Εργάζομαι στις δομές (και τις παρυφές) του Ε.Σ.Υ. από το 1996 που πέρασα το κατώφλι ενός επαρχιακού Κέντρου Υγείας στο Μονοφάτσι της Κρήτης, ως σήμερα που έχω θέση Επιμελητή στο «Αττικό» Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αθήνας. Στα 17 αυτά χρόνια έχω υπηρετήσει από διάφορες θέσεις σε 8 διαφορετικά Νοσηλευτικά Ιδρύματα και έχω ζήσει τη δυσλειτουργία τους τόσο από την πλευρά του γιατρού-εργαζόμενου, όσο κι από την πλευρά του δοκιμαζόμενου πολίτη. Η προσωπική μου εμπειρία λοιπόν ομαδοποιεί τις πληγές του συστήματος αυτού στις παρακάτω 10, χωρίς απαραίτητα να τις ιεραρχεί με τη σειρά που αναφέρονται.
Ιδέες για οριστικές και δίκαιες λύσεις υπάρχουν και έχουν κατά καιρούς εκφραστεί από το σύνολο του πολιτικού φάσματος. Άλλες δεν εφαρμόζονται γιατί δεν περισσεύει το πολιτικό θάρρος, άλλες γιατί δεν περισσεύουν τα χρήματα, άλλες γιατί ο κακώς κείμενος συνδικαλισμός ανθίσταται σθεναρά σε εξυγιάνσεις κάθε είδους. Πάντως τα προβλήματα παραμένουν, όποιος δεν τα βλέπει εθελοτυφλεί και οι πολίτες ταλαιπωρούνται. Πάμε λοιπόν:
1.Ανεπάρκεια-ανισοκατανομή προσωπικού
Γνωρίζουν και οι πέτρες ότι ακόμα και την εποχή των ευτραφών αγελάδων στη χώρα αυτή, το παραγωγικό προσωπικό -ιατρικό και κυρίως παραϊατρικό- των Νοσοκομείων ήταν ελλειμματικό. Η μνημονιακή περίοδος του κανόνα «1:10» στις προσλήψεις ήρθε και αποτελείωσε την προβληματική κατάσταση. Από την άλλη, παλιές κομματικές αμαρτίες είχαν προλάβει να ξεπλύνουν ψήφους με διορισμούς… «κηπουρών» και έτερων πάσης φύσης περιττών «βοηθητικών», που βαφτίζονταν δημόσιοι υπάλληλοι εν μια νυκτί χωρίς καν απολυτήριο Δημοτικού Σχολείου, με παχυλές αμοιβές, απομυζώντας τα κρατικά ταμεία στηριζόμενοι στην αμαρτωλή «μονιμότητα». Υπάρχει λύση; Ναι, και λέγεται ορθολογική συγχώνευση δομών με μετατάξεις και μετεκπαίδευση ανειδίκευτων υπαλλήλων. Πώς όμως μπορεί αυτή να πραγματοποιηθεί; Δύσκολα, γιατί στη χώρα που δεν υπάρχει στατιστική καταγραφή ούτε καν των αιτιών θανάτου του πληθυσμού της, φαντάζει τραγικά δύσκολο να καταγραφεί το έργο των Νοσοκομείων (νοσηλευτικό και επιστημονικό), να απογραφεί το δυναμικό του ΕΣΥ ανά εργασιακή ειδικότητα και να συσχετιστούν αυτά με τα κατά τόπους πληθυσμιακά και γεωπολιτικά δεδομένα, αλλά και τις νοσολογικές ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Αν αυτό όμως μπορέσει να γίνει πράξη και να επιβιώσει από τον πόλεμο όσων βολεμένων «κακών» συνδικαλιστών δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους, θα έχει γίνει το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της ανισοκατανομής και της ανεπάρκειας προσωπικού. Τι χρειάζεται; Πολιτική βούληση. Διαφαίνεται τέτοια στον ορίζοντα; Μπα...
2.Ερήμωση των Νοσηλευτικών δομών της επαρχίας-Αθηναιοκεντρικός υδροκεφαλισμός
Μια από τις αιτίες της προαναφερθείσας ανισοκατανομής είναι και ο από δεκαετίες παγιωμένος κοινωνικά «υδροκεφαλισμός της Αθήνας» και από την ιστορία αυτή δε θα μπορούσαν να γλιτώσουν ασφαλώς τα Νοσηλευτικά Ιδρύματα. Η αμαρτωλή αυτή ιστορία αφορά κυρίως τους Ιατρούς και μάλιστα όσους είναι εξειδικευμένοι σε Παθολογικές ή Χειρουργικές υποειδικότητες, για τις οποίες θέση σε επαρχιακό Νοσοκομείο δεν υφίσταται, ή δεν είναι αναγκαία πληθυσμιακά, ή δεν υπάρχουν εκεί προϋποθέσεις για φιλόδοξη επιστημονική εξέλιξη. Οι λύσεις στο πρόβλημα είναι δύο, ακούγονται από χρόνια, αλλά επί της ουσίας δεν έχουν εφαρμοστεί ποτέ. Η μία αφορά τη χαρτογράφηση των αναγκών σε ειδικευμένους γιατρούς ανά την επικράτεια για να μην «παράγουμε» περιττούς σε αριθμό και εξειδίκευση επιστήμονες και η δεύτερη αφορά στη θέσπιση οικονομικών, κοινωνικών και οικογενειακών κινήτρων, ώστε ο νέος γιατρός να επιθυμεί να αποκεντρωθεί χωρίς να πεινάσει, χωρίς να στερηθεί την οικογένειά του και χωρίς να απομονωθεί και να βαλτώσει επιστημονικά.
3.Ανεπαρκής αξιολόγηση Επιστημονικού προσωπικού- Εξελικτική ισοπέδωση
Η μεγαλύτερη ηθική απαξίωση του ΕΣΥ ξεκινάει και τελειώνει κατά τη γνώμη μου στο πεδίο της αξιολόγησης και της εξέλιξης των υπηρετούντων σ’αυτό, και δεν αναφέρομαι μόνο στους γιατρούς, αλλά πρωτίστως σ’αυτούς. Από τη στιγμή λοιπόν του διορισμού του, ένας Επιμελητής Β΄ του ΕΣΥ σήμερα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εξελιχθεί μέχρι το βαθμό του Διευθυντή μέσα σε 15 έτη με βάση την ισχύουσα νομοθεσία (7 για εξέλιξη σε Επιμελητή Α΄ και 8 ακόμα για εξέλιξη σε Διευθυντή), χωρίς κανείς να τον κρίνει επί της ουσίας σε επίπεδο ερευνητικό, κλινικό, συγγραφικό και εκπαιδευτικό. Κι αυτό συμβαίνει διότι δεν υπάρχει αντικειμενικό σύστημα μοριοδότησης του παραγόμενου από το Νοσοκομειακό Ιατρό έργου στη διάρκεια της θητείας του. Οι ετήσιες υποχρεωτικές αξιολογήσεις από το συντονιστή Διευθυντή του είναι τυπικές, πολλές φορές υπαγορεύονται ή/και επιβάλλονται από τρίτους και συνήθως αρχειοθετούνται αστραπιαία χωρίς να λαμβάνονται υπόψη από κανένα. Λάθη, παραλείψεις και ανεύθυνη άσκηση του ιατρικού έργου παραμένουν συχνά και παροιμιωδώς ατιμώρητα, απαξιώνοντας τις Νοσοκομειακές δομές στα μάτια του πολίτη, που πλήττεται χωρίς να δικαιώνεται ποτέ. Ακόμα πιο απαξιωτική δε για όσους παλεύουν να ξεφύγουν από την επιστημονική μετριότητα είναι η διαδικασία της κρίσης για εξέλιξη, κατά την οποία -σε διαβλητές συνεδριάσεις εικονικής «ολομέλειας»- ο κρινόμενος επιλέγει τον κριτή του, ελλιπή βιογραφικά σημειώματα που δεν ελέγχονται ούτε καν για την εγκυρότητά τους γίνονται συλλήβδην αποδεκτά δι’ανατάσεως των χειρών, οι έχοντες ένσταση στοχοποιούνται ως αντισυναδελφικοί και ο «επιστήμων» εξελίσσεται εντός ολίγων λεπτών της ώρας ως ώριμο φρούτο, αποθεώνοντας τη λογική της ήσσονος προσπάθειας και της επιστημονικής αδράνειας.
4.Διαβλητό σύστημα προσλήψεων σε όλα τα επίπεδα
Στο ρυθμό της πιο πάνω αποσύνθεσης κινούνται και οι διαδικασίες εισήγησης και κρίσεις στις θέσεις που προκηρύσσονται για διορισμό στο ΕΣΥ (τα τελευταία μνημονιακά χρόνια βεβαίως δεν προκηρύσσονται καν θέσεις, επομένως αυτό από μόνο του έχει φρενάρει τις «στημένες» κρίσεις). Και πώς αλλιώς μπορούν να θεωρούνται οι κρίσεις, όταν η τελική 5μελής κριτική επιτροπή αποτελείται -εκτός από τους 2 αρχικούς εισηγητές- από το Διευθυντή του Τμήματος που προκηρύσσει τη θέση, το Διοικητή του Νοσοκομείου και έναν υπηρετούντα στο Νοσοκομείο Ιατρό ΕΣΥ αντίστοιχης ειδικότητας και ανώτερης βαθμίδας; Τι σημαίνει αυτό για τον απλό αναγνώστη; Ότι ανεξάρτητα από τη γνώμη των 2 εισηγητών και τη σειρά με την οποία θα κατατάξουν τους κρινόμενους, αν ένα Νοσοκομείο επιθυμεί να προσλάβει ένα συγκεκριμένο Ιατρό, μπορεί με πλειοψηφία 3-2 να το κάνει, αλλάζοντας τη σειρά εισήγησης, συχνά χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία εκπρόθεσμα αλλά «βαρύνουσας σημασίας» αποδεικτικά κάποιας φωτογραφικής «εξειδίκευσης» που τάχα έχει ανάγκη το Τμήμα. Και σα να μην έφτανε αυτό, η σαπίλα της διαδικασίας μπορεί να φτάνει μέχρι του σημείου οι εισηγητές να επικαλούνται φόρτο εργασίας καθυστερώντας την αρχική αξιολόγηση, περιμένοντας ο …χρόνος να διευκολύνει το έργο τους (γιατί ο χρόνος μπορεί να αλλάξει νόμους, βιογραφικά, ανάγκες ενός γιατρού για διορισμό, ανάγκες ενός Τμήματος για «εξειδικευμένους» επιστήμονες και γενικά να διευκολύνει τον εισηγητή να προχωρήσει σε αρεστές αξιολογήσεις…).
5.Μισθολογικός εξευτελισμός και παραοικονομία
Προσωπικά πιστεύω ότι στο χώρο της υγείας υπάρχουν 3 ειδών εργαζόμενοι-λειτουργοί: αυτοί που θεωρούν τον εαυτό τους υπηρέτη της υγείας και του πολίτη και αρνούνται φανατικά να γίνουν αποδέκτες μαύρου χρήματος, αυτοί που -χωρίς να το απαιτούν- αποδέχονται περιστασιακά «δώρα» ως ένδειξη ευγνωμοσύνης του πολίτη (συγγενή ή ασθενή) και αυτοί που προαπαιτούν μαύρο χρήμα για να κάνουν το αυτονόητο: τη δουλειά τους. Θεωρώ ότι με το γράμμα του νόμου παράνομοι είναι και οι δύο τελευταίοι, αλλά ανήθικοι στα μάτια τα δικά μου είναι μόνο οι τελευταίοι. Παράλληλα, ζώντας τη μισή μου ζωή μέσα στα Νοσοκομεία, πιστεύω ότι οι γιατροί ανήκουμε σε δύο μεγάλα lobby: αυτούς που ασχολήθηκαν με την ιατρική τέχνη με σκοπό την προσφορά, την επιστημονική καταξίωση και την εσωτερική ικανοποίηση και αυτούς που βρήκαν μέσα από την ιατρική ένα τρόπο κοινωνικής ανέλιξης και πλουτισμού. Συνήθως οι δεύτεροι είναι αυτοί που επιδίδονται στην παράνομη και ανήθικη πράξη της επιβολής και συντήρησης του θεσμού του «φακελλακίου», στο οποίο όμως δεν είναι άμοιροι ευθυνών και οι πολίτες, είτε γιατί το ανέχονται, είτε γιατί το τροφοδοτούν, είτε γιατί δεν το καταγγέλλουν ουσιαστικά (τα …κανάλια που προσφέρουν τα περίφημα «15 λεπτά δημοσιότητας» του Andy Warhol δεν μπορούν να είναι ούτε εισαγγελείς, ούτε δικαστές). Από την άλλη μεριά, οι μνημονιακές πολιτικές (και δεν είναι της παρούσης να πούμε αν επιβάλλονται, αν είναι συνταγματικές, αν είναι κοινωνικά ηθικές, αν είναι εθνικά σωτήριες) ισοπέδωσαν μισθολογικά τους εργαζόμενους στην υγεία, είτε υπάγονταν σε ειδικά μισθολόγια ή όχι, τροφοδοτώντας πρακτικές παραοικονομίας και μειώνοντας δραματικά το κίνητρο της απερίσπαστης αφοσίωσης στο λειτούργημα της εξυπηρέτησης του ασθενή πολίτη. Και βέβαια δεν έχω καμία απολύτως απαίτηση από το κράτος να με αμείβει πλουσιοπάροχα την ώρα που ο διπλανός μου πεινάει ή είναι άνεργος, αλλά ας φροντίσει τουλάχιστο αυτά τα λίγα να τα πληρώνομαι στην ώρα μου, ας φροντίσει να επιβάλει επιδόματα παραγωγικότητας για να έχω επιπλέον κίνητρο να προσπαθώ να βελτιώνομαι και να μην καταργεί (συλλήβδην, μαζί με τα λοιπά αστεία επιδόματα που η πολιτεία επί σειρά ετών έντεχνα επινοούσε) όσα επιδόματα επιβραβεύουν την επιστημονική επάρκεια και την εργασιακή αφοσίωση (όπως για παράδειγμα αυτό της διδακτορικής διατριβής).
6.Διαβλητό σύστημα προμηθειών υλικών και φαρμακευτικής δαπάνης
Στο παιχνίδι αυτό που παιζόταν ανεξέλεγκτα χρόνια ολόκληρα βρήκαν αμαρτωλό αλλά προσοδοφόρο ρόλο πολλοί εμπλεκόμενοι στο χώρο της υγείας: ήταν διοικητικοί υπάλληλοι, ήταν γιατροί, ήταν παραϊατρικοί εργαζόμενοι. Ένα Νοσοκομείο για να λειτουργήσει χρειάζεται μεταξύ άλλων φάρμακα και υγειονομικό υλικό, τα οποία κάποιες εταιρείες προσφέρουν με συγκεκριμένο κόστος, με τη μειοδότρια εταιρεία να υπογράφει σύμβαση περιορισμένου χρόνου με το Νοσοκομείο. Στις συμβάσεις αυτές όμως, επί σειρά ετών δρούσαν (και ενδεχομένως ακόμα δρουν) μεσάζοντες που πλούτιζαν τις τσέπες τους και άδειαζαν τα ταμεία του Νοσοκομείου και του κράτους κατ’επέκταση, χωρίς κανείς να τους ενοχλεί, χωρίς κανείς να τους ζητά το λόγο. Φτάσαμε έτσι η φαρμακευτική δαπάνη στα Νοσοκομεία να είναι μέχρι και 10 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες (σε πληθυσμιακή αναλογία πάντα) επειδή χορηγούμε φάρμακα χωρίς να χρειάζονται ή επειδή τα αγοράζουμε αδικαιολογήτως πανάκριβα, φτάσαμε να καταναλώνουμε (πολλές φορές εικονικά) πανάκριβα «state of the art» υλικά στα χειρουργεία χωρίς να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα ως απαραίτητα, φτάσαμε να αγοράζουμε πανάκριβα διαγνωστικά ή επεμβατικά μηχανήματα που δεν ξέρουμε πώς και γιατί πρέπει να τα χρησιμοποιούμε, φτάσαμε να σπαταλούμε ανεξέλεγκτα τους πόρους του Νοσοκομείου χωρίς κανείς να λογοδοτεί γι’αυτό. Για να φτάσουμε δε στη σύναψη των αμαρτωλών συμβάσεων, φροντίσαμε να αναθέσουμε τους διαγωνισμούς σε αναρμόδιους ή άπειρους ανθρώπους που μόνο οικονομολόγοι δεν είναι, ενώ δε φροντίσαμε να θεσπίσουμε ασφαλιστικές δικλείδες για τους πονηρούς και τους ευάλωτους, που γίνονται έρμαια των πολυεθνικών εταιρειών για μερικά ευρώ. Η λύση κι εδώ απαιτεί πολιτική βούληση για παραδειγματική τιμωρία των ενόχων, απαιτεί σύναψη πανελλαδικών συμβάσεων περιορισμένου χρόνου μέσα από σύννομους εθνικούς διαγωνισμούς, που θα ολοκληρώνονται σύντομα και από ανεξάρτητους και έμπειρους επιστήμονες εξειδικευμένους στα οικονομικά της υγείας.
7.Διαβλητοί ορισμοί Διοικητών και συμβουλίων
Ως πότε άραγε κάθε Νοσοκομείο (που είναι επί της ουσίας μια μεγάλη οικονομική επιχείρηση με έσοδα και έξοδα) θα αφήνεται στα χέρια ανθρώπων, που στο βιογραφικό τους αντί να βρίσκεται σε περίοπτη θέση η εμπειρία διοίκησης και η επιστημονική και ηθική επάρκεια, εξέχουσα θέση κατέχουν οι κομματικές και συνδικαλιστικές διαδρομές, οι οποίες θα πρέπει να ξεπλυθούν κάποια στιγμή ως γραμμάτια σε υψηλά αμοιβόμενα οφίτσια; Και γιατί -ακόμα κι αν προσληφθούν ή τοποθετηθούν έτσι- θα πρέπει να κριθούν στο τέλος του δρόμου όχι από το νοικοκύρεμα που επέβαλαν ή όχι, αλλά από την πολιτική-κομματική συνάφεια με τον εκάστοτε Υπουργό Υγείας (που στο μεταξύ μπορεί να άλλαξε); Αναπάντητα ερωτήματα που επηρεάζουν δραματικά τη λειτουργία ενός Νοσοκομείου, από την οικονομική του επιβίωση μέχρι την αυτονόητη επιστημονική και κοινωνική του αποστολή…
8.Άστοχο σύστημα λήψης Ιατρικής Ειδικότητας
Στη χώρα αυτή ο πτυχιούχος της Ιατρικής σχολής, αν μπορέσει ποτέ -που πολύ αμφιβάλλω- κατά τη διάρκεια των σπουδών του να αποκτήσει άποψη για τις ιατρικές ειδικότητες και το γνωστικό τους αντικείμενο, επιλέγει την ειδικότητα της αρεσκείας του και καταθέτει αίτηση ειδίκευσης, μπαίνοντας (για πολλά έτη) σε λίστες αναμονής-ανεργίας. Οι λίστες αυτές είναι ατέρμονες, τόσο γιατί τα Ελληνικά Πανεπιστήμια παράγουν γιατρούς που δεν χρειάζονται (άλλη αμαρτία…), όσο και γιατί οι πτυχιούχοι Ιατρικών σχολών του εξωτερικού (και όχι πάντα από Πανεπιστήμια κύρους, αλλά από αμφιβόλου ποιότητας σχολές της Ανατολικής Ευρώπης, που τα πτυχία που χορηγούν -μετά και την κατάργηση του ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α.- είναι αυτομάτως ισοδύναμα με τα Δυτικοευρωπαϊκά) εισρέουν στη χώρα ανεξέλεγκτα για να ειδικευτούν. Κατά τη διάρκεια της πολυετούς αυτής αναμονής, κανείς δεν ενδιαφέρεται για την επιβίωσή του νέου γιατρού (επιστημονική και οικονομική), ενώ στο ίδιο διάστημα οι ανάγκες της κοινωνίας μεταβάλλονται, ώστε όταν ο δυστυχής άνεργος γιατρός καταφέρει επιτέλους να διοριστεί ως ειδικευόμενος, να ανακαλύπτει όχι σπάνια ότι η επιλογή του είναι άστοχη από πλευράς μελλοντικής επαγγελματικής απορρόφησης. Επιπλέον, στην Ελλάδα ποτέ δε σχεδιάστηκε καταγραφή των αναγκών σε ειδικευμένους γιατρούς, ανάλογα με τη νοσηρότητα του πληθυσμού, την πληθυσμιακή του κατανομή και τη γεωπολιτική ιδιαιτερότητα της χώρας. Τέλος, όσο κι αν αυτό τρομάζει κάποιους νέους συναδέλφους, ποτέ δεν εφαρμόστηκε ένα -αποδεκτό και εφαρμοζόμενο από ετών σε προηγμένες χώρες του εξωτερικού- σύστημα αδιάβλητων εξετάσεων για τη λήψη ειδικότητας, που θα εξυπηρετούσε τόσο τον άμεσο διορισμό προς ειδίκευση, όσο και την επιλογή για ειδίκευση των καλύτερων ανά ειδικότητα και όσων πραγματικά αγαπούν την ειδικότητα που θα ασκήσουν μελλοντικά.
9.Δομές που δεν εξυπηρετούν τον πολίτη
Όταν ένα Νοσοκομείο στελεχώνεται από μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους που δεν αισθάνονται ότι η μονιμότητά τους απειλείται, που δεν κρίνονται ποτέ, που δεν τιμωρούνται ποτέ, που δεν έχουν απολύτως κανένα κίνητρο παραγωγικότητας, τότε δεν μπορεί κανείς να αναμένει ότι οι κύριοι αυτοί έχουν ψηλά στην καθημερινότητά τους την εξυπηρέτηση του πολίτη. Παράλληλα, ο πολίτης ταλαιπωρείται καθημερινά είτε νοσηλευόμενος, είτε προσερχόμενος να εξεταστεί σε Τακτικά και Επείγοντα Εξωτερικά Ιατρεία, γιατί κανείς ποτέ δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει την αμαρτία που λέγεται «ράντζο», γιατί αναγκάζεται πλέον να πληρώνει για να εξεταστεί σε τακτική βάση και γιατί κανείς ποτέ δε φρόντισε να εξανθρωπίσει το καθεστώς της Γενικής Εφημερίας στα Νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων και όχι μόνο. Οι ευθύνες της πολιτείας είναι τεράστιες, γιατί: α) συντηρεί και «ανέχεται» την υπολειτουργία αστικών Νοσοκομειακών δομών που δεν μπαίνουν σε καθεστώς 24ωρης εφημερίας, διογκώνοντας την προσέλευση των ασθενών στα μεγάλα τριτοβάθμια Νοσοκομεία και μόνο, β) υποβαθμίζει και δεν ενδιαφέρεται για την εύρυθμη λειτουργία των δομών του ΕΚΑΒ, γ) υποβαθμίζει τα αστικού τύπου Κέντρα Υγείας, που θα μπορούσαν και θα έπρεπε να προσφέρουν πρωτοβάθμια και ενίοτε δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας, ειδικά στον τομέα της προληπτικής ιατρικής, δ) δε φροντίζει μέσα από το θεσμό των Νοσοκομειακών συγχωνεύσεων να επανδρώσει με ειδικευμένους επιστήμονες τα Νοσηλευτικά ιδρύματα με γνώμονα τις πληθυσμιακές ανάγκες και τις γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Αντίθετα, για την ανακούφιση των ελλειματικών ταμείων των Νοσοκομείων, εν μια νυκτί επέβαλε το χαράτσι των 5 ευρώ για την εξέταση των ασθενών σε επίπεδο Τακτικού Ιατρείου, ανεξάρτητα από την οικονομική, εργασιακή και υγειονομική τους κατάσταση. Αντ’αυτού, θα μπορούσε κάλλιστα να θεσμοθετηθεί η από ετών πολυδιαφημισμένη «κάρτα υγείας», που θα εκδίδεται ανάλογα με τα εισοδήματα του ασφαλισμένου και την κατάσταση της υγείας του και θα καθορίζει δίκαια και αναλογικά το αντίτιμο που θα καταβάλλεται για την τακτική εξέταση των ασθενών.
10.Αμαρτωλές συμβάσεις με τα άδεια ασφαλιστικά Ταμεία
«Πεδίο δόξης λαμπρόν» και αυτό το αμαρτωλό πεδίο, με το κράτος απλά να παρατηρεί και να μην επεμβαίνει. Είναι γνωστό ότι τα Νοσοκομεία έχουν κάθε χρόνο αυξανόμενο έλλειμμα στα οικονομικά τους. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι μέχρι πρότινος νοσήλευαν δωρεάν τον ασθενή, ανεξάρτητα από τις παρεχόμενες (ιατρικές και ξενοδοχειακές) υπηρεσίες και ανεξάρτητα από την ασφαλιστική κατάστασή του. Παροιμιώδεις είναι οι περιπτώσεις ανασφάλιστων που νοσηλεύτηκαν για πολύ σοβαρά παθολογικά ή χειρουργικά προβλήματα, αντιμετωπίστηκαν ορθά και στο τέλος εξήλθαν από το Νοσοκομείο «κύριοι», χωρίς να πληρώσουν δραχμή (ε, sorry, ευρώ). Ποιος είναι υπεύθυνος γι’αυτό; Η απάντηση είναι προφανής. Από την άλλη μεριά, οι μνημονιακές πολιτικές με ασύδοτα κουρέματα χρέους και ομολόγων και με υπερβολικές μειώσεις μισθών και συντάξεων, αποστράγγισε τα λιγοστά αποθέματα των ήδη ελλειμματικών ταμείων. Η λύση της συγχώνευσής τους με σκοπό τα ταμεία με αποθεματικά να διασώσουν αυτά με έλλειμμα ήταν αστεία και προσωρινή, χωρίς να απαξιώνω με την άποψη αυτή την επιβεβλημένη ανάγκη να υπάρχει ένας ασφαλιστικός οργανισμός για όλους ανεξαιρέτως (είτε λέγεται ΕΟΠΥΥ, ή όχι). Τα άδεια ταμεία αδυνατούν να εκπληρώσουν τις οφειλές προς τα Νοσοκομεία, τα Νοσοκομεία δεν μπαίνουν καν στον κόπο να διεκδικήσουν τα οφειλόμενα και πάει λέγοντας. Αποτέλεσμα; Τα υπερχρεωμένα Νοσοκομεία αδυνατούν να ξεπληρώσουν τους προμηθευτές τους, οι οποίοι πλέον δεν παραδίδουν ιατροφαρμακευτικό υλικό με πίστωση, και ανεξάρτητα από το αν αυτό μπορεί να αποτελεί δικαίωμά τους ή όχι, οι ασθενείς δε χαίρουν της πρέπουσας περίθαλψης. Και μέσα σ’όλα αυτά, εδώ και δεκαετίες δεν μπόρεσε κανείς μέχρι πολύ πρόσφατα να επικαιροποιήσει και να κοστολογήσει αντικειμενικά τις παρεχόμενες από τα Νοσοκομεία υπηρεσίες, με αποτέλεσμα το καθεστώς του κλειστού (και πενιχρού) νοσηλίου να βασιλεύει και να καθιστά τα Νοσοκομεία προβληματικές επιχειρήσεις. Βεβαίως, η επικαιροποίηση και η αντικειμενική κοστολόγηση των υπηρεσιών δε θα πρέπει να αποθεώνεται άκριτα, γιατί θα κινδυνεύσει έτσι το Ε.Σ.Υ. να χάσει τον προσανατολισμό του, που είναι η δωρεάν υγεία για όλους και όχι η ιδιωτικοποίησή του.
Συνολικά λοιπόν θεωρώ ότι οι 10 προαναφερθείσες πληγές αποτελούν από ετών και μέχρι σήμερα τις κύριες αιτίες δυσλειτουργιών του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ενός συστήματος που θεμελιώθηκε για να υπηρετεί τον πολίτη και αποτελούσε (ως έμπνευση) ίσως το κοινωνικότερο σύστημα υγείας σε ευρωπαϊκό και όχι μόνο επίπεδο. Στην πορεία της λειτουργίας του όμως, μέσα (και) σ’αυτό βρήκαν πρόσφορο έδαφος και «άνθισαν» κάθε λογής «μπουμπούκια» που το αποπροσανατόλισαν και το κατέστησαν άντρο πλουτισμού, διαφθοράς και πελατειακών σχέσεων. Κοινός παρονομαστής όλων αυτών είναι η ταλαιπωρία του ασθενή και των συγγενών του. Ίσως τα αντικοινωνικά μνημόνια, η όψιμη ξενόφερτη επιβεβλημένη και αυστηρή επιτήρηση των κρατικών δομών και η συνεχής απειλή της πλήρους οικονομικής διάλυσης της χώρας αποτελέσουν αφορμή για τομές που θα το εξυγιάνουν. Μέχρι να γίνει αυτό όμως, μόνη ελπίδα -δυστυχώς- παραμένει ο αλτρουισμός κάποιων από τους λειτουργούς της υγείας (ε, ναι λοιπόν, υπάρχουν ακόμα τέτοιοι).
Περαστικά μας…
Ηλίας Κυριάκου
Αιματολόγος
Επιμελητής ΕΣΥ
«Αττικόν» ΓΠΝΑ
