕΚ 161/11.10.2024 τεύχος Α') «Ρυθμίσεις για τους χερσαίους συνοριακούς σταθμούς, την ενίσχυση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπές
06 Νοεμβρίου 2024
Την παρακάτω ανακοίνωση εξέδωσε η πρωτοβουλία κατοίκων στα Καμαρινιώτικα ενάντια στις κεραίες: Την Παρασκευή 1η Νοεμβρίου μέλη της ...
06 Νοεμβρίου 2024
Είχαμε επισημάνει στο ρεπορτάζ μας στο atpreveza.gr (δείτε ΕΔΩ) τη δυναμική που αναπτύσσει το εμπορικό λιμάνι Πρέβεζας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ...
06 Νοεμβρίου 2024
Σε επιφυλακή τέθηκαν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες και οι πτηνοτροφικές επιχειρήσεις της Ηπείρου για τη λήψη μέτρων κατά της μετάδοσης της γρίπης των ...
06 Νοεμβρίου 2024
Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η συμμετοχή του Μικτού Τμήματος της Χορωδίας Πρέβεζας "Αρμονία", στο 22ο Χορωδιακό Φεστιβάλ Φιλοθέης Αθηνών, ...

Πολιτική

06 Νοεμβρίου 2024
Ανακοίνωση ενάντια στην εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας στις γειτονιές της πόλης απέστειλε η Τομεακή Επιτροπή Πρέβεζας του ΚΚΕ, τονίζοντας πως το  επόμενο διάστημα οι εκλεγμένοι με την
05 Νοεμβρίου 2024
Στην Πρέβεζα βρέθηκε το μεσημέρι της Τρίτης ο υποψήφιος  Πρόεδρος και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Σωκράτης Φάμελλος, στο πλαίσιο ...
04 Νοεμβρίου 2024
Ο υποψήφιος Πρόεδρος και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Σωκράτης Φάμελλος θα επισκεφθεί αύριο Τρίτη 5 Νοεμβρίου την Πρέβεζα, στο πλαίσιο ...
04 Νοεμβρίου 2024
Πραγματοποιήθηκε χθες η εκλογική διαδικασία στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και στην Πρέβεζα, προκειμένου να αναδειχθούν οι σύνεδροι που θα ...
03 Νοεμβρίου 2024
Ομαλά εξελίσσεται μέχρι στιγμής η εκλογική διαδικασία στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και στην Πρέβεζα, προκειμένου να αναδειχθούν οι σύνεδροι που ...

Αθλητισμός

04 Νοεμβρίου 2024
Την πρώτη νίκη στη National League 2 πέτυχε ο Σ.Κ. Νικόπολη η οποία επικράτησε με 75-73 επί του Ν.Ο. Σαρωνίδας. Πρώτος σκόρερ του αγώνα ο Θανάσης Σιπητάνος που σημείωσε 28 (4) και
04 Νοεμβρίου 2024
Τα αποτελέσματα της 4ης αγωνιστικής ΠΑΝΛΕΥΚΑΔΙΟΣ ΑΣ Κ - ΕΡΜΗΣ ΚΑΝΑΛΙΟΥ 1-2 ΑΠΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑΣ - ΠΑΣ ΑΧΕΡΩΝ ΚΑΝΑΛΑΚΙΟΥ  1-2 ...
04 Νοεμβρίου 2024
Η ομάδα βόλεϊ γυναικών του Φιλαθλητικού γνώρισε την ήττα με 3-0 από την ομάδα του Απολλώνιου για την 3η αγωνιστική του πρωταθλήματος της Pre League. ...
01 Νοεμβρίου 2024
Ο Σ.Κ. Νικόπολη υποδέχεται την ομάδα του Ν.Ο. Σαρωνίδας για την 5η αγωνιστική της National League 2. Ο αγώνας θα γίνει την Κυριακή 3 Νοεμβρίου ...

Πολιτισμός

04 Νοεμβρίου 2024
Η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας σας προσκαλεί αυτή την Τετάρτη στις 21.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Πρέβεζας για την προβολή της ταινίας παρουσιάζει τη νέα ταινία του Ματέο Γκαρόνε «Εγώ, Καπετάνιος».
01 Νοεμβρίου 2024
Όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν την παράσταση δωρεάν μέσω του διαγωνισμού του atpreveza.gr το διήμερο 2-3 Νοεμβρίου, μπορούν να στείλουν mail ...
29 Οκτωβρίου 2024
Η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας σας προσκαλεί αυτή την Τετάρτη στις 20.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Πρέβεζας για την προβολή της ταινίας «Οι 18 ...
25 Οκτωβρίου 2024
Την παρακάτω ανακοίνωση εξέδωσε η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας: Η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας είναι ένας από τους μακροβιότερους ...
24 Οκτωβρίου 2024
Όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν την παράσταση δωρεάν μέσω του διαγωνισμού του atpreveza.gr το διήμερο 26-27 Οκτωβρίου, μπορούν να στείλουν mail ...